öngören ve anayasa değişikliği içeren 5660 sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun"u iade etti.
      Sezer, yasanın Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce bir kez daha görüşülmesini istedi.
      Sezer’in onayına sunulan Anayasa değişikliği paketi 14 gündür Köşk’te. Anayasa gereği, yasaları 15 gün inceleme süresi bulunan Sezer’in, değişiklik paketi üzerindeki inceleme süresi 26 Mayıs Cumartesi günü sona eriyordu.
           GEREKÇEDEN...
      Cumhurbaşkanı Sezer'in kararı iade gerekçeleri arasında şu ifadeler yer alıyor:

"Yapılmak istenen Anayasa değişiklikleri ise, rejim krizinin aşılması, temel hak ve özgürlüklerin geliştirilmesi, toplumsal gönencin artırılması gibi haklı bir gerekçeye, kamuoyu isteğine ya da toplumsal uzlaşmaya dayanmamaktadır.
      Daha açık anlatımla, getirilmek istenen sistem değişikliğinin haklı ve kabul edilebilir bir gerekçesi ve gerekliliği yoktur.
      Parlamenter rejimden sapma anlamına gelen, Devlet ve Ulus yaşamında çok önemli sonuçlar yaratacak bu Anayasa değişikliğinin, temsilde adaletin sağlanamadığı bir Meclis tarafından ve bu kadar kısa bir süre içinde, tartışılmadan, olgunlaştırılmadan yapılmasının uzun erimli ve giderilmesi olanaksız sakıncalar yaratacağı açıktır.
      Üstelik bu değişiklik, Cumhurbaşkanı'nı seçemediği için, Anayasa'nın 102. maddesi uyarınca "derhal yenilenmesi" gereken bir Meclis tarafından gerçekleştirilmektedir. Anayasa değişikliğinin gerektiğinde halkoyuna götürülmesi de gözönünde bulundurulduğunda, hem halkoylamasının, hem bu oylama sonucuna göre Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçiminin, hem de genel seçimin neredeyse birlikte ya da üst üste yapılacağı bir gerçektir. Böylesine önemli bir konunun, bu kadar sıkışık bir süreçte gündeme getirilmesinin haklı ve kabul edilebilir bir gerekçesi olamaz.
      Anayasa'nın 96. maddesinin değiştirilip, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin, yapacağı seçimler de dahil tüm işlerinde üye tam sayısının en az üçte biri ile toplanacağının belirtilmesi, Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin kurallarda, bu kadar sıkışık bir süreçte yapılmak istenen değişikliğin yersizliğini daha açık biçimde gözler önüne sermektedir."
     
     "CUMHURBAŞKANI'NIN TARAFSIZLIĞI ZEDELENİR"

      Sezer Cumhurbaşkanı'nın iki kez seçilmesiyle ilgili veto gerekçesi de şöyle:
      "Anayasa'nın 101. maddesine göre, bir kişi ancak bir kez Cumhurbaşkanlığı yapabilmektedir. Cumhurbaşkanı'nın iki dönem Cumhurbaşkanlığı yapamaması yansızlığının ve partilerüstü konumunun gereğidir.
      İkinci kez seçilme olasılığı, Cumhurbaşkanı'nı, kimi siyasal partileri hoşnut etme, bir siyasal partiyle, özellikle iktidarla özdeşleştirme yoluna itebilecektir. Bu durum, Cumhurbaşkanı'nın yansızlığını zedeleyecek, birleştirici, istikrar ve denge sağlayıcı işlevini anlamsız kılacaktır.
      Öte yandan, Cumhurbaşkanı'nın hiçbir baskı ya da etki altında kalmadan özellikle Anayasa'nın uygulanmasını sağlama görevini eksiksiz yerine getirebilmesi için ikinci kez seçilme kaygısı taşımaması gerekmektedir.
      İkinci kez seçilebilme kaygısı, görev ve yetkiler yerine getirilip kullanılırken ödün verilmesi ve baskılara boyun eğilmesi sonucunu doğurabilecektir. Bu nedenle, bir kişiye ikinci kez Cumhurbaşkanı seçilebilme hakkının verilmesinin uygun olmayacağı değerlendirilmektedir."

      •  İşte kararın gerekçelerinin tümü...
     
     AKP'NİN PLANI HAZIR

      AKP, Cumhurbaşkanı Sezer’in iadesinin hemen ardından paketi komisyon gündemine alacak, ardında da Genel Kurul’a getirecek. Buna göre takvim hazırlayan AKP Grubu’nun A planı şöyle:
      “Cumhurbaşkanı Sezer’in bugün iade etmesi durumunda paket, hafta sonu Meclis çalışmasına ara verilmeyeceği için 26 Mayıs Cumartesi günü Anayasa Komisyonu’nda, aynı gün ya da 27 Mayıs Pazar günü de Genel Kurul’da görüşülecek. Anayasa değişikliği Genel Kurul birinci tur oylamasının ardından 48 saat sonra, yani 30 Mayıs Çarşamba günü ise Genel Kurul’da ikinci tur oylama yapılacak." AKP, bu planla Anayasa değişikliği paketini en geç 31 Mayıs’ta aynen Köşk’e gönderecek.
      Cumhurbaşkanı Sezer, ikinci kez Meclis’e iade hakkı olmadığından, değişikliği halkoylamasına götürebilecek. Bu durumda genel seçimin yanı sıra halkoylaması için de takvim işlemeye başlayacak. Bazı AKP’liler yasada 120 gün olan bu takvimi kısaltmak için harekete geçerek yasal düzenlemeye gidebileceklerini düşünürken, bazı AKP’liler ise düzenlemenin yeni Meclis’e bırakılması gerektiğini savundu.
     
     ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ PAKETİNDE NE VAR?

      Anayasa değişikliği paketi tartışmalarında üzerinde en çok durulan, Cumhurbaşkanını halkın seçmesini düzenleyen madde oldu. Buna göre Cumhurbaşkanı, 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilecek.
      Cumhurbaşkanının görev süresi, 5 yıla indirilecek. Bir kimse, en fazla iki defa (5 artı 5) cumhurbaşkanı seçilebilecek.
      Cumhurbaşkanlığına, TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından bir aday gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle mümkün olacak. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçiminde aldıkları geçerli oyların toplamı yüzde 10’u aşan partiler de ortak Cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek. Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar, görev süresi dolan cumhurbaşkanının görevi devam edecek.