TEL AVİV - İsrail’de önceki gece 450 bin kişi gösteri yaptı. Bu, ülke tarihinin en kalabalık eylemiydi. ‘Çadır kent hareketi’ adıyla yaklaşık 50 gün önce başlayan protestocular, “Halk sosyal adalet İstiyor”, “Sadaka değil, sosyal adalet” sloganlarıyla Netenyahu hükümetine karşı büyük öfke gösterdi.
İsrail’in bu en büyük gösterisinin fitilini ateşleyen şey ise, son iki yılda rekor artış gösteren konut ve kira fiyatları. Resmi istatistiklere göre kişi başına gelir 30 bin dolara yaklaşsa da, gerçek hayatta bu rakam komik düzeyde. Nitekim doktor ve mühendislerin aldıkları en yüksek ücret 2 bin 500 doları ancak buluyor. Bu düşük gelire karşın Tel Aviv’de kenar mahallelerde bile kiralar 1000 doları buluyor. 5 odalı bir evin fiyatı ise 900 bin doları aşıyor. 2002’de ortalama ücret ile ortalama ev fiyatı arasındaki fark 7.7 katıydı. 2009’da 9.61’e, 2010’da 10.85 kata çıktı. Ancak gelinen noktada göstericilerin talepleri konutla snırlı değil. Netanyahu’nun işbaşına gelmesinden beri sosyal adaletin daha da bozulduğunu düşünen İsrailliler; vergilerin indirilmesi, parasız sağlık ve ulaşım hizmetlerinin yanı sıra, zorunlu askerliğe de karşı çıkıyor. Özellikle vergilerden şikâyetler hayli yoğun. 2010’da devletin 55.9 milyar dolar olan toplam gelirinin 50.7 milyar doları vergiden geldi. Bu tüm zamanların en yüksek vergi geliriydi. Dolaylı vergi geliri de ilk kez dolaysız vergileri geçti.

Protestocular ne diyor?
Protestonun lideri Dafni Leaf: ‘İsrail toplumunun kırmızı çizgisine vardı, artık yeter.’
İsrail Ulusal Öğrenci Derneği Başkanı İtzik Şmueli: Biz yeni İsraillileriz. Tek istediğimiz onurlu yaşamak.
Shlomo Kaspi: Kış geliyor. Bu gidişle kendi evimdem çıkmak ve sığınak yapmak zorunda kalacağım.
Shai Dagan: Hayatımda şu ana kadar hiçbir şey değişmedi. Burada yanlış olduğunu düşünüyorum.
Maayan Fogel: Sorun çözülene kadar burada kalmayı planlıyorum. İsrail’in değişmesi gerekiyor.
Kobi Shahar: Sağlık sistemindeki adaletsizlikten birçok insan hayatını kaybediyor.
Kassa Yasso: Kiramı ödeyebilmek için bütün sosyal aktivitelerimi bitirmek zorunda kaldım.

Neden sokaktalar?
Doktor, mühendis vb. mesleklerde maaş 2.500 doları ancak buluyor
Ev fiyatı bir yılda yüzde 40 arttı. 2007’den beri yüzde 63 yükseldi.
Tel Aviv’de 2 odalı bir evin fiyatı 500 bin dolara kadar çıkabiliyor.
En yoksul mahallede bile kiralar 1000 dolara kadar ulaşıyor.
Dolaylı vergi geliri ilk kez dolaysız vergi gelirini geçti.
Gelir adaletsizliği arttı. Orta sınıf İsrailliler yoksullaştı.
Toprak Dağıtım Kurumu arazileri fahiş fiyatlara satıyor.

'KÖK SOKTÜRÜYORLAR'

 İSTANBUL- Türkiye kökenli İsrail vatandaşı ve işadamı Rafael Sadi, İsrail’deki orta sınıf ayaklanmasının nedenini Radikal’e anlattı. İsrail’deki en önemli sorunun konut fiyatları olduğunu ifade eden Rafael Sadi, burada temel meselenin devlet olduğunu vurguluyor. Sadi, “Devlet inşaat arazisini imara açarken yüksek fiyatlar biçiyor. Metrekaresi 700-1000 dolara çıkan bir evin üzerine 50-70 bin dolar arazi, 20-30 bin dolar altyapı bedeli, yüzde 16 KDV ve ayrıca mortgage faizleri bindirilince 300 bin dolara mal oluyor” diyor. İsrail’de kiralar da fahiş oranlarda seyrediyor. “Tel Aviv’in dış mahallelerinden bile aylık 1000 dolardan aşağı ev yok” diyen Sadi, merkezde rakamın 4-5 bin dolara çıktığını söylüyor. “Söz konusu konutsa son taksit son nefes” deriz diyen Sadi’ye göre ikinci büyük sorun gelir dağılımı.

Çapulcu değiller
Sadi, gösterilere fakir yüzde 25’lik değil daha çok eğitimli gençlerin katıldığını belirterek bu durumun iktidarı zorladığını şu sözlerle özetliyor: “Bilinçli gençler olarak hükümete kök söktürüyorlar!” (ENİS TAYMAN)(RADİKAL)