Bu beraberinde birçok tartışmayı da beraberinde getirdi. Türk tarihçiler o dönemde Çanakkale Savaşı'nın olması nedeniyle Atatürk'ün orada olmasının söz konusu olamayacağını dile getirdiler.

Olayı gündeme getiren Asher Goldberg'in çarpıcı iddiaları şöyle;

SULTAN'IN FUTBOLCULARI, UÇAK VE KAYBOLAN RESİM
ASHER GOLDBERG

Üzüntülü Purim 1914 te, Deniz'e düşen uçak, Meir Dizengof'un Osmanlı Yönetimine Mali Yardım taahhüdü.
Şubat 1914 ayı Yafo Tel-Avivi sakinlerine oldukça büyük bir duygulanma getirmişti. 'CELALALADDİN' isimli bir uçak Yafo'ya gelmişti. Uçağı Şam'dan Yafo'ya uçuran Etopya ve Afrika’da İtalyanlar'a karşı savaşan iki Türk kahramanı idi. Nuri Bey Ve İsmail Hakkı Bey. Bu Erets Yisrael halkının yaşamlarında gördüğü ikinci uçaktı sadece. (O zamanlar uçak denmiyordu Teyyare deniyordu-Aviron) Olay Osmanlı yönetiminin her tebası için milli bir gurur vesilesiydi. Uçağın Yafo denizi sahilinden Kudüs'e Purim Bayramı ve Taanit Ester’den (Ester orucu) bir gün öncesine planlanmıştı. (11.03.1914) Yafo ve Neve Tsedek bölgesinin bütün sakinleri içlerinde de Maccabi Tel-Aviv sporcuları ağırlıklı olarak Yafo Sahilinde Yerleşim birimlerinin üst düzey yöneticileri ile birlikte toplanmıştı.

Nuri Bey uçağın (Teyyarenin) motorunu çalıştırdı ve Yafo denizinin dalgaları üzerinden uçmaya başladı.Sahilden sadece 20 metre uzaklaşmışken aniden yan yattı ve denize düştü. Askerler ve Jandarmalar denize atladılar, onlarla birlikte yüzme konusunda ihtisas sahibi bir çok Maccabi Tel Aviv sporcusu ve futbolcusu onlara eşlik ettiler ve kurtarma harekatına giriştiler. İsmail Hakkı kurtuldu, Nuri Bey ağır yaralıydı ve bölgedeki Yahudi Hastahanesi olan ŞAAREY TSİYON Hastahanesi’nde hayata veda etti. Purim bayramı aniden bir matem gününe dönüştü. Türk Savaş Bakanı Enver Paşa, Buri Bey'in naaşının devlet töreni ile gemi ile Yafo'dan Beyrut'a, oradan da defnedilmek üzere Şam'a gönderilmesini buyurdu. Maccabi Tel-Aviv sporcuları cenazenin taşınmasında gönüllü olmayı seçtiler.

 

Cenaze töreni en görkemlilerinden biri olarak Yafo tarihine geçti. Yafo saat kulesinden Eski Yafo Limanına kadar. Rahmetli Nuri Bey'in cenaze törenindeki konuşmacılardan biri de Neve Tsedek ve Tel-Aviv yerleşim birimlerinin ve de Tel-Aviv'in ilk belediye reisi Meir Dizengof oldu. Bu konuşma Osmanlı yönetiminin zirvesi ve Yafo Valisi Hasan Bey'in huzurunda gerçekleşti ve Meir Dizengof o gün başa bir uçak alımında yardımcı olacaklarını beyan etti.


YENİ YERLEŞİM

Savaşın en ateşli günlerinde Ocak 1915 te Meir Dizengof ve Meir Danin Yafo Valisi Hasan bey tarafından makamlarına davet edildiler . Vali yeni bir uçak alımı ile ilgili, yerleşim birimleri sakinlerinin ve Maccabi Tel-Aviv'in söz verdikleri bağışı talep etti. Yahudi yerleşim biriminin parası yoktu, zaten Avrupa’da devam etmekte olan savaş nedeni ile herkes sorun içindeydi. Yerleşim birimlerinin bir çok genci savaş nedeni ile Osmanlı ordusunda askerlik yapmaktaydı. O sıralarda genç bir Türk subayı görev yapmaktaydı. Mustafa Kemal adındaki bu genç Türk Subayı Maccabi Tel-Aviv'deki bir çok futbolcu ile yakın dostluklar kurmuştu, bunların arasında ise DAVİD TİDHAR (Tudrosbits) ve MENAHEM ARBER en yakın oldukları idi. Futbol sevdalısı olan bu Türk subayı Maccabi Tel-Aviv Kulubünün Osmanlı ordusu subaylarına Yafo'daki açık saha olan GEULA'da futbol öğretmelerini önerdi.

Ayrıca Yahudi sporcular ile Türk subayları arasında ATLETİZM yarışmaları tesis edilmesine karar verildi. Ard arda sekiz gün süregelen atletizm yarışmaları bu yarışmaları izlemeye gelen halk tarafından önemli ücretler ödenerek takip edildi. Buradan elde edilen gelir Osmanlı yönetimine yeni uçak alımında kullanılmak üzere takdim edildi. Betsalel Tidhar'ın (David Tidhar'ın oğlu) tarafımıza iletmiş olduğu fotokopilerde : 100 metre koşu da birincilik David Tudrovicth e verilmiş ve belgede David Tudrovitch'in bu yarışa uçak alımına katkıda bulunmak için katıldığı ve İyar ayının Lag gününde atrad gerçekleştirdiği yazmakta ayrıca da David 'in 100 metreyi 13 saniyede koştuğu belirtilmektedir.

Mustafa Kemal Albay'ın subayları futbolu Maccabi Tel-Aviv çalıştırıcısı RAUL GUR'dan süratle öğrendiler. Osmanlı Sultanı’nın seçmeleri ile Maccabi Tel-Aviv Yafo arasındaki dostluk maçına o devrin Yafo'sunun ünlü fotoğrafçısı PİNHAS RAHMAN davet edildi. Pinhas bir çok resim çekmiş ancak içlerinden sadece birisi Yahudi ve Arap gazetelerinde yayınlandı. Tarihi resimlerin gerisi ise David Tidhar'ın elindeydi Tidhar tarihçi ve Yahudi yerleşim biriminin kayıt memuru idi. Daha sonraları ise İngiliz işgali senelerinde ise önemli bir polis şefi olacaktı. Albay Mustafa Kemal ise Birinci Dünya Savaşı sonrasında kurulacak olan Özgür Türkiye’nin ilk lideri olacaktı. Ve halkı tarafından da Atatürk yani Türklerin babası sıfatı ile anılacaktı.

ATATÜRK’ÜN EVİ

1954 senesinde İsrail’deki Türk elçisi Savunma bakanlığına müracaat ederek Atatürk'ün Yafo'da yaşadığı ve de Osmanlı piyadelerinin yönetim merkezi olarak kullandığı evi bulmalarını talep etti. İSK şehir genel sekreteri Yehuda Nadivi'ye müracaat etti ve Yehuda Nadivi ise David Tidhar'ın yardımını talep etti. Tidhar, Yafo'da yüzyılın başında Osmanlı ordusunda Piyade takımında Çavuş olarak görev yapmış olan Tahir Mehmed El İmam isimli bir Arap bularak kendisine hatırladıklarını anlatmasını rica etti. El İmam uçağın düşüşünü müteakip düzenlenen atlatizm yarışmalarında kafileyi ELİ MİZRANYA'nın evine götürdüğünü ve o zamanda ise bu evde Mustafa Kemal'ın oturduğunu beyan ettirdi. Sözkonusu ev İRŞİD mahallesinde 214 numaralı sokakta 3 numarada bulunmaktadır. Gelen heyet evi buldu ve onlarca fotoğraf çekerek hepsini dosyaladılar. David Tidhar Türk subaylar ile Maccabi Tel-Aviv futbolcuları arasında oynanan ve 2-2 berabere biten maç'a ait özel 4 adet resimi Türklere takdim etti. Tidhar elçilikte görevli askeri ataşelerden özel bir teşekkür mektubu aldı ve buna ek olarak ta resimlerin ücreti ve yol masrafları olarak 11 lira da takdim edildi. Mektupta M. Bendiket imzası bulunmaktadır. Elçilik görevlileri daha sonra 4 adet resmi iade ettiler çünkü Taher Mehmed'e 5 lira daha ödeyemeyeceklerini çünkü devletin bu parayı ödemeleri halinde kendilerinden hesap soracakları endişesi olduğu ifade edilmiştir. Evin bulunmasında yardımları dokunan El İmam'ı, David Tidhar ziyaret ederek yardımlarının karşılığını kendisine şahsi parasından ödemiştir.
Sonuç olarak : 4 adet resim kaybolmuştur, aramalara rağmen resimler bulunamamıştır. Herkes tarafından bilinen resim haricinde resim bulunamadı. Son olarak 1915’teki oyuna ait arşivlerde bazı ek resimler bulunmuştur. Bulunan resimler haricindeki bu resim sizlere takdim edilmektedir. Ek olarak David Tudrovitch'in 100 metre koşusundaki birincilik belgesi sunulmaktadır. Kendi resmi bağış toplamak için yaptıkları showdan ve de David Tudrovıtch'in Atatürk ve subayları ile buluşmalarını anlatan kitabından bölümler.
(Çeviren: Rafael Sadi / ODA TV)15/11/2010