KPSS’de Behlül sorusunu çözen memur adayları, bu sefer de Geniş Aile’nin mizahi karakteri Cevahir ve onun vazgeçemediği aşkı Şukufe’yle karşılaştı. KPSS adayları; hiçbir işe yaramayan, babası tarafından ‘Faydasız’ lakabı takılan ve Ufuk Özkan’ın canlandırdığı Cevahir’in içinde bulunduğu ruh halinin hangi kimlik statüsüne girdiğini çözdü. Bir başka deneme sınavında da Zuhal Topal’in oynadığı Şukufe’nin 65 yaşındaki hali göz önüne getirildi. KPSS adaylarına deneme sınavı hazırlayan İhtiyaç Yayıncılık Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi Zümre Başkanı Dr. Muhammet Genç, güncel hayatta takip edilen film ve dizileri eğitimde pozitif yönde kullandıklarını belirtti. Daha önce de Aşk-ı Memnu dizisinde yengesiyle birlikte olan ve Kıvanç Tatlıtuğ’un canlandırdığı Behlül’ü sınav sorusu yapan Dr. Muhammet Genç, Ezel üzerinde de karakter analizi çalışması yürüttüğünü ifade etti.

Yeni bir sektör halini alan, edebi eserlerden uyarlandığında kitap satışını artıran ve herkesin kendinden bir şeyler bulmaya çalıştığı dizilere dayanarak hazırlanan KPSS deneme sınavı sorularının öğrenme üzerinde pozitif etki yaptığı saptandı. Daha önce Kurtlar Vadisi ve Aşk-ı Memnu’dan KPSS deneme sınavı sorusu hazırlayan İhtiyaç Yayıncılık, bu sefer de aynı metodu Geniş Aile’de denedi. Türkiye genelinde 25 bin memur adayının girdiği KPSS 4. deneme sınavında, Geniş Aile’nin serserisi Cevahir soru oldu. Öğrenme psikoloji 1’inci soruda çıkan Cevahir; kendi yeteneğinin farkına varamayan, girdiği her işi batıran ve faydasız biri olarak görüldü. Ufuk Özkan’ın canlandırdığı karakterinden yola çıkılarak James Marcia’nın ‘Kimlik Statüleri Kuramı’ öğretilmeye çalışıldı. Cevahir’in ‘Komşu Kızı’ lakabını taktığı Şukufe ise; Türkiye geneli 5. deneme sınavının 2’inci sorusunda yer aldı. 6 kimsesiz çocuğa gönül anneliği yapan ve 65 yaşında olan Şukufe’nin; Cevahir veya Koyu Bilal ile evlenmemesi üzerine düştüğü kararsız tutum göz önüne getirildi. Memur adayları, Şukufe sayesinde Erik Erikson’un “Psikososyal Gelişim Kuramı”nı pekiştirdi.

Dizilerin güncel hayatta çok fazla yer almaya başladığını ve memur adaylarının büyük bir bölümü tarafından takip edildiğini belirten İhtiyaç Yayıncılık Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi Zümre Başkanı Dr. Muhammet Genç, söz konusu soru tekniğine zihin çivisi adı verildiğini iletti. Daha önce Kurtlar Vadisi, Aşk-ı Memnu ve Galatasaray-Fenerbahçe derbisinden sorular hazırlayan Dr. Muhammet Genç, şöyle söyledi: “Memur adaylarının büyük bölümü dizi izliyor. Geniş Aile de en çok takip edilenler arasında. Bu nedenle adaylara daha sıradan bir örnek verseydik algılamada pekiştirmeyi sağlayamazdık. Öğrenciler günlük yaşamda sık sık espri konusu olan ve mizahi bir boyutta irdelenen Cevahir ve Şukufe sayesinde daha kolay öğrendi.” Dr. Muhammet Genç, Türkiye geneli KPSS deneme sınavlarından birinde de; yengesi Bihter’le yasak aşk yaşayan Behlül karakterinin içinde bulunduğu durumu anlatan Aşk-ı Memnu’dan da soru hazırlamıştı.

En çok izlenen diziler arasında atv’de yayınlanan ve başrolünü Kenan İmirzalioğlu, Tuncer Kurtiz ile Cansu Dere’nin paylaştığı Ezel’in de yer aldığını ileten Dr. Muhammet Genç, “Önümüzdeki sınavlarda da Ezel’den soru hazırlamayı düşünüyorum. Çünkü Ezel dizisi çok fazla takip ediliyor. Bay ve bayan memur adaylarının dizi hakkında sık sık konuştuklarına tanık oluyorum. Fakat henüz dizinin karakter analizini tam olarak yapamadım. Eğer karakterleri tam anlamıyla çözersem buradan da bir soru çıkartacağım” ifadesini kullandı.
İşte sorular;

Soru: 1)Cevahir geniş ailesi ile birlikte yaşayan 30 yaşında, ilgi ve kabiliyetlerinin farkında olmayan, sık sık farklı farklı davranışlar sergileyen, bir gün mantı dükkânı açan, bir başka gün mafyacılık oynayan bir serseridir. Ancak bu durumundan şikâyetçi olmadığı gibi durumunu değiştirmek için bir arayışa da girmemektedir. Tabiri caizse rüzgâr nereye götürürse oraya giden bir kişidir. Babası onu zamanında gereği gibi yönlendirmediğinden, onu annesinin insiyatifine bıraktığından son derece pişmandır ve ona “Faydasız” lakabı ile hitap etmektedir.
Yukarıda verilen bilgiler dikkate alındığında Cevahir’in kimlik durumunun Marcia’nın kimlik statülerinden hangisi için uygun bir örnek olduğu söylenebilir?

A) İpotekli B) Moratoryum
C) Ters D) Dağınık
E) Engellenmiş

ÇÖZÜM

1. Cevahir dağınık kimlik statüsündedir. Çünkü dağınık kimlik statüsündeki bireyler çeşitli kimlik seçeneklerini incelemiş olsalar dahi yaşamlarında belli bir yönelme yapamamışlardır. Bununla beraber bir kimlik bunalımı da yaşamamaktadırlar. Genellikle bu kişiler etkileşimin ve yönlendirmenin en az olduğu ailelerde yetişmektedirler. CEVAP: D