Aralık ayındaki doğalgaz zammı ile ilgili açıklama yapan Enerji Bakanı Hilmi Güler, doğalgaz fiyatlarında artış olup olmayacağına ilişkin net bir şey söyleyemeyeceğini belirtti. Ancak, kulislerde Ankara'nın doğalgaza zam yapma hazırlığında olduğu konuşuluyor.

Doğalgaz uzmanları yaptıkları maliyet hesaplamalarına göre, Aralık ayında BOTAŞ'ın doğalgaz fiyatlarına yüzde 6'lık zam yapmasının kaçınılmaz olduğunu söylüyor. Enerji yönetimi tarafından bu konuda hazırlıkların yapıldığını ancak hükümetin tepki çekmemek için şu anda bunu dillendirmediği alınan haberler arasında.

Peki, neden yüzde 6?

BOTAŞ'ın cari aydaki doğalgaz satış fiyatları geçmiş 2 ay içinde kontratlardaki doğalgaz fiyatı gelişmeleri ile kurdaki değişim oranlarına göre hesaplanıyor. Kasım ayında anlaşmalardan gelen fiyatlarda bir değişiklik yok. Ancak doların YTL karşılığının ekime göre, kasım ayı içinde artmasından dolayı, yurtiçi doğalgaz fiyatlarının da bu artışa tekabül eden yüzde 6 oranında daha pahalı olacağı tahmin ediliyor.

Yüzde 6'lık rakam nasıl elde edildi?

Uzmanların yapmış olduğu hesaplamalara göre ekim aynın tamamı için ortalama kurlar ile kasım ayının 26 gününe ait ortalama kurlar arasında artış oranı yüzde 6,642. Ekim ayının 26 günlük ortalaması ile kasım ayının 26 günlük ortalaması arasındaki döviz kuru artış oranı ise 7,73. Kasım ayının son günlerinde dolar YTL karşısında azaldığından aynı azalmanın kalan günlerde de devam edeceği düşünüldüğünde, ayın tamamı için ortalama kur artışının yüzde 6,5 seviyelerinde olacağı tahmin ediliyor. Bu veriler ışığında aralık ayına yansıyan doğalgaz fiyat artışının kurların artışına endeksli olarak yüzde 6,5 artacağı tahmin ediliyor.

Zam yerine ÖTV indirilsin

Şu anda artan kurdan dolayı doğalgaz fiyatında bir zammın kaçınılmaz olduğuna dikkat çeken uzmanlar, zammın yapılmaması için çözüm önerisi olarak aralıkta yapılması gereken zammın fiyatlara yansıtılmaması için hükümetin geçici olarak ÖTV ve KDV'de indirim yapmasını öneriyor. Bu arada uzmanlar vergi indirimlerinde gecikilmesi durumunda daralan piyasalardan dolayı sıkıntıya giren sanayinin üretimini azaltmasından dolayı zaten vergi gelirlerinde azalma olacağını söylüyor.

Uzmanlar sanayinin krize girmeden önce yapılacak vergi indirimi ile enerji girdilerinde ve maliyetlerinde bir rahatlama sağlanarak üretim kayıplarının önüne geçilebileceğine dikkat çekiyor. Böylece 2009 ilk aylarında düşecek olan doğalgaz fiyatları ile üretimin devam edebileceğini belirten uzmanlar, aksi taktirde önümüzdeki 1-2 ayda yaşanacak iflaslarla ara mal ve nihai ürün üreten sanayinin daha sonra doğalgaz fiyatları düşmüş olsa da ayağa kalkmasının zor olduğuna işaret ediyor.

Öte yandan uzmanlar Gazprom'un doğalgaz ile ilgili yaptığı son açıklamalarına dikkat çekerek, Rusya'nın petrol fiyatlarının tepetaklak aşağıya doğru gitmesinden dolayı, anlaşmadaki fiyatlandırma döneminin erkene çekebileceğini de söylüyor.