Londra’da dün yabancı yatırımcılarla bir araya gelen Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, yine piyasalarda çok tartışılacak açıklamalarda bulundu. Yılmaz, Merkez Bankası’nın ile diğer kurumların uyguladığı ve uygulayacağı politikaların net etkisinin sıkılaştırıcı yönde olacağını belirterek, “Düşük küresel büyüme ve gelişmiş ülkelerin piyasalara uzun sürecek likidite vermesini öngören senaryo gerçekleşirse düşük faiz ve yüksek zorunlu karşılık uygulaması uzun süre devam edebilir” dedi.

Merkez Bankası’nın 3 tane risk senaryosu olduğunu söyleyen Yılmaz, şöyle devam etti: “İlk senaryo, küresel ekonomik problemlerin güçlenmesi ve iç ekonomik aktivitede daralmaya katkıda bulunması. Bu senaryonun gerçekleşmesi halinde bütün politika araçlarında gevşeme gerekebilir. İkinci senaryoya göre, küresel ekonomi, beklentilerden hızlı iyileşir, küresel enflasyon artarsa gelişmis ülkelerde para politikalarında sıkılaştırma tetiklenir; bu durumda para politikası da sıkılaştırma gerektirebilir. Son senaryomuz, emtia fiyatlarında kalıcı artış orta vadede enflasyon hedefine ulaşmayı zorlaştırdığı varsayımına dayalı. Bunda baz senaryoda öngörülenden daha güçlü sıkılaştırma söz konusu olabilir. Bu senaryo altında para politikasının bileşimi dış talep, sermaye akımları ve kredi büyümesinin görünümüne bağlı olur.”

Yeni önlemler neler olabilir?

Durmuş Yılmaz’ın yabancı yatırımcılara yaptığı sunumda, Merkez Bankası’nın önceki sunumlarında yer vermediği “finansal istikrarı sağlamaya yönelik araçlardan (macroprudential tools)” bahsetmesi piyasalarda kafaların iyice karışmasına neden oldu. Garanti Yatırım, Durmuş Yılmaz’ın yaptığı sunumun ardından hazırladığı raporda, Merkez Bankası’nın kredileri yavaşlatmak için munzam karşılık oranları dışında başka araçlar kullanabileceğinin sinyalini verdiğine dikkat çekti. Raporda, sunumda geçen çeşitli kurumların ve otoritelerin de koordinasyonuyla kullanılabilecek araçlar (macroprudential tools) şöyle sıralandı:

1- Munzam karşılık oranları (Merkez Bankası uyguluyor)

2- Likidite yönetimi (Merkez Bankası uyguluyor-repo vs)

3- Sermaye yeterlik rasyosu (Henüz yeni bir uygulama yok. BDDK tarafından bu rasyo yükseltildiği takdirde, bankaların ellerinde daha fazla likit tutmaları gerekecek. Bu durumda banka daha likit olmak için daha az kredi vermeyi tercih edebilir.)

4- Likidite yeterlilik oranı (Henüz yeni bir uygulama yok.)

5- Faiz dışı harcamalar

6- Yılmaz, dün Reuters’a yaptığı açıklamada, sermayenin uzun vadeli mevduat ile swaplara kaydığını söyledi. Piyasalar karşılık oranlarının swaplarda artırılmasını bekliyordu.

Diğer kurumların uygulaması muhtemel önlemler

1- Mali disiplin

2- Hanehalkına döviz kredisi verilmemesi

3- Hazine’nin döviz cinsi borçlanmaması sadece TL ile borçlanılması

4- Kredilerdeki teminat oranının yükseltilmesi

5- Belli bir takım tüketici kredilerinde verginin yükseltilmesi

6- Kredi kartına sınırlamalar gelmesi

Garanti Yatırım’ın raporunda, Merkez Bankası Başkanı’nın yaptığı sunumda bu önlemlerin uygulanacağına dair kesin bir yorumun olmadığının altı çizilerek şu ifadeler yer aldı: “Fakat sunumda bunlara ilk defa değiniliyor olması, ilerleyen vadede munzam karşılıklarla arzu edilen kredi yavaşlamasının sağlanamaması halinde, bu önlemlerin devreye girme ihtimalini yükseltiyor.”

Yılmaz konuştu, bono faizi tırmanışa geçti

Merkez Bankası Başkanı Yılmaz’ın Londra’daki sunumun ardından gösterge tahvilin faizi yükselirken, bankacılar bu yükselişte Merkez Bankası’nın para politikasına yönelik yaptığı açıklamalarda daha “şahin” bir ton kullanması ve önümüzdeki dönemde belirsizliğin artacağı endişelerinin etkili olduğunu söyledi. Açıklama öncesi yüzde 8.39 olan gösterge tahvil faizi yüzde 8.46’ya kadar yükseldi.

Yılmaz: Önümüzdeki günlerde piyasadan likidite çekeceğiz

Toplantı sonrasında bir televizyon kanalının sorularını yanıtlayan Durmuş Yılmaz, aldıkları önlemlerin etkisini tam olarak görebilmeleri için daha çok veriye ve daha uzun zamana ihtiyaçları olduğunu söyledi. Önlemlerle önümüzdeki günlerde piyasadan likidite çekeceklerini vurgulayan Yılmaz, şunları kaydetti: “İlk bulgular beklentilerimiz doğrultusunda. Kurlardaki gelişmeler beklentimiz ölçüsünde gerçekleşti. Para piyasalarında kontrollü bir oynaklık yarattık. Günlük likidite operasyonlarımız ile bu oynaklığı istediğimiz şekilde kontrol etme gücüne sahibiz. Bankalar kredi verebilmek için Hazine kağıtlarını sattılar. Fiyat istikrarını gözardı etmeden cari açık tehdidine karşı önlemler alıyoruz. Kredi genişlemesini daraltmak hedefimiz, faiz yükselmesi beklentimiz dışında değil. İçinde bulunduğumuz koşullar enflasyonu tehdit eder nitelikte değil.”

Moody’s: Merkez’in politikası not için olumlu ama uzun vadede riskli

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Merkez Bankası’nın spekülatif sermaye girişini azaltmak ve kredi arzını yavaşlatmak için uyguladığı para politikasının uzun vadede riskler barındırsa bile Türkiye’nin karşılaştığı zorluklara cevap verdiği için ülke notu açısından olumlu olduğunu kaydetti. Moody’s tarafından yayımlanan raporda, Merkez Bankası’nın kısa vadeli yabancı sermaye girişlerini azaltmak için attığı adımların, Türkiye’nin cari açığında artışa neden olan liradaki değerlenme, ithalat artışı ve yüksek kredi büyümesi gibi faktörleri etkilediği belirtildi. Moody’s döngüsel bir seyir izlediğini ifade ettiği cari açığın gayri safi yurtiçi hasılaya oranının bu yıl yüzde 7 olacağını tahmin ediyor. Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayan bu mevcut politikaya imkan veren koşullarda değişiklik olabileceğini kaydeden Moody’s, Merkez Bankası’nın para politikasının ömrünün sınırlı olduğunu da belirtti. 8 ŞUBAT 2011/VATAN