Son aylığa göre emeklilik

Türkiye’de SSK ve Bağ-Kur’lular ne kadar prim yatırmışlarsa, ona bağlı olarak belli bir emekli aylığı alıyor. Oysa memurlarda ölçü yok, emekli aylıkları, aldıkları son maaşla ilişkilendiriliyor. Yani, memurun emekli aylığı son aldığı maaş üzerinden bağlanıyor. Böylece son maaş ne kadar yüksek olursa emekli aylığı da o kadar yüksek oluyor. Bu durum geçen yıl Anayasa Mahkemesi tarafından memurlar açısından iptal edilen 5510 sayılı yasayla düzeltilmişti.

5510 bunu kaldırmıştı

5510 sayılı yasa, memur işçi ya da esnaf olduğuna bakılmaksızın tüm çalışanların aynı haklara sahip olmasını sağlıyordu. Ancak yasa memurlar açısından iptal edildiği için memurlar kapsam dışı kaldı. Siyasilerin de desteğiyle işini ayarlayanlar, emekliliklerine bir ay kala genel müdür, müsteşar, daire başkanlığına atanıyor. Bu kişiler yeni görevde bir ay da çalışsalar sanki hayatları boyunca genel müdürlük, müsteşarlık yapmış gibi emekli aylığına hak kazanıyor.

Bir ay çalışmak yetiyor

Yani, bir ay çalıştığı müsteşarlıktaki maaşını, emekliliği boyunca alıyor. Bazen sadece bir gün bu görevde çalışanlar dahi bu hakkı elde edebiliyor. Sosyal Güvenlik Yasa Tasarısı’nı görüşen Meclis Alt Komisyonu Başkanı ve SSK eski Genel müdürü AKP’li Zekai Özcan, “Adam 10 yıl, 15 yıl müsteşarlık yapmışsa tabii ki, yüksek emekli aylığı alsın, ama bir gün çalışan adama da bu hakkı vermek kabul edilemez. Bu şekilde emekli olan bir kişinin devlete yükü 700 bin YTL” dedi.

Biri 900 diğeri 3 bin YTL

Alt Komisyon Başkanı Zekai Özcan, uygulamanın yarattığı adaletsizlikleri anlatırken şu örneği verdi: “Diyelim, iki avukat arkadaş aynı tarihte devlet memuru olarak çalışmaya başladı. Yine ikisi de 25 yıl boyunca aynı görevlerde çalıştı. Bunlardan biri emekliliğinden çok kısa süre önce genel müdür olarak atanmayı başarırsa, ‘arkadaşı 900 YTL emekli aylığı alırken’, o kişi yaşamının geri kalan bölümünde emekli aylığı olarak 3 bin YTL alıyor.

Ballı emekliliğin formülü

Yeni başlayan için geçerli olmayacak

Anayasa Mahkemesi’nin, yasayı iptal ederek memurları reform kapsamının dışına ittiğini, bu nedenle sistemdeki adaletsizliklerin devam ettiğini kaydeden Zekai Özcan, “Adaletsizliği yasa çıktıktan sonra ilk defa işe başlayacak memurlar için giderilecek. Çünkü onlar işçilerde olduğu gibi ne kadar prim öderse o kadar maaş alacak. Ancak siyasilere yakın olan mevcut memur, yasa kapsamı dışında olduğu için sistemdeki adaletsizlik devam edecek” diye konuştu.

Vekiller ve başkanlar da yararlanıyor

Uygulama bürokratların yanı sıra vekiller ve belediye başkanları için de geçerli. Örneğin, çalışma yaşamı boyunca asgari ücretten prim ödemiş olan bir kişi iki yıl milletvekilliği ya da belediye başkanlığı yaptıktan sonra, ömür boyu bu görevlerde çalışmış gibi yüksek miktarlı emekli aylığına hak kazanıyor. Bu şekilde prim karşılığı olmadan yapılan emekli aylığı ödemeleri için Maliye Bakanlığı her ay bütçesinden Sosyal Güvenlik Kurumu’na milyonlar aktarıyor.