Nebahat KOÇ - Bülent ŞANLIKAN/AKŞAM
Van'ı sallayan 7.2'lik depremin ardından gözler olası Marmara depreminde! Oturduğu binalardan emin olmak isteyen İstanbullular beton-zemin test laboratuvarlarına koşuyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı BİMTAŞ, Kadıköy Belediyesi ve üniversitelerin inşaat fakültelerindeki merkezlerde adeta sistem kilitlendi. Ekip ve teknik donanım sıkıntısı nedeniyle vatandaşlar bir ila üç ay arasında sıra bekliyor.
'GECE MESAİSİ YAPIYORUZ'
Kadıköy Belediyesi'nin 1999 depreminden sonra kurduğu Beton-Zemin Test Laboratuvarı, Van depreminden sonra İstanbulluların akınına uğradı. Tam kapasiteyle gece-gündüz çalışan laboratuvarda beton testleri için şubat ayına randevu veriliyor. Merkezde, inşaat, jeofizik, jeoloji ve maden mühendislerinden oluşan 10 kişilik ekip, 2 de inşaat teknikeri çalışıyor. Beton ve Zemin Laboratuvarı Beton Deney Sorumlusu Jeofizik Mühendisi Menekşe Perdi, Van depreminden sonra iş yüklerinin arttığını belirerek, 'Aşırı talep nedeniyle gece mesaisi yapıyoruz' dedi.
Binasının deprem dayanıklılık testleri için Kat Mülkiyet Yasası'na göre apartman sakinlerinden çoğunluk kararı istediklerini belirten Perdi, test işlemini ise şöyle anlattı:
DAİRE BAŞINA YAKLAŞIK 55 TL 
- Binadan, taşıyıcı sistemlere zarar verilmeyecek şekilde karot alınıp test ediliyor ve zeminleri kontrol ediliyor. 10 günde raporları teslim ediyoruz. Bazı kişiler 'Karot alımından sonra yıkım olur mu?' diye de düşünüyor. Oysa karot alınan yer daha güçlü kimyasal ve demir ile dolduruluyor.
- Örneğin, 10 katlı bir binada 20 daire olduğunu düşünürsek, daire başına düşen rakam 55 lira. Raporda, sağlam veya çürük demiyoruz, sadece risk gruplarına ayırıyoruz. Bu rapora göre belediyelerin yıkım yetkisi yok. Ancak bina malikleri karar alıp binalarını yıkıp yeniden yaptırabiliyor.

Rekor BiMTAŞ'ta
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı BİMTAŞ A.Ş. Laboratuvarına 'Binam sağlam mı?' diye başvuranların sayısı son bir ayda rekor seviyeye ulaştı. 2004 yılından bu yana 4 bin başvuru olan merkeze sadece kasım ayında 870 başvuru yapıldı. BİMTAŞ tarafından yapılan ön incelemede fiyatlar, her bir yapı için ayrı ayrı hesaplanıyor. Ücretlendirme, binadaki daire sayısına bağlı olarak, daire başına 500-700 TL arasında değişiyor.
 
İTÜ'ye başvurular yüzde 35 arttı
İstanbul Teknik Üniversitesi'ne (İTÜ) gelen taleplerde de ciddi artış var. Depremden önce haftada ortalama 2 başvuru gelirken, depremden sonra bu sayı günde ortalama 10'a çıktı. İTÜ İnşaat Fakültesi Bölüm Başkanı Prof. Hasan Engin, şu bilgileri verdi: Müracaatlar dilekçeyle fakülte dekanlığına yapılıyor. Vatandaşlar dilekçelerinde istenen çalışmanın türünü belirtiyor. Kimi binasının projeye uygun olup olmadığının araştırılmasını, kimi karot dediğimiz betondan örnek alınarak laboratuarda incelenmesini, kimisi ise zemin etüdü istiyor. Bir binanın depreme dayanıklı olup olmadığını anlamak için çeşitli parametrelere bakmak gerekiyor. Ücretlendirilme de yine istenilen işin büyüklüğüne göre değişiyor