Kış koşullarına bağlı olarak zorlaşan yaşam herkesi endişelendiriyor. Salgın hastalık riski çok yükselmiş durumda. Özellikle bebek ve çocuklar için çadırda yaşam savaşının çok zorlaştığı, yüzlerce çocuğun zatürre riskiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor.

Düne kadar sorun, bölge yeterli çadırın gelip gelmemesiydi. Şimdi ise çadır eksikliği hala devam ediyor ama artık çadırın sorunu çözmeyeceği de görülmüş durumda.

Dün Van’daki durumu AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik’le konuştuk. Çelik, doğup büyüdüğü Van’ın, Vanlı depremzedelerin yaşadığı sıkıntıları en yakından bilen, takip eden isim.

Özellikle 5,6’lık ikinci deprem Vanlılar’ı iyice korkutmuş durumda. Artık evi sağlam olanlar bile evlerine girmekten korkuyor. Çadırlarda yaşamaya çalışıyorlar ama o da çok zor...

O yüzden maddi imkanı yeterli olanlar, başka illerde yakını ve akrabası olanlar Van’ı terkediyor. Ciddi bir göç dalgası başlamış durumda.

“Koşullar çok ağır. İnsanlar geçici olarak da olsa sığınacak bir yer arıyor. Doğal olarak yakınlarının yanına gidiyorlar” diyor Hüseyin Çelik ve kendi ailesiyle ilgili de çok önemli bir ayrıntı veriyor:

“Benim ailem de dört parçaya bölündü. Ağabeyim Van’da kaldı. Annem babam Ankara’ya geldi. Ailemin bir kısmı Gaziantep’e gitti, bir kısmı İstanbul’a. Bu zorluğu, bu sıkıntıları bütün Vanlılar, hepimiz yaşıyoruz...”

Çelik’in belirttiği gibi imkanı olanlar geçici olarak kendilerine sıcak bir yaşam alanı bulabiliyor. Ama ya gidecek yeri olmayanlar, imkanları kısıtlı olanlar ne yapacak? Çoluk çocuk o çadırlarda kışı nasıl geçirecekler?

“Hayır o çadırlarda kış geçirilmez, geçirilemez” diyor Hüseyin Çelik.

Çadırın çok kısa vadeli geçici çözüm olduğunu belirten AKP Genel Başkan Yardımcısı, orta vadeli çözümün ise konteyner sistemi olduğunu söylüyor. Konteynerlerin ihalesi yapıldı, önümüzdeki günlerde monte edilmeye başlayacak ama kaç aileye yetecek? İhtiyacı karşılayabilmek mümkün değil.

Bunun için hükümetin üzerinde çalıştığı 3 alternatifli geçici bir göç formülü var Van için. Yani halen Kızılay’ın yazlık çadırlarında eksi 8 derecede yaşam mücadelesi veren depremzedeler kış ayları boyunca başka illerde iskan edilecek.

Çelik üç aşamalı formülü şöyle anlatıyor:

“Önce depremzedelerden talep alınıyor. Bu talebe göre ihtiyaç ortaya çıkacak. Yani kaç aileninin, kaç kişinin başka yerlerde barınmasının sağlanması gerektiği bugün yarın ortaya çıkacak.

Bunun ardından bu insanlarımızın nerelerde nasıl barındırılacağı belirlenecek.

Birinci alternatif kamu kurum ve kuruluşlarının misafirhane ve sosyal tesisleri. Şu anda bu tesislerin kapasitesiyle ilgili bir döküm hazırlanıyor. Zorunlu haller dışında bu tesisler bütünüyle depremzedelere tahsis edilecek.

İkinci alternatif olarak yazlık otel ve tatil köyleri. Otel ve tatil köyü sahiplerinin teklifleri alınıp bir değerlendirme yapılacak. Ki bazı otel sahipleri şimdiden resmi müracaatta bulundular. Örneğin Sayın Fettah Tamince (Rixos otelleri sahibi) 50 aileyi bahara kadar otellerinde barındırabileceğini taahhüt etti.

Ayrıca yardımsever vatandaşlarımızın katkısı da bu noktada önemli olacak. Örneğin ikinci ev olarak tutulan yazlıklar da depremzede ailelerin iskanına tahsis edilebilir. Hayırsever vatandaşlarımızın bu konudaki öncülüğü büyük önem taşıyor...”

Çelik’in ana hatlarını özetlediği geçici göç formülü için Milli Eğitim Bakanlığı da hazırlıklara başlamış durumda. Bakanlık bu konuda tüm illere bir genelge göndererek depremzede öğrencilerin tüm resmi ilköğretim okullarına misafir öğrenci olarak kayıt yaptırabilmelerine olanak sağlayacak.

Evet Van için en azından kış koşulları geçinceye kadar yerinde çözüm çok zor. Tek çare geçici göç formülü...BİLAL ÇETİN - VATAN