Tuz aranırken petrol bulunan Türkiye'nin il il altın ve gümüş yatakları

Türkiye'nin 'gizli' hazineleri
Maden arama çalışmalarının ülke genelinde sürdüğünü belirten MTA Genel Müdürü Mehmet Üzer, yıllık ortalama 30 bin metre civarındaki sondaj çalışmalarını 140 bin metreye çıkardıklarını söyledi.

Maden Tetkik Arama Genel Müdürü Mehmet Üzer, görevlileri şaşkına çeviren arama faaliyetinin detaylarını Zaman'a anlattı. Üzer'in verdiği bilgiye göre MTA, tuz alanlarını araştırması için bir ekibini Niğde'nin Bor ilçesine gönderir. Uygun yerlere sondaj vuran ekip, derine inince makinenin ucunda yanmış yağımsı bir kirlenme tespit eder.

Önce sondaj makinesine motor yağı döküldüğü zannedilir. Ancak çalışmalar sürdükçe kirli yağ da artar. Bunun üzerine kısa bir araştırmadan sonra yağ sanılan maddenin petrol olduğu anlaşılır. Sürpriz sonuçla karşılaşan sondaj ekibi durumu derhal merkeze iletir. Mehmet Üzer, sondajın sürdürülmesi talimatı verir. Makineler son kapasite sınırına vardığında petrol yatağı keşfedilir. MTA, sahayı geçen yıl TPAO'ya devretti. Kurum şimdi rezerv tespiti ve üretime geçme çalışmaları yapıyor.

 MTA Genel Müdürlüğü, son yıllarda ülke genelinde arama ve sondaj faaliyetlerine hız verdi. Önceki dönemde yılda ortalama 30 bin metre sondaj gerçekleştiren kurum, aynı makine parkıyla rakamı 140 bin metreye çıkardı. Bu çalışmalarla ülkenin bilinen kömür rezervi 8,3 milyar tondan 9,6 milyar tona yükseldi.

Eskişehir'de zengin bir kömür yatağı ortaya çıkarıldı. Ayrıca yeni 1 milyar tonluk bor rezervi bulundu. Ordu Gölköy'de yapılan etütlerde ton başına 1-8 gram altın ve ortalama yüzde 4-5 tenörde bakır-kurşun-çinko yatakları tespit edildi. Erzurum, Erzincan, Çanakkale, Sivas, Adıyaman, Balıkesir ve Malatya'da yoğunlaşan aramalar Türkiye'nin yüzünü güldürdü. MTA yönetimi sevindirici haberlerin bundan sonra da devam edeceğini belirtiyor.

Enerji Bakanlığı, kara aramalarına ilave Türkiye'nin deniz tabanındaki zenginliklerini de ekonomiye kazandırmak amacıyla sismik gemi almaya hazırlanıyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, "Biz, karada olduğu gibi denizlerde de önemli zenginliklere sahip olduğumuzu düşünüyoruz. Sismik gemiyle çok daha güzel sonuçlar elde edeceğiz ve halkımıza mesut müjdeler vereceğiz." dedi. Şu anda donanımlı bir sismik gemi 50-60 milyon dolara mâl oluyor. Ancak geminin sağlayacağı fayda bu rakamın çok üzerinde. Bu gemiler sayesinde açık denizlerdeki pek çok değerli maden yatakları kolaylıkla tespit edilebiliyor. MTA, sismik gemi alındığında özellikle Doğu Karadeniz açıklarında büyük aramalara hazırlanıyor. Çünkü bu bölge dünyanın önemli metalik maden alanlarından biri sayılıyor. Bugüne kadar Doğu Karadeniz'de kiralık gemilerle sadece 220 bin metre sondaj yapılabildi. Ancak bu alanda en az 5-6 milyon metrelik sondaja ihtiyaç duyulduğu ifade ediliyor. Genel Müdür Mehmet Üzer, özellikle kömür ve petrol gibi hammadde etütleri için sismik geminin şart olduğunu aktardı. Üzer, gemi alındığı takdirde maden arama faaliyetlerinin büyük bir ivme yakalayacağını sözlerine ekledi.

Heyelan haritası tamam
MTA Genel Müdürü Mehmet Üzer, büyük bir boşluğu doldurması beklenen 'heyelan haritasını' tamamladıklarını söyledi. Çalışmaları tamamlanan haritanın baskı safhasına geldiğini müjdeleyen genel müdür, bu haritadan pek çok alanda faydalanılacağını kaydetti. Kurum şimdi de 1992 yılında basımı yapılan 'diri fay haritası'nı güncellemeye hazırlanıyor. 2009'da bitirilmesi hedeflenen çalışmayla ortaya çıkarılacak yeni harita, imar ve inşaat gibi bölgesel faaliyetler için temel veri kaynağı sayılacak.

Yatırım bütçesi 5 yılda 6 kat arttı
MTA'ya 2008 yılında 200 milyon YTL bütçe ayrıldı. Bunun 98 milyon yeni lirası yatırımlar için kullanılacak. Kurumun 2003 yılındaki yatırım bütçesi ise 17 milyon yeni liraydı. Buna göre yatırım bütçesinde 5 yılda 6 kat artış sağlandı. Ayrıca MTA bundan sonra bulduğu yeni madenlerin gelirinin yarısını alacak. Böylece arama çalışmalarının daha da artması bekleniyor. Teknik altyapısını güçlendirmek isteyen kuruma iki yeni sondaj makinesi alındı. Yabancıların 1-2 milyon Euro fiyat verdiği makineler, yerli bir firmaya 400 bin YTL'ye yaptırıldı.