TOKAPI SARAYI İLBER ORTAYLI YI İSYAN ETTİRDİ

"Kaşıkçı Elması ve 43 eser çalındı" iddiaları ile gündeme gelen Topkapı Sarayı Müzesi Müdürü İlber Ortaylı, altı asırlık tarihi mirasımızla ilgili şok açıklamalar yaptı: İddiaların hepsi efsane. Müzenin başka sorunları var. Harem'e çimento ile sıvama yapılmış; Hazine Dairesi'nin üzeri betonla güçlendirilmiş!

MÜZEYE SAYGI İSTİYORUM
Topkapı'ya günde 10-15 bin ziyaretçi geliyor. Problemin farkında mısınız? Hazine Dairesi küçük bir salon! Düşünün bu salona 10 bin kişi giriyor Darphane-i Amire binası şu an Tarih Vakfı'nda. Binayı özel kurumlara kiralıyorlar. Rant sağlıyorlar. Bina tahrip oldu, çatısı çöktü. "Çık" diyorum çıkmıyorlar.

Müzeye Sherlock Holmes gibi bakılmaz!
Kaşıkçı Elması'nın değiştirilmiş olabileceği iddialarına, "Müzeye Sherlock Holmes gibi bakılmaz kültürlü insan gibi bakılır" diyerek tepki veren İlber Ortaylı: "Topkapı Müzesi'ne saygı istiyorum".

Kaşıkçı Elması'nın çalınıp yerine sahtesinin konulduğu iddiasıyla birlikte Topkapı Sarayı ve sorunları gündeme geldi. İddiaları ve Saray'ın açmazlarını konuşmak üzere Topkapı Sarayı'nın bahçesinde bir araya geldiğimiz İlber Ortaylı önce medyaya kırgın olduğunu vurguluyor. Son birkaç gündür gazete ve TV'lerde yer bulan iddiaları müze çalışanları açısından son derece incitici bulduğunun altını çiziyor ve ardından, "İlgilenirseniz, size Saray'ın gerçek sorunlarını anlatayım" diyor. İşte en yetkin kişinin anlatımıyla Topkapı Sarayı ve çözüm bekleyen
sorunları...

Öncelikle sormak istiyorum: Bu Saray, Osmanlı'dan nasıl devralınmıştı, nasıl korundu?
Topkapı Sarayı, İmparatorluk'tan yıkık dökük devralınmıştır. Saray, eski olduğu için 'Hazine Dairesi', 'Kutsal Emanetler' gibi bölümlere dikkat edilmiş, bunun dışında birçok bölüm ihmal edilmiştir. Bu bölümler, 1924 yılından sonra tamir edilebilmiş... Restorasyon ise aslına uygun olarak yapılamamış... Meselâ Harem'e çimento ile sıvama yapılmış! Hazine Dairesi'nin üzeri betonla güçlendirilmiş! Tabii şimdi bunlar için pahalı restorasyonlar gerekiyor. Peki bütçe!.. Bütçemiz az... Kültür Bakanlığı'nın bütçeden aldığı pay sadece binde 2.

Saray'ın belli bir geliri var, değil mi?
Müzenin geliri bize kalmıyor; Kültür Bakanlığı'na gidiyor. Kabul edelim, müzelerin sorunu çok. Bunlarla ince ince uğraşılması şart ancak bunu, Kültür Bakanlığı'nı ya da müzeleri karşınıza alarak yapmamanız lazım. Bu camiada herkes mağdur!.. Sorunlar el ele çözülmeli. Bakın Topkapı Sarayı'nı günde 10-15 bin kişi geziyor. Siz, bunun nasıl bir problem yarattığının farkında mısınız?

Nasıl bir problem yaratıyor?
Müthiş bir izdiham... Düşünün Hazine Dairesi küçük bir salon!.. 10 bin kişi nasıl girer oraya!.. Tabii bu, freskleri olan müzeler için büyük problem!.. Gerçi bizde de ahşap zeminler, çiniler var. Bir salona 10 bin kişinin girdiğini ve bazılarının çinilere dokunduğunu düşünün!.. Herkes bilinçli değil; bakıyorsunuz, anahtarıyla çizebiliyor çinileri!..

Siz ne öneriyorsunuz?
Uffizi' ya da 'Kremlin' gibi müzelerde sınırlama getirmişler. Buralarda belli bölümleri belli günler kapatıyor, ya da hiç göstermiyorlar. Şimdi medya bu sorunlarla ilgilenmek yerine, "Kaşıkçı Elması değiştirildi" iddiasını atıyor ortaya!..

43 eserin de çalındığı bilgisi vardı gazetelerde!.. Çalınmadı mı?
Yok öyle bir şey!.. Bir zamanlar, yanlış kayıtlar tutulmuş!.. Nitekim "Çalındı" dedikleri Kabe örtüsü de fazlasıyla çıktı!.. Daha önce de depoların soyulmuş olduğu gibi bir efsane yayılmıştı medyada!.. Bunlar niçin istismar konusu yapılıyor? Müzeye Sherlock Holmes gibi bakılmaz. Müzeye kültürlü insan olarak bakılır.

Peki bu iddialar incitiyor mu sizi?
Bizim memleketin tarih, sanat şuuruna artık isyan halindeyim. "Efendim Kaşıkçı elması değiştirildi mi?" gibi bir tarih merakı olmaz. Ben, müzemize, Topkapı Sarayı Müzesine karşı saygı istiyorum. Artık herkesin saygılı konuşması, saygılı yazması lazım.

İREM BARUTÇU
SABAH