Marmara depremi, 45 dakika önce ‘geliyorum’ demiş!..

Dünyanın en önemli bilim dergilerinden Science’da önceki gün yayınlanan makalede 17 Ağustos depreminden 45 dakika önce depremi bildiren sarsıntılar geldiği kaydedildi.

1999’da 17 bin kişinin öldüğü Marmara depremini inceleyen bilim adamları, 7,6 büyüklüğündeki yer sarsıntısından 45 dakika önce küçük sarsıntıların felaketi haber verdiğini gördüler. Fransa’daki Grenoble Üniversitesi tarafından yapılan ve Science dergisinde önceki gün yayımlanan araştırmada, sismik kayıtların depremden 45 dakika önce fay hattından önsarsıntıların dalga dalga gelmeye başladığı tespit edildi. Marmara depreminin sismik kayıtları incelendiğinde, araştırmacılar büyük yer sarsıntısının son 20 dakikasında, beş küçük sarsıntı olduğunu gördüler.



Aynı noktadan

Ön sarsıntıların “P-dalgası” ve “S-dalgası” diye tabir edilen iki ayrı dalga biçiminde birbirlerini izledikleri ve bir P-dalgasını 2,4 saniye sonra, daha yüksek titreşim genişliğinde bir S-dalgasının izlediği görüldü. Araştırmacı Michel Bouchon, “Bu iki dalga arasındaki zaman farkı hep aynıydı ve fay hattındaki aynı noktadan geliyorlardı” dedi.

Bilim adamları, ön sarsıntılardaki bu düzen ve benzerliğin artan biçimde güçlendiğini ve büyük depreme doğru daha yakında bağlantılı şekilde geliştiğini belirterek, depremler için isabetli bir erken uyarı sisteminin geliştirilebileceğinin altını çizdi. Ancak, bir erken uyarı sisteminin kullanışlılığının sınırlı olabileceğini savunan Edinburgh Üniversitesi’nden Ian Main, deprem erken uyarısının deprem tahminiyle aynı olmadığını söyledi. İskoç sismolog, bir erken uyarı sisteminin sadece birkaç saat avantaj sağlayabileceğini, bir tahliye için günlere gerek olduğunu savundu.

P-S dalgası nedir?

* P-dalgası (Primary-wave): Öncül dalgadır ve yer yüzeyine paralel doğrultudaki titreşimlerdir. P-dalgası yıkıcı özellik içermeyip, buna rağmen yayılımı paralel olduğu için, ilk olarak yeryüzüne varan titreşimdir.

* S-dalgası (Secondary-wave): İkincil dalgadır. Dik yönde hareket eder. P ve S dalgaları içinden geçtikleri ortama göre 5 ile 15 km/saniye de ilerler. S-dalgaları ilerleme hızı P-dalgalarına göre yarı yarıyadır. Yıkıcıdır.
18/02/2011