Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Daireler Kurulu, Balyoz davasında tutuklanan iki general ve bir amiralin terfi ettirilmemesi işleminin iptali kararına Başbakanlık, İçişleri ve Milli Savunma Bakanlıkları’nın düzeltme talebini reddetti. Gürbüz Kaya, Jandarma Tümgeneral Halil Helvacıoğlu ile Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu geçen yıl Ağustos ayında yapılan YAŞ toplantısında terfilerine karar verildiği halde terfi ettirilmemelerine ilişkin işleme karşı iptal davası açmış ve AYİM bu işlemi iptal etmişti. Bu karara karşı Başbakanlık, İçişleri ve MSB’nin yaptığı karar düzeltme başvurusu dün görüşüldü.

Karar düzeltme talebini oybirliğiyle reddeden Kurul, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’na göre “kararın esasına etkisi olan iddia ve itirazların kararda karşılanmamış olması, bir ilamda birbirine aykırı hükümler bulunması, kararın usul ve kanuna aykırı bulunması” sebeplerinin varlığı halinde kararın düzeltilebileceğine dikkat çekti. Karar düzeltme dilekçelerinde ileri sürülen hususların tamamının düzeltilmesi istenilen kararda ayrıntılı bir şekilde ele alınıp değerlendirildiği ifade edildi. Kararda, “Karar düzeltme talebini içeren dilekçede kararın esasını etkileyecek farklı bir iddia ve itirazın ileri sürülmediği, düzeltmeye konu kararın birbirine aykırı hükümler içermediği, usul ve hukuka aykırı olmadığı değerlendirildiğinden, davalı idarelerin kararın düzeltilmesi istemlerinin reddine oybirliği ile karar verildi” denildi. Kararda başsavcılık görüşününde de “Kararın düzeltilmesi isteminin reddinin gerekeceği” yolunda olduğu belirtildi.Kararla, daha önce açığa alınma kararlarına karşı açtıkları davayı kaybeden ve ardından da Balyoz davasında tutuklanan üç komutanın “cezaevinde terfi etmesi” zorunluluğu ortaya çıktı.

Terfi ettirilmezlerse hükümete tazminat davası açacaklar

Milli Savunma Bakanlığı eski Başhukuk Müşaviri Cavit Çalış, VATAN’a yaptığı açıklamada, komutanların tutuklu olmasının hukuki durumlarını etkilemeyeceğini belirterek “Açığa alma ve tutuklanma kararları 30 Ağustos 2010 tarihinden sonra verildiği için, terfilerini etkilemez. Bu durum ancak 30 Ağustos 2014’teki terfilerini etkileyebilir. Mahkeme kararının uygulanması gerekir. Uygulanmaması halinde tazminat sorumluluğu doğar, ayrıca üç komutan kararı yerine getirmeyen kamu görevlileri hakkında görevi kötüye kullandıkları iddiasıyla suç duyurusunda da bulunabilirler” dedi.

İdare hukuku uzmanı avukat Tezcan Çakır da AYİM Kanunu’nun 63. maddesindeki “Mahkeme ilamlarının icaplarına göre eylem ve işlem tesis etmeyen idare aleyhine Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde tam yargı davası açılabilir. Tam yargı davaları hakkındaki kararlar, genel hükümler dairesinde infaz ve icra olunur” hükmüne dikkat çekti. Sivil idari yargıda, mahkeme kararlarını uygulamayan kamu görevlilerine de dava açılabileceğini belirten Çakır, AYİM Kanunu’nda ise sadece idare aleyhine dava açılabileceğine yönelik düzenleme olduğu için üç komutanın terfi ettirilmemeleri halinde sadece idareye karşı tazminat davası açabileceğini söyledi. Çakır ayrıca, Danıştay’ın, mahkeme kararlarının gereğini yerine getirmeyen kamu görevlilerine “görevi kötüye kullanma veya ihmal” suçlarından dava açılması gerektiğine ilişkin çok sayıda kararı olduğuna da dikkat çekerek, bu olayda da benzer bir yola gidilebileceğini söyledi.

Suç duyurusu

Bu durumda üç komutan terfi ettirilmedikleri takdirde Başbakanlık, İçişleri ve MSB aleyhine tazminat davası açabilecekler. Ayrıca Başbakan Erdoğan ile İçişleri Bakanı Beşir Atalay ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül hakkında da suç duyurusunda bulunabilecekler.

Konuya ilişkin olarak VATAN’ın sorularını cevaplandıran İdari Hukuk Uzmanı Prof. Dr. Tayfun Akgüner ise yürütmenin AYİM kararını zaman kaybetmeden tanımasını aksi taktirde cezai sorumluluk altına gireceğini söyledi. Akgüner bundan sonraki hukuki süreci şöyle anlattı: 

Anayasa’nın 138’inci maddesinin son fıkrasında yasama ve yürütmenin idare yargı kararlarına uymaları gerektiği açıkça ifade ediliyor. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27’inci maddesine göre adı geçen komutanların terfilerine ilişkin yürütme gecikmeden durdurulmalıdır. Ve terfiler gecikmeden verilmelidir.

Terfiler verilmezse yürütmenin idari, mali, cezai ve hukuki sorumlulukları doğar ve verilen idari yargı kararı tanınmadığı için görevi ihmal suçundan dava açılabileceği gibi ilgili komutanlar haklarının ihlal edildiği gerçeğiyle tazminat davası da açabilirler.

ERDOĞAN: GEREKİRSE YASA ÇIKARTIRIZ

Tümgeneral Gürbüz Kaya, Jandarma Tümgeneral Halil Helvacıoğlu ile Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu, "Yüksek Askeri Şura’nın 1-4 Ağustos 2010 tarihlerinde yaptığı toplantıda alınan terfi kararının kendileri yönünden uygulanmaması işleminin iptali" istemiyle dava açmışlardı.

AYİM Daireler Kurulu’nda yapılan görüşmede oybirliğiyle işlemin iptaline karar verilmişti.

Diğer taraftan, 22 Kasım 2010 tarihinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından söz konusu generaller ve amiral açığa çıkarılmışlardı.

Başbakan Erdoğan bu gelişmelerin ardından "Biz, 'terfiye uygun değillerdir' diye bakarken zorla terfi ettirilmelerine yönelik yaklaşımı anlamakta zorlanıyoruz. Siyasi iradenin tercihi ortada. Gerekirse yasa çıkartırız. Bu karar farklı yollarla aşılmaya çalışılırsa sivil iradenin de atabileceği, yasalar çerçevesinde veya yasama organıyla birçok adımlar vardır, bunu atar” demişti.

19/02/2011