Türkiye'nin tek Temel Bilimler Araştırma Merkezi Feza Gürsey Enstitüsü'nün Gebze'deki Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi'ne (BİLGEM) bağlanması TBMM gündemine taşındı. CHP Mersin Milletvekili ve Parti Meclisi (PM) Üyesi Vahap Seçer, “BİLGEM'in yönetiminde TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Nüket Yetiş'in eşi Önder Yetiş'in görev yapmasını eleştirdi ve “TÜBİTAK, bir 'aile şirketi' anlayışı içinde mi yönetilmektedir?” diye sordu.

TÜBİTAK Bilim Kurulu, İstanbul Kandilli'deki Feza Gürsey Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü'nü Gebze'ye taşıma ve yine TÜBİTAK'a bağlı olan BİLGEM'e bağlama kararı aldı. Her ne kadar enstitü Gebze'de varlığını sürdürecekmiş gibi görünse de, çalışma alanları ile ilgisi olmayan bir merkeze bağlanması fiili olarak enstitünün kapatılması anlamına geliyor. Böylece, temel bilimler enstitüsü olarak, adını taşıdığı Cumhuriyet tarihimizin yetiştirdiği ender bilim insanlarından olan Feza Gürsey'in temsil ettiği misyonunu yerine getirmesi imkansız hale geliyor.

MECLİS GÜNDEMİNDE

CHP Mersin Milletvekili ve PM üyesi Seçer, TÜBİTAK Bilim Kurulu'nun enstitünün fiilen kapatılması anlamına gelecek kararını ve yine TÜBİTAK'ın bilime bir başka darbesi olan İzmir'in Selçuk İlçesi Şirince Köyü'ndeki Matematik Köyü'ne yönelik girişimini TBMM gündemine taşıdı.  Seçer, hazırladığı soru önergesinde adını dünyaca ünlü fizikçilerimizden Feza Gürsey'den alan enstitünün taşınması konusunda alınmış olan herhangi bir bilimsel rapor, çalışma olup olmadığını Türkiye'nin ilk “Bilim Bakanı” olarak tarihe geçen Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün'e sordu.  Seçer, şu sorulara yanıt verilmesini talep etti:

“TÜBİTAK ile Boğaziçi Üniversitesi arasında yapılan protokol gereği Gebze'ye taşınacak olan enstitünün yöneticilerine tebligat dışında bir bilgi verilmiş midir? Karar, TÜBİTAK Bilim Kurulu'nun mudur? TÜBİTAK Bilim Kurulu'nun son 5 yılda aldığı kararlar hangileridir? Kurulun üyelerinden kararlara 'muhalefet şerhi' yazan üyeler var mıdır, varsa kimlerdir?  TÜBİTAK'ın Feza Gürsey Enstitüsü dışında temel bilim çalışmaları yapan başka bir enstitü bulunmakta mıdır?  Feza Gürsey Enstitüsü'nün BİLGEM'e bağlanması fiilen yok edilmesi anlamına gelmemekte midir? Türkiye'nin ilk Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı olarak kararı nasıl karşılıyorsunuz? Uluslararası bilim camiasının da ciddi tepkisini çeken bu girişimin durdurulması için bir müdahaleniz olacak mıdır?”

AİLE ŞİRKETİ Mİ?

BİLGEM'in ve Marmara Araştırma Merkezi'nin (MAM) yönetiminde TÜBİTAK Başkanı Prof. Nüket Yetiş'in eşi Önder Yetiş'in görev yapmasını da eleştiren Seçer, “Sayın Yetiş, bu göreve ne zaman ve kim tarafından getirilmiştir? TÜBİTAK, bir 'aile şirketi' anlayışı içinde mi yönetilmektedir? Böyle bir görevlendirme 'etik' midir? Sayın Önder Yetiş'in TÜBİTAK ve bağlı merkez-enstitülerde başka görevleri var mıdır?” diye sordu.

MATEMATİK KÖYÜ

Genç matematik dehaları yetiştiren Ali Nesin'in kurduğu Matematik Köyü de Seçer'in önergesine konu oldu. Seçer,  Matematik Köyü'nün büyük bölümü yiyecek içecek harcamaları olmak üzere, masraflarını karşılayamaz duruma geldiğini ve ABD, Avrupa, İsrail ve Hindistan'dan gelen matematik profesörlerinin ücret almadıkları gibi, yol paralarını da kendileri karşıladığına dikkat çekti. CHP Milletvekili, “Bağışlarla ayakta durmaya çalışan Matematik Köyü'nü, geçmiş yıllarda 35- 40 bin liralık kaynaklarla destekleyen TÜBİTAK'ın dört yıl önce desteği kaldırmasından sonra bakanlığınızın yeni bir desteği ya da yardımı söz konusu olacak mıdır? Sayın Nesin'in, TÜBİTAK Başkanı 'ndan beş kez randevu istemesine rağmen randevu alamamasının gerekçesi nedir?” diye sordu.

DESTEK OLUNMALI

Türkiye'deki teorik fizik ve matematik alanındaki tek enstitü olan Feza Gürsey Enstitüsü, bu faaliyetleri ile Türkiye'deki en başarılı araştırma kurumlarından birisi oldu. Enstitüye yönelik girişim, önde gelen gazetecilerimizin makalelerine de konu oldu. CHP'li Seçer de yaptığı açıklamada Erdal İnönü, Tosun Terzioğlu gibi bilime gönül vermiş insanlar tarafından kurulan Feza Gürsey Enstitüsü'nün, yurtdışındaki benzerlerinin (Almanya'da Max Planck enstitüleri, İtalya'da Ulusal Nükleer Fizik Enstitüsü (INFN), Kanada'da Perimeter Teorik Fizik Enstitüsü, Polonya Bilimler Akademisi enstitüleri, İran'da Temel Bilimler Araştıma Enstitüsü, Kore İleri Araştırmalar Enstitüsü, ABD Princeton'daki İleri Araştırma Enstitüsü (IAS) düzeyine gelebilmesi için destek görmesi beklenirken, tam aksine işlevsiz hale getirilmeye çalışıldığına dikkat çekti. Enstitünün, teorik fizik ve matematik alanındaki araştırmalarla doğrudan ilgisi olmayan bir merkeze bağlanmak istenmesinin üzüntü verici olduğunu vurgulayan Seçer, “Bakan Ergün'ün konunun tekrar değerlendirilebileceğine dair açıklaması sevindiricidir, ancak zaman yitirmeden harekete geçilmelidir. Bu hatadan bir an önce dönülmesi ve enstitünün mevcut yerinde kalması ve enstitünün gelişmesi için, başta kadro olmak üzere imkanlarının arttırılması ve diğer ileride benzer enstitülerin üniversitelerin yoğunlaştığı diğer şehirlerimize de yaygınlaştırılması yerinde olacaktır” diye konuştu.