Baykal, Diyarbakır'da gerçekleştirilen Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplantısı sonrasında bazı sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle bir araya geldi. Baykal, görüşmenin ardından partililerin de katıldığı bir toplantıda açıklamalarda bulundu.

Gezinin çok dramatik bir olayla başladığını ifade eden Baykal, Gençlik Kolları Genel Sekreteri Ersin Çıldır'ın dün konvoyda meydana gelen kazada yaşamını yitirmesinden dolayı duydukları üzüntüyü dile getirdi.

Dün Şanlıurfa'da bugün ise Diyarbakır'da çeşitli ortamlarda
vatandaşlarla bir araya gelme olanağı bulduklarını anlatan Baykal, çok olumlu izlenimler elde ettiklerini söyledi. CHP'ye yönelik yeni ve yükselen bir ilgiyi, bir sıcak bakışın ortaya çıktığını memnuniyetle gördüklerini belirten Baykal, bu durumun kendilerine bölgeye daha sık gelme görevini yüklediğini söyledi. Baykal, bunun hem bölge hem de CHP açısından bir ihtiyaç olduğunu ifade ederek, gösterilen sevgiden çok
etkilendiklerini kaydetti.

Bölge insanının ekonomik ve sosyal sorunlarını gözlemleme imkanı bulduklarını kaydeden Baykal, "Gördüklerimiz gerçekten çok ağır bir tablo ile karşı karşıya olduğumuzu ortaya koymuştur" dedi. Tarım sektöründe şartların giderek ağırlaştığını, üzerine bir de bu yıl yaşanan kuraklığın eklendiğini ifade eden Baykal, çiftçinin mahsulden borçlarını ödeyecek kadar bile gelir elde edemediğini kaydetti. Baykal, çiftçinin bankalara, bunun ötesinde tefecilere borçlandığını ileri sürerek, ödenemeyen bu borçların yükünün giderek arttığını ve yeni tarım yılına da borçlu olarak girmelerine yol açacağını anlattı.

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçların
ertelenmesi yönündeki kararın çiftçinin sorununu çözemeyeceğini savunan
Baykal, şöyle konuştu:
"Şanlıurfa'da çiftçinin Ziraat Bankası'na ve Tarım Kredi Kooperatifine olan borcu 735 milyar. Ama çiftçilerin özel bankalara olan borcu -ki onların bir kısmı yabancı banka- 300 trilyon. Yani 735 milyarlık borç erteleniyor, 300 trilyonluk borç ertelenmiyor. Tefeciye olan borç erteleniyor mu? O da ertelenmiyor. Bu kadar büyük bir borç çığının altında kalmış bölge çiftçisi gelecek yılın harcamasını nereden, nasıl
yapacağını bilemez. Ziraat Bankasını, Tarım Kredi Kooperatiflerini çiftçinin finansmanını sağlayan ana kuruluş olmaktan çıkardığınız zaman çiftçi korunaksız hale düşüyor, böyle mağdur olabiliyor. Bu mağduriyeti bütün boyutlarıyla gördük, bunun önemini parlamentoda anlatacağız, bunu
her vesileyle dile getirmeye devam edeceğiz."
-"İKTİDARI KUTLUYORUZ"
Baykal, bu tabloda GAP konusuna bir kez daha dikkati çekmek
istediklerini söyledi. "GAP, Türkiye'nin Cumhuriyet tarihinin 50 yıla yakın süredir bir temel projesi. Yığınla gelmiş, geçmiş hükümetler o projelerle ilgili çeşitli çalışmalar yaptılar. Artık Türkiye'nin bunu çoktan bitirmiş olması lazım, maalesef bitirilemedi" diyen Baykal, bu konunun daha ciddi bir yaklaşımla gündeme alınması gerektiğini söyledi.

CHP'nin aylardır GAP'ın önemini anlatmaya çalıştığını ifade eden Baykal, hükümetin de GAP konusunda bir söylem geliştirmeye çalıştığını gördüğünü ve bundan sevinç duyduğunu anlattı.

Hükümetin GAP'a yönelik çalışmalarını geçen günlerde açıkladığını anımsatan Baykal, "Çok sevindim, çok mutlu oldum. Evet bunu istiyoruz.

Yalnız bunu gerçekçi, ne anlama geldiğini, neye ihtiyaç olduğunu bilerek ele almak lazım" diye konuştu.

GAP'ın sıfırdan yapılmayacağını belirten Baykal, enerji ve sulama olmak üzere iki ayaktan oluştuğunu, enerji ayağının büyük bölümünün zaten tamamlandığını anlattı. Sorunun sulama ile ilgili olduğunu kaydeden Baykal, suyun taşınmasına yönelik sorunun giderilmesi gerektiğini ifade etti. Baykal, sulama sorununun çözümü için gerekli projelerin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayarak, "Bu noktada iktidarı,
bu konuyu dile getiriyor olmasından dolayı kutluyoruz. Bu konudaki çalışmalara destek vermeye hazır olduğumuzu peşinen ifade ediyoruz" dedi.

-SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİYLE TOPLANTI-
Baykal, sivil toplum örgütleri temsilcileriyle yaptığı görüşmeye ilişkin de bilgi verdi. Görüşmeye 22 sivil toplum kuruluşunun temsilcisinin katıldığını belirten Baykal, görüşmelerin son derece yararlı olduğunu kaydetti.

Kurulan diyaloğun büyük önem taşıdığını ifade eden Baykal,
"Diyarbakır'daki sivil toplum lideri arkadaşlarımıza burada çağrımıza güçlü bir şekilde katılarak bu buluşmayı, bu diyaloğu sağladıkları için kendilerine yürekten teşekkür ediyorum" dedi.

Tüm sorunların çözümünde temel unsurun diyalog olduğunu vurgulayan Baykal,şöyle konuştu:
"Bazıları diyaloğu kesmek isteyebilirler, 'gerek yok' diyebilirler.

'Canım ne dinleyeceksiniz' diyebilirler. Ama ben inanıyorum ki diyalog önem taşıyor. Aynı şeyi düşünmek zorunda değiliz ama birbirimizin ne düşündüğünü bilmek durumundayız. Birbirimizi anlamak kendimizi birbirimize doğru yansıtmak durumundayız. O bakımdan arkadaşlarımız bence çok değerli bir tercih yapmışlardır. 'Gidilsin, gidilmesin' tartışmasında diyalog kapısını açık tutma kararlılığını sergilemişlerdir. Katılan arkadaşlarıma yürekten teşekkür ediyorum.

Katılamayan varsa onlarla da ilk fırsatta bir araya gelmekten mutluluk duyacağımı ifade etmek istiyorum."
-1989 YILINDA HAZIRLANAN RAPOR-
Baykal, konuşmasında bölgeye ve bölge sorunlarına ilişkin izlenimlerini de şöyle anlattı:
"Güneydoğu'da yaşanan gerginlik, şiddet ve onu besleyen çatışma ortamının daha olumlu bir noktaya doğru dönüşmekte olduğu izlenimini aldığımı ifade etmek istiyorum. Artık bir çatışma, gerginlik ortamının giderek anlamlı olmaktan çıktığını görüyorum. Bir araya gelerek elbette kendi anlayışımızı koruyarak, kendi taleplerimizi sürdürerek,
itirazlarımızı yaparak ama bir araya gelerek, sorunları daha olumlu bir noktaya taşıyabileceğimiz bir tabloyla karşı karşıya olduğumuzu düşünüyorum. Bunu memnuniyetle karşılıyorum. Daha pozitif bir manzara, olumlu bir izlenim almakta olduğumuz kanısındayım. Umarım bunu daha da geliştiririz. Sorunların çözümü zeminini birlikte yaratabiliriz"
CHP olarak bu olumlu tabloya katkı yapmaya çalıştıklarını anlatan Baykal, 1989 yılında hazırladıkları Doğu ve Güneydoğu raporundaki temel anlayıştan ayrılmadıklarını söyledi. Çeşitli çevrelerin CHP'nin 1989 yılında hazırladığı raporu önemsediklerini dile getirdiklerini kaydeden Baykal, raporda ortaya koydukları görüşleri tekrar gündeme taşımalarının
istendiğini ifade etti.

-"KİMLİK DEVLETE YÖNELİK BİR TEHDİT DEĞİLDİR"-
Baykal, Türkiye'nin bir ırk, kafatası, kan devleti olmadığını, siyasi beraberlik, siyasi bilinç devleti olduğunu vurgulayarak, "Bu devletin temelinde kafatası yoktur, kan yoktur" dedi. Baykal, şöyle devam etti:
"Türkiye'nin bir gerçeğidir ki bizim birbirinden farklı etnik, ırki
özellikler taşıyan insanlar olarak bir araya gelmemiz sonucunda bizim devletimiz oluşmuştur. Çünkü biz bir imparatorluktan ortaya çıkan bir devletiz. Elbette bu devletin içinde birbirinden farklı etnik kimlikler vardır; Kürt vardır, Arap vardır, Çerkez vardır, Gürcü vardır. Elbette olacak. Kimlik, devlete yönelik bir tehdit değildir. İnsanların bir kısmının belli bir etnik kimliğe sahip olması, devlete yönelik bir tehdit ve tehlike olarak anlaşılamaz.

Devlet karşısındaki insanı görür. İnsanın arkasındaki etnik kimliği devlet göremez. Devlet etnik kör olmak durumundadır. Etnik kimlikler arasında ayrım yapamaz. Karşısında insan, vatandaş vardır. Her vatandaşın kendi etnik kimliği, ırk özelliği istediği gibi şekillenebilir. İnsanların etnik kimliğe sahip olması en temel hakkıdır.

Devlet hiç kimsenin etnik kimliğini tayin etme, tarif etme, tanımlama, belirleme hakkına ve yetkisine sahip değildir. İnsan devletten önce vardır. Toplum devletten önce vardır.

'Etnik kimliğini devlet tayin edemez, tarif edemez' dediğimiz zaman biz ne diyoruz? Bizim devletimiz asimilasyon politikası güdemez. Herkesin etnik kimliği kendisine. 'Devlet tarif etmeyeceğine göre böyle bir anlayış uygulanamaz' diyoruz. Bunlar bizim 1989'da rapora geçirdiğimiz ve bugüne kadar 1 milim bile şaşmadan içimizde, yüreğimizde, kafamızda
taşıdığımız temel anlayış."
Baykal, bu yaklaşımın söylem düzeyinde kalmayıp uygulamaya geçirilmiş olması halinde Türkiye'nin yaşadığı sancıların, acıların çok önemli bir kısmının yaşanmayacağına inandığını söyledi. Baykal, "Herkesin etnik kimliği onun şerefidir. Kimse kimsenin şerefine müdahale edemez.Herkesin kimliği kendi şerefi, devletin de bir büyük mutluluğudur.
Devletin de iftiharıdır. Devlet de içinde yaşayan etnik kimliklerle
iftihar etme hakkına sahiptir. Herkes de kendi etnik kimliğiyle şeref duymaktadır" diye konuştu.

-"BÖLÜNEREK BİR YERE VARMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR"-
Baykal, terörün siyaset yöntemi olarak hiçbir zaman akla getirilmemesi gerektiğini belirterek, "Terörden kimse medet ummamalıdır. Terör yöntem olarak kullanılmamalı, desteklenmemeli, terörle bir yere gidilebileceği gibi bir yanlış içine girmemelidir. Bu noktada tam bir mutabakata ihtiyaç var" diye konuştu.

Teröre bulaşmış olanların ikna edilmeleri, vazgeçirilmeleri gerektiğini ifade eden Baykal, düşmanlık ortamının terörü beslediğini, bunun yerini iyi niyet, karşılıklı saygı ve diyalog kültürünün alması gerektiğini kaydetti.

"Bölünerek, parçalanarak bir yere varmak mümkün değildir" diyen Baykal, bütün dünyanın bütünleşmeye gittiği bir dönemde geç kalmış bir milliyetçilik kavgasının Türkiye'ye yarar getirmeyeceğini söyledi.

Baykal, "Bu devlet hepimizin. Hep beraber sorunlarımızı çözmeliyiz" diye konuştu.