Sanayi Bakanı Nihat Ergün, “Eğer malını tükettiğimiz ülkelerde, insanlığa saygı yoksa, o zaman bizim bu tüketimi gözden geçirmemiz, bu ürünlere karşı da tavrımızı açıkça ortaya koymamız lazım” dedi.
Bakan’ın bu sözleri, Çin mallarına karşı boykot çağrısı olarak yorumlandı. Ancak bakanın bu açıklamasından kısa bir süre sonra, bakanlık Basın Müşaviri Devlet Arık, bunların “Bakanlık ve hükümetin değil bakanın görüşleri” olduğunu açıkladı. Böylece bir bakanın açıklaması, aynı bakanlığın basın müşavirliği tarafından, “kendi görüşleridir” denilerek geri çevrilmiş oldu.

Yozgat’ta konuştu
Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde meydana gelen etnik çatışmada yüzlerce Uygur’un katledilmesine tepkiler sürüyor. Konu, dün Sanayi Bakanı Nihat Ergün’ün de gündemindeydi. Ergün, Yozgat’taki 10. Sanayi ve Ticaret Fuarı’nda konuşmasında bu konuda şöyle dedi:
“Kaliteliyi, hem de ucuz olanını seçmemiz gerekiyor. (...) Başka bir şey daha arayalım. Malını tükettiğimiz ülkelerin insanlığa saygısı var mı diye bakalım. İnsan haklarına saygı duyuyorlar mı? Eğer malını tükettiğimiz ülkelerde, insana, insanlığa saygı yoksa, o zaman bizim bu tüketimi gözden geçirmemiz, bu ürünlere karşı da tavrımızı, tutumumuzu açıkça ortaya koymamız lazım.
Hangi ülke olursa olsun. (...)  Sadece yöneticiler olarak uluslararası platformlarda sesimizi yükselterek değil. Daha fazlasını yaparız. Dünyaya, haykırırız, dünyada olan biten haksızlığı. Onun da önüne geçmek için elimizde hangi argüman varsa, elbette onları da kullanırız.
Protesto gösterileri dışında milletçe yapacağımız başka işler de olmalı. O ülkelerin mallarına karşı bir tutum sergilememiz lazım. Bu tutumun, bizim milletimiz tarafından zaman zaman gösterildiğini, bugün de gösterileceğini, gösterilmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum.”

22 dakika sonra açıklama
Bakanın açıklaması TV kanallarından sonra Reuters tarafından da 14.48’de abonelerine duyuruldu. Bu açıklamadan yaklaşık 22 dakika sonra bu kez Sanayi Bakanlığı Basın Müşaviri Devlet Arık, Reuters’a şu açıklamayı yaptı:
“Bakanın sözleri bakanlık ya da hükümet görüşü değil. Ergün’ün kişisel düşüncelerini ifade ediyor. Bakan kişisel görüşünü dile getirdi. Bakan özetle ve mealen ‘Türk halkı zaman zaman olaylara karşı tutum sergilemiştir... Protestolar yapılabilir ama tek başına yeterli olmaz, mallara karşı da tavır sergilemek lazım’ dedi” bilgisini verdi.
Yozgat’tan Kayseri’ye geçen Bakan Nihat Ergün burada da, “ Sivil toplum örgütleri tercihine bağlı olarak bazı şeyleri alabilir ya da almayabilir. Çin mallarıyla ilgili direkt bir çağrımız yok. Tüketicimiz bilinçlidir” dedi.

Türkiye’de birçok sektörde Çin hâkim

Çin, Türkiye’nin en büyük ticaret ortaklarından biri. 2002’de 1.4 milyar dolar olan Türkiye-Çin ticaret hacmi 2008’de 12.6 milyar dolara ulaşarak 7 yıl içinde 8 kat arttı.
B:azı araştırmalara göre, cam eşyadan saate, ayakkabıdan giyim eşyasına, çantadan ayakkabıya 47 sektörde Çin’in payı yüzde 40’ların üzerinde seyrediyor. Çin hâkimiyetinin görüldüğü başlıca sektörlerden biri oyuncak. Geçen yıl 300 milyon dolarlık ithalat yapan oyuncak sektöründe Çin’in payı yüzde 60’ı buluyor. Çin, ayrıca bisiklet, motosiklet gibi önemli piyasalarda yüksek pazar paylarına sahip. Türkiye’den 10’dan çok firmanın Çin’de yatırımı bulunuyor.

ÇİN’E KARŞI TEPKİLER ARTIYOR
Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde, Uygur Türkleri’ne karşı uyguladığı şiddet, yurdun dört bir yanında protesto edildi. Edirne’den Gaziantep’e, Samsun’dan Adana’ya kadar çok sayıda ilde düzenlenen gösterilerde vatandaşlar Çin’in yüzlerce Uygur’u öldürmesine karşı tepkilerini dile getirdi. Bazı gösterilerde Çin malları yakıldı ve bu ülke mallarına karşı boykot çağrısında bulunuldu.   

Mao’nun kuklasını yaktılar

Türk Kamu - Sen Balıkesir İl Temsilciliği, Çin’in Uygur Türkleri’ne yönelik saldırılarını kınadı. Protesto gösterisinde, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurucusu Mao’nun kuklası ile Çin bayrağı yakıldı, Çin malı oyuncaklar kırıldı. Eyleme katılanlar, Doğu Türkistan bayrakları taşıdı, ‘Kızıl Çinli şaşırma, sabrımızı taşırma’, ‘Hepimiz Uygur’uz, hepimiz Türk’üz’  ve ‘Türkistan Türkleri yalnız değildir’ sloganları attı. Kamu-Sen İl Temsilcisi Hüseyin Yurdakul, yaptığı konuşmada vatandaşları Çin mallarını boykot etmeye çağırdı. 

Çin malları ateşe verildi

Denizli’de Terziler ve Konfeksiyoncular Odası üyesi bir grup esnaf, Çin mallarını yaktı. Esnaf, Denizlilileri Çin mallarını kullanmamaları ve satın almamaları için de boykota çağırdı. Tarihi Kaleiçi Çarşısı’nda düzenlenen eylemde esnaf, Çin mallarının üzerine kolonya dökerek ateşe verdi. Terziler ve Konfeksiyon-cular Odası Başkanı Atalay Coza, “Komünist Çin’in Uygur Türkleri’ne karşı yaptığı zulmü lanetliyoruz. Askeri gücüne güvenen Çin, demokratik haklarını kullanarak gösteri yapan sivil halkın üzerine ateş açarak yüzlerce kişiyi katletti. Alınan her Çin malının, Uygur Türkleri’ne mermi olarak atılmayacağının garantisi yoktur” dedi.

Uygurlar için cenaze namazı

Çin, Eskişehir’de de protesto edildi. Reşadiye Camii önünde öğle namazı sonrası toplanan halk ölen Uygur Türkleri için gıyabi cenaze namazı kıldı. Protesto gösterisine katılan Mevlan Mehmet (35), 5 yıl önce eşi ve 2 çocuğuyla birlikte Çin’den Türkiye’ye sığınmacı olarak geldiğini söyledi. Doğu Türkistan’da baskı altında olduklarını ifade eden Mehmet, “Ben Çin’de yaşayan Uygur Türkleri’ndenim. Çin hükümetinin zulmünden kaçıp geldim. Akrabalarımın hepsi orada. Kim kaldı, kim öldü? Bilmiyorum. Hiçbir şekilde onlardan haber alamıyoruz” dedi.

Mevlana Müzesi’nde eylem

Konya’da emekli 2 öğretmen, Çin’de yaşanan olayları protesto etmek için aldıkları Çin mallarını Mevlana Müzesi’nin bahçesinde parçaladı. Orhan Uğurlu (52) ile Mehmet Ali Dalbasmaz (51) adlı emekli öğretmenler üzerinde ‘Doğu Türkistan’daki zulme hayır’ yazılı kutudan çıkardıkları Çin malı saat, şemsiye ve topu paramparça etti. Öte yandan, Konya İl Genel Meclisi Başkanı Ali Selvi, meclis kürsüsünde Çin malı bir kalemi kırarak boykot çağrısında bulundu.