Helikopterin MOBESE kameralarının testi için kalktığı öğrenildi. Uzmanlar helikopterin limitlerinin zorlanmasıyla oluşan motor arızasının kaza nedeni olabileceğine dikkat çekti. Ancak tüm soruların cevabı hazırlanacak kaza-kırım raporu ile ortaya çıkacak...

Beykoz Anadolu Kavağı açıklarında önceki gün denize çakılarak dört kişinin ölümüne neden olan Aloutte 2 SA 318 C helikopterlerin güvenliği tartışmaları da beraberinde getirdi. İstanbul Emniyeti bünyesinde Skorsky helikopterlerin dışında iki adet Aloutte 2 SA318C, iki adet de MD 600N model helikopter bulunuyor. Bu helikopterler asayiş, operasyon, keşif, gözetleme, eğitim ve görüntü çekimleri için kullanılıyor. Düşen helikopterin tescili ise EM 2008 olarak geçiyordu. Uzmanlara göre kazanın nedeniyle ilgili 5 ana soru var...

1 FLIGHT DATA RECORDER” CİHAZI VAR MIYDI?

Helikopterde “Flight Data Recorder” cihazının olup olmadığı gündeme geldi. Helikopterlerin kara kutusu olarak bilinen cihaz, maliyeti yüksek olduğu için üretici firma tarafından konmuyor. Ancak, cihaz alıcı kişi veya firmanın talebi üzerine sonradan ekleniyor. “Flight Data Recorder” cihazı helikopterin tüm uçuş malumat bilgileri ile göstergelerindeki tüm detayları kaydediyor.

2 ÇOCUK VE THY PİLOTU NEDEN İZİNSİZ UÇTU?

Helikopter bulunan Bilgi İşlem Şube Müdürü Ragıp Ali Bilgen’in MOBESE kameralarının testi için uçtuğu ancak 9 yaşındaki oğlu Abdullah Tarık Bilgen ile THY pilotlarından Mehmet Oray Sarıçay ’ın izinsiz olarak helikopterde olduğu öğrenildi.

3 HELİKOPTERİN LİMİTİ ZORLANDI MI?

Uzmanlar, sıcak havada helikopterin performansının düştüğüne dikkat çekerek 5 kişi uçulmasının ağırlık nedeniyle kazaya davetiye çıkardığına dikkat çekti. Helikopterde ağırlığın çok önemli olduğunu belirten uzmanlar, “Alouette II’nin kapasitesi 5 yolcu. Ancak sıcak bir havada, performansı zamanla düşen bir helikopterde limitleri zorlamak tehlikeli” diye konuştu.

4 TEKNİK BİR ARIZA YAŞANDI MI?

Kazadan yaralı kurtulan Kemal Özdemir’in “Helikopterin motoru aniden durdu, hızla düşüşe geçtik. Yerleşim yerine düşmemek için uğraştım. Yumuşak iniş yapmaya çalıştım ancak, başaramadım” sözlerinin üzerine incelemeleri motor üzerinde yoğunlaştırıldı.

5 SAAT DOLDURMAK İÇİN Mİ UÇTU

Kemal Özdemir ’in idari görevleri nedeniyle çok az uçtuğu öğrenildi. Uçuş tazminatı alabilmek için yıllık uçuş saatini doldurmak için kalkan Özdemir ’in helikopterin limitini zorlayıp zorlamadığı yapılacak kaza kırım araştırması sonrasında ortaya çıkacak.

UZMANLAR NE DEDİ?

‘Polis helikopterleri denetlenmiyor çünkü SHGM kontrolünde değil’

Uçak Teknisyenleri Derneği Onursal Başkanı Sefa İnan:
Uçağın ve helikopterin eskisi yenisi olmaz. Bunlar yapımcı firmanın dokümanlarına göre bakım, kontrol, denetimiyle uçabilir. Bu eski helikopterdir, kaza bundan oldu denilemez. Peki bu her gün kafamızın üstünde uçan helikopterlerin güvenliğini kim denetler. ABD ve Avrupa’da tüm hava sahası ve hava araçları, askeri uçaklar hariç tek bir otorite tarafından denetlenir. Türkiye’de ise polis helikopterleri denetlenmiyor, “TC” kodları bile yok. Bu denetim yetkisi bir kanun çerçevesinde bile olsa SHGM’den ayrı tutulduysa bu yanlıştır. Çünkü, bakım ve denetim aynı yerde olmamalıdır. Gerçi, SHGM de bu konuda yetersiz. İşin daha ilginci Türkiye’nin helikopterlerle ilgili bir mevzuatı yok. Helikopter mevzuatı henüz taslak aşamasına bile 7 Şubat’tan sonra girdi.

Helikopterin eski olmasının önemi yok

*Pilotlar Derneği İkinci Başkanı Tuncay Yüce: Hava araçlarında eski yapım olmasının bir önemi yoktur. Çünkü bu araçlarda parçalar saat ömürlüdür. Buna göre parçalar değişmek zorundadır. Kaza bir çok nedene bağlı olarak kaynaklanmış olabilir. Helikopterde “Flight Data Recorder” cihazı varsa, nedeni daha kolay anlaşılacaktır. Her emniyet birimi kontrolleri kendisi yapar. Kendi bakım birimleri bunu düzenli yapmak zorundadır.

Uçuş saati dolunca tüm aksamları yenilenir

TALPA’dan (Türkiye Havayolu Pilotları Derneği) bir yetkili: Hava araçlarının dönen tüm aksamları uçuş saatlerine göre yenileniyor. Normal araçlarda rutin bir kontrol yapıldığında parça yıpranmadıysa değiştirilmez ancak bu hava araçları için söz konusu olamaz. Eğer parça yeniyse bile değiştirilmek zorundadır. Hava araçlarında herhangi bir görev çıkmasa bile belli aralıklarla yerinde de olsa bu araçların çalıştırılması gerekiyor. Dolayısıyla kazaya neyin neden olduğunu helikopter bulunmadan, olayın görgü tanıkları dinlenmeden ve tüm inceleler tamamlanmadan bilmek imkansız.

Pilot otorotasyon yapmış olmalı

Kaptan Pilot Hakan Kanbur: Kazanın meteorolojik şartlardan kaynaklanmadığı ortada. Çünkü hava şartları uçuş için ideal. Kaza teknik bir hatadan kaynaklanmış olabilir. İlk akla gelen ise motorun durmuş olabileceği. Herhangi bir sebepten dolayı motor durduğu sırada pilot içeriden kumandayla anarotor (pervane) ile motorun bağlantısını keserek otorotasyon denen uygun acil iniş yapar. Helikopter daha sonra kendi ağırlığıyla suya batar. Bu olayda da pilotun otorotasyon yaptığı gözüküyor. Çünkü çakılma olsaydı kendisi de kurtulmayabilirdi.

Alman ordusu 1984’te Türkiye’ye hibe etti

SA318 Alouette II tipi helikopter, 1968’de imal edildi. Uzun yıllar Alman ordusunda uçan Alouette II, 1984’te aynı model 18 helikopterle birlikte Türkiye’ye hibe edildi. Tasarımı 1955 ’te yapılan Alouette ’lerin ilk türbin motorlu modeli olan SA318, 1956 ile 1975 yılları arasında toplam 1300 adet imal edildi.

Ama Almanlar envanterden çıkardı

Fransız Aerospatiale şirketine ait helikopter, halen dünyanın bir çok ülkesinde aktif olarak kullanılıyor. Alman ordusunun 2000’li yıllarda envanterden çıkardığı, Belçika ordusunun ise 2005’te geri çektiği Alouette II’ler halen 100 ’den fazla Alouette II, İsviçre, Fransa, Arjantin, Hindistan gibi ülkelerde kullanılıyor.

ANTALYA’DA DÜŞMÜŞTÜ

Türkiye’de ilk ölümlü Alouette II kazası 20 Temmuz 1996’da yaşandı. Antalya Kemer ’de trafik denetimi yapan Emniyet Genel Müdürlüğü ’ne ait helikopter, yüksek gerilim hattına çarparak düştü. İnfilak eden helikopterde Pilot Başkomiser Mehmet Yener, Pilot Komiser Tahsin Demirayak, Polis Memurları Salih Güngör ve Raşit Ermenek şehit oldu.

ENKAZI ÇIKARILDI

Beykoz Anadolu kavağı açıklarında düşerek dört kişiye mezar olan polis helikopterinin enkazı dün denizden çıkarıldı. Enkaz, İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait bir motora yüklendi. Üzeri brandayla örtülen helikopter, Deniz Polisi’ne ait bir bot eşliğinde Balat’taki Deniz Polisi Amirliğine götürüldü.

Otorotasyon nedir?

Bir diğer adı, Acil Güvenli İniş olan otorotasyon, pilotların acil durumlarda uygulandığı bu teknik, motorun durması halinde uygulanıyor. Örneğin uçak 1000 fit yükseklikteyken motorun durması halinde pilot, bir kumanda yardımıyla motor ile anarotorun (pervane) bağlantısını kesiyor. Helikopterin pervanesi rüzgarda oluşan akımla kendisi dönmeye başlıyor. Böylece helikopter daha yumuşak iniş yapıyor.. 21.05.2011 /VATAN