Kanadoğlu, anayasanın 145. maddesi durduğu sürece çıkarılarak yasaların anayasaya aykırı olacağını söyledi. Kanadoğlu, “Burada 145. maddenin doğrudan doğruya uygulanma olasılığı da akla gelir, yeni bir tartışmaya yol açılmış olur. Anayasa hükmü elbette ki uygulanması gereken hükümdür. O itibarla askeri yargının yetkisini, görevini herhangi bir yasayla ortadan kaldırmak mümkün değil. O nedenle doğrudan uygulanabilirlilik iddiası ortaya çıkacaktır” dedi. Değişikliğin son dakikada önergelerle yapıldığına dikkat çeken Kanadoğlu, düzenlemenin “AB normlarına uygun” gerekçesiyle izah edilmesinin de mümkün olmadığını anlattı. Düzenlemenin iyi niyetle bağdaşmadığını kaydeden Kanadoğlu, “Her şeyden önce konu tartışılacak, sadece muhalefet partileri değil, konunun uzmanları var. Ceza yasası hukuku var, uygulamacılar tartışacak. Eğer gerekirse anayasanın 145. maddesi değiştirilecek. Bu şekilde hareket ederseniz de iyi niyetle bağdaştırmak mümkün değil” diye konuştu. Kanadoğlu, “Aceleye getirilmesi, yapılma biçimi iyi niyetle bağdaşmıyor” görüşünü kaydetti.

Hukukçu Prof. Dr. Ülkü Azrak da, hükümetin yasa değişikliğiyle Ergenekon davası sanığı askerlerin askeri yargıya gitmelerinin önüne geçmeyi amaçladığını belirterek, şunları söyledi: “Tam da Genelkurmay Başkanı’nın yaptığı açıklamalarla neredeyse denk düşüyor. Yani kaotik bir durumun ortaya çıkması ihtimali çok güçlü. Ceza Muhakemesi Yasası’nda değişiklik yapılıyor, ama askeri ceza mevzuatındaki hükümler kalıyor. Şimdi birbirine zıt hükümler çıkacak, görev tartışması yaşanacak.”

145. madde

“Askeri yargı, askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler, asker kişilerin, askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler. Askeri mahkemeler, asker olmayan kişilerin özel kanunla belirtilen askeri suçları ile kanunda gösterilen görevlerini ifa ettikleri sırada veya kanunda gösterilen askeri mahallerde askerlere karşı işledikleri suçlara da bakmakla görevlidirler. Askeri mahkemelerin savaş ve sıkıyönetim hallerinde hangi suçlar ve hangi kişiler bakımından yetkili oldukları, kuruluşları ve gerektiğinde bu mahkemelerde adli yargı hâkim ve savcılarının görevlendirilmeleri kanunla düzenlenir...”

AKP muhalefeti uyuttu

AKP’nin Meclis’in son çalışma gününde gece yarısından sonra getirdiği önergeyle mevcut görülen davalar dahil, askerlerin de ağır cezada yargılanması hükmünü öngören düzenleme konusunda muhalefet partilerini tam anlamıyla “uyuttuğu” ortaya çıktı. Adalet Bakanı Sadullah Ergin, tasarının görüşmeleri sırasında önergeleri CHP’ye sundu ancak Ceza Muhakemesi Yasası’ndaki (CMY) değişikliğini “Türkçe düzeltmesi” olarak gösterdi.

TBMM Genel Kurulu’nda görüşmeleri 25 Haziran Perşembe gecesi başlayan ve 26 Haziran Cuma sabaha karşı biten Türk Ceza Yasası’nda değişiklik öngören tasarının görüşmelerinde, AKP son derece “ince” bir taktik izleyerek, askeri mahkemelerin yetkilerini daraltan ve askerlerin ağır cezada yargılanmaları yolunu açan düzenlemeyi “sessiz sedasız ve tartışmasız” olarak genel kuruldan geçirmeyi başardı. CHP ve MHP ise ancak haber gazetelerde yer alınca değişiklikle ilgili “vehametin” farkına vardı. CHP Grup Başkanvekili Hakkı Süha Okay, dün düzenlediği basın toplantısında Adalet Bakanı Ergin’in perşembe günü Türk Ceza Yasası’nda değişiklik yapılmasına ilişkin yasa tasarısı için destek istediğini, sivillerin askeri mahkemelerde yargılanması nedeniyle AİHM’nin Türkiye aleyhine verdiği kararlar olduğunu, bu konuda “siviller sivilde, askerler askeri yargıda yargılanması”na ilişkin bir düzenleme yapmak istediklerini söylediğini aktardı. Okay, tasarının görüşmeleri sırasında Ergin’in 3 önerge metnini kendilerine sunduğunu, CMY’de yapılan değişiklikle ilgili önergenin ise “Türkçe düzeltmesi” olduğunu söylediğini kaydetti. Okay, “Burada amaçlanan Dursun Çiçek’in yargılamasının sivil yargıya verilmek istenmesidir” dedi.

AKP’nin “kapkaç ve yankesicilik” yaptığını, art niyetli davrandığını kaydeden Okay, “Bu AKP’nin alacakaranlıkta iş bitirme, aradan kaçırma zihniyetidir” diye konuştu. Söz konusu düzenlemenin anayasa ve Askeri Ceza Yargılama Usulü Yasası’na aykırı olduğunu belirten Okay, Ergenekon davasında “savcıyım” diyen Başbakan Tayyip Erdoğan’ın bu düzenlemeyle kendi özel yargılama yöntemini getirmek istediğini kaydetti.

CHP Genel Saymanı Mustafa Özyürek, kendisinin genel kuruldan, bu önergenin görüşmesinden önce çıktığını ve böyle bir değişiklik önerisinden haberleri olmadığını söyledi. Özyürek, olayı inceleyeceklerini ve buna göre Anayasa Mahkemesi’ne götürebileceklerini söyledi.

Vural: Bizi kandırdılar

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural AKP’nin yaptığı son dakika değişikliğini fark edemediklerini ve iktidar partisinin kendilerini “kandırdığı”nı söyledi. AKP’nin önce sivillerin askeri mahkemelerde yargılanması yolunu kapatan düzenlemeyi getirdiğini, buradaki itirazları doğrultusunda “redaksiyon”la düzeltmeler yapıldığını belirten Vural, “AİHM, sivillerin askeri mahkemede yargılanmasına karşı çıkıyor, bu da bizi sıkıntıya sokuyor, düzenleme bu amaçla getirildi’ dediler. Yani bize gerekçe olarak ‘askerler askeri, siviller sivil mahkemede yargılanacak’ dediler. Ki ilk önerge düzenlemesi de bu yönde oldu. Ama daha sonra yeni önerge getirip, apar topar oylamışlar” dedi. AKP’nin kendilerine taahhüt ettikleri dışında bir düzenleme yaptığının anlaşıldığını belirten Vural, “Şimdi yapılan düzenlemeyi inceliyorum, ona göre biz tavrımızı koyarız, hesabını sorarız” görüşünü dile getirdi.

Cumhuriyet/Emine Kaplan