NATO üyesi ülkelerin daimi temsilcilerinden oluşan Kuzey Atlantik Konseyi (NAC), Türkiye'nin önceki gün ilettiği talep üzerine bu salı Brüksel'de toplanacak. Ankara'nın acil toplantı çağrısı NATO'nun kurucu belgesi olan Washington Antlaşması'nın 4. maddesi kapsamında geldi.
Türkiye'nin toplantıda Suriye'nin uçağı düşürmesiyle ilgili teknik, askeri ve diplomatik verileri NATO üyeleriyle paylaşması öngörülüyor. NATO Sözcüsü Oana Lungescu, "Türkiye'nin son olayla ilgili bir sunum yapmasını bekliyoruz" dedi. Türkiye toplantıda durumun ciddiyetinin altını çizecek ve uluslararası hukuk çerçevesinde cevap hakkını saklı tuttuğunu aktaracak.
Ancak Türkiye'nin NATO'dan nasıl bir talepte bulunacağı bilinmiyor. Bazı NATO kaynakları askeri bir karar alınmasının düşük ihtimalli olduğunu kaydederken uzmanlar toplantıdan birlik ve kınama mesajı bekliyor.
NATO'da 4. madde çevresinde en son 2003 yılında, yine Türkiye'nin talebiyle toplantı düzenlenmişti. Türkiye, Irak'taki olaylar ışığında 2003'te bu madde kapsamında destek talep etmişti. O dönemde Belçika, Fransa ve Almanya'nın vetoları nedeniyle desteğin gelmesi anında mümkün olmamış ancak sonrasında ABD'nin devreye girmesiyle anlaşmaya varılmış ve Türkiye'ye erken uyarı uçakları (AWACS), Patriot füze bataryaları ile kimyasal saldırıya karşı ekipmanlar gönderilmişti.
NATO'nun 4. maddesi, "Taraflardan herhangi biri, taraflardan herhangi birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğü zaman, tüm taraflar birlikte danışmalarda bulunacaklardır" ifadelerini içeriyor.

Suriye konusu pazartesi günü Lüksemburg'da bir araya gelecek olan Avrupa Birliği dışişleri bakanlarının da gündeminde olacak. Suriye konusu toplantının olağan gündem maddeleri arasında yer alıyordu. Bu başlık, son olay üzerine eklenmese de Türk uçağının düşürülmesi ve sonrasında yaşanan gelişmeler de AB bakanlarının gündeminde olacak.

Öte yandan AB, halka yönelik şiddet politikasını sürdürdüğü gerekçesiyle Suriye yönetimine karşı aldıkları 16'ncı yaptırım kararında, 6 kurum, kuruluş ve şirketi kara listeye aldı. Diplomatik kaynaklar, AB'de malvarlıkları dondurulan kuruluşlar arasında Suriye'nin bazı bakanlıklarının da bulunduğunu bildirdi.
AB Bakanları ayrıca, Suriye'ye uygulanan silah ambargosunu, silah taşıyan gemilerin sigortalanmasının yasaklanmasını da kapsayacak şekilde genişletti. Kısa süre önce, Suriye'ye saldırı helikopteri taşıyan bir Rus kargo gemisinin İngiliz şirketi Standard Club tarafından sigortalandığı ortaya çıkmış ancak ABD yönetiminin uyarısıyla sigorta şirketi geri adım atmıştı.
AB'nin Suriye'ye yönelik olarak 1 yılı aşkın süredir almakta olduğu yaptırım kararları kapsamında, Devlet Başkanı Beşşar Esed ve ailesi dahil 129 Suriyeli yetkilinin mal varlıkları dondurulmuş ve AB'ye seyahatleri yasaklanmıştı. Petrol ve silah ambargosunu da kapsayan yaptırımlarla, aralarında Suriye Merkez Bankası'nın da bulunduğu 50'ye yakın şirket ve kuruluş rejimi finanse ettikleri gerekçesiyle kara listeye alınmıştı.