Dünyanın önde gelen tıp dergisi Lancet'te yayınlanan yeni araştırmaya göre Amerikalı bilim insanları, 24 binden fazla hasta verisini analiz ederek demansa götüren dört farklı yolu tespit etti. Bu yollar şöyle:
1. Psikiyatrik yol: Depresyon gibi psikiyatrik rahatsızlıklar zamanla bilişsel gerilemeye yol açıyor.
2. Ensefalopati (beynin çalışmasında bozukluk) yolu: Beyin fonksiyonlarında bozulma kademeli olarak artıyor.
3. Hafif bilişsel bozukluk yolu: Zamanla kötüleşen hafıza sorunlarıyla başlıyor.
4. Damar hastalığı yolu: Yüksek tansiyon ve kolesterol gibi kardiyovasküler rahatsızlıklar demansa zemin hazırlıyor.
Bilim insanları her bir yolun karakteristik özellikleri olduğunu ve belli demografik gruplara göre uyarlanabileceğini söyledi. Örneğin yüksek tansiyonu olan bir kişi hemen ardından depresyon atağı geçirirse Alzheimer'a yakalanma riski yükseliyor.
HASTALIKLARIN HANGİ SIRAYLA OLDUĞU ÖNEMLİ
Araştırmacılar Alzheimer gelişimini anlamak için hastalarda yalnızca hangi hastalıkların olduğuna değil, bu hastalıkların hangi sırayla ortaya çıktığına bakmak gerektiğine dikkat çekti. Bu zaman sıralı örüntüler, Alzheimer’ın bilinmeyen gizli tetikleyicilerini ortaya çıkarabilir.
Kaliforniya Üniversitesi'nde nöroloji alanında öğretim üyesi Timothy Chang, kolesterol ve tansiyonu düşürmek için GLP-1 ilaçlarının kullanımı gibi kişiye göre hazırlanacak müdahale planlarının demansı önlemede etkili olabileceğine dikkat çekiyor.
UZMANLARDAN ÖNERİ: EGZERSİZ YAPIN
Demansın klasik erken belirtileri arasında hafıza kaybı, odaklanmada zorluk ve iletişim sorunları yer alıyor. Daha az bilinen belirtilerinden biriyse görme, işitme, dengeyi sağlama ve dokunma gibi duyusal durumlardaki değişiklikler de hastalığın habercisi olabiliyor.
Bugüne kadar yapılan araştırmalar hareketli yaşam tarzının, zihni sürekli meşgul tutmanın, sağlıklı diyetler uygulamanın beynin yaşlanmasını geciktirdiğini göstermişti.
45-65 yaş arası kişilere düzenli olarak egzersiz yapmaları öneriliyor. Yoğunluğu yüksek antrenmanların kan akışını artırarak beynin daha sağlıklı kalmasını destekleyebileceği belirtiliyor.
KAYNAK: Nefes Gazetesi