Programda 64. Hükûmetin tam anlamıyla bir reform hükûmeti olacağı vurgusu yapılarak, “başkanlık sisteminin daha uygun bir yönetim modeli olduğuna inanıyoruz” denildi. Programda, sınırların korunmasından sorumlu olacak yeni, profesyonel bir sınır kolluğu teşkilatının kurulmasının sağlanacağı belirtildi.

-“TÜM VATANDAŞLARIMIZIN HÜKÛMETİDİR”-

Meclis Genel Kurulu’nda, 64. Hükümet Programını okuyan Başbakan Ahmet Davutoğlu şöyle dedi:

“Bu Meclis, Türkiye’nin ve 78 milyonun Meclisidir. Altıncı AK Parti Hükûmeti de hiç kuşkusuz partimize oy vermiş olsun veya olmasın tüm vatandaşlarımızın hükûmetidir.

Yeni dönemde de Meclisimiz içinde birlikte çalışma, uzlaşma arayışı ve işbirliğine önem vereceğiz. Tüm siyasi partilerle yakın bir diyalog ve işbirliği içinde olacağımızı buradan ifade etmek isterim.

-“SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZA, ŞİMDİDEN TEŞEKKÜR EDİYORUM”-

Özellikle, geçen sene milletimizin büyük bir teveccühü ile seçilen Sayın Cumhurbaşkanımıza, Meclis çalışmalarımız başta olmak üzere, kurumlarımızın uyumlu ve etkin çalışması için vereceği destekten dolayı şimdiden teşekkür ediyorum. Aynı şekilde, 2002’den sonraki büyük dönüşümü gerçekleştiren Sayın Cumhurbaşkanımızdan devraldığımız güçlü mirası aynı doğrultuda geleceğe taşıyacağımızı ifade etmek isterim.

Sizlere sunmakta olduğum 64. Hükûmet Programı’mız; son Seçim Beyannamemizde yer alan hedeflerimizi, 10. Kalkınma Planı’mızı, yapısal dönüşüm programlarımızı, projelerimizi, kamuoyuyla paylaştığımız çeşitli strateji belgelerimizi ve taahhütlerimizi esas almaktadır.

-“64. HÜKÛMET TAM ANLAMIYLA BİR REFORM HÜKÛMETİ OLACAKTIR”-

64. Hükûmet tam anlamıyla bir reform hükûmeti olacaktır. Dünyanın ve ülkemizin değişen şartları ve 2023 vizyonumuz çerçevesinde, kritik alanlarda yapacağımız reformlar ile milletimizin bize verdiği emanete en güçlü şekilde sahip çıkacağız.

-“6 TEMEL ALANDA REFORMLARIMIZI YOĞUNLAŞTIRACAĞIZ”-

Bu kapsamda, 6 temel alanda reformlarımızı yoğunlaştıracağız. Bunlar; demokratikleşme ve adalet, eğitim, kamu yönetimi, kamu maliyesi, reel ekonomide köklü değişim, öncelikli dönüşüm programları alanında gerçekleştireceğimiz reformlardır.

-YENİ ANAYASA VURGUSU-

Yeni Anayasa ve yargı reformu başta olmak üzere yapacağımız çalışmalarda, en geniş uzlaşma arayışı içinde ülkemizin uzun zamandır beklediği adımları atacağız.”

-DEMOKRATİKLEŞME VE YENİ ANAYASA-

64. Hükümetin Programında şu ifadeler yer aldı:

“Bu temel üzerinde Cumhuriyetimizin 100. yılına yürürken, önceliğimiz; ülkemizin katılımcı, çoğulcu, özgürlükçü, demokratik ve sivil bir anayasa ile yönetilmesini sağlamaktır. Bu değerler üzerine inşa edilecek yeni anayasal düzenimizin en temel ilkesi, ahlaki referansı ve ruhu ‘insan onuru’ olacaktır.

-“GELENEKSEL İRFAN MERKEZLERİ VE CEMEVLERİNE HUKUKİ STATÜ TANIYACAĞIZ”-

Cemevleri, eğitim sisteminde bilgilendirme, üniversitelerde araştırma ve uygulama merkezleri oluşturma gibi çeşitli konularda Alevi kanaat önderleri ile diyalog içinde demokratik uzlaşı temelinde gerekli adımları atacağız. Geleneksel irfan merkezleri ve cemevlerine hukuki statü tanıyacağız.

-ROMAN VATANDAŞLAR-

Başta eğitim, istihdam ve iskân sorunları olmak üzere Roman vatandaşlarımızın sorunlarının çözümüne hız vererek, her türlü ayrımcılık zeminini ortadan kaldıracağız.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan gayrimüslim azınlıkları herhangi bir ayrımcılığa maruz bırakmayacak şekilde bütün hukuki ve fiili tedbirleri almaya devam edeceğiz.

Kalıcı huzuru tesis etmek amacıyla çıkardığımız “6551 Sayılı Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine Dair Kanun” ile silahın tamamen gündemden çıktığı bir noktaya ulaşmak için gereken tüm tedbirleri alacağız.

Süreci sabote etmeye, akamete uğratmaya çalışan terör örgütü; kamu düzenini bozmaya çalışarak silahlı çatışmaya geri dönmüştür. Özellikle Doğu Ve Güneydoğu’da yaşayan insanlarımıza yönelik her türlü baskı, şiddet ve illegaliteye başvuran örgüt, Türkiye’yi terk etmemiş, silah bırakmaya direnç göstermiştir.

-“TERÖR ÖRGÜTÜNÜN EYLEM VE SABOTAJLARI, SÜRECİ SÜRDÜRÜLEBİLİR OLMAKTAN ÇIKARMIŞTIR”-

Terör örgütünün eylem ve sabotajları, süreci sürdürülebilir olmaktan çıkarmıştır. Halkın hakkını-hukukunu koruyabilmek için kamu düzenini tahkim ederek özgürlük-güvenlik dengesini kurmak mutlak gerekliliktir.

Süreçte farklı sebeplerle oluşan güvenlik risklerini gidermek, bölge insanını ceberut ve zalim örgütün baskısından korumak devletimizin öncelikli görevidir.

-YENİ ANAYASA-

Önümüzdeki dönemde sivil, katılımcı, çoğulcu, özgürlükçü bir demokratik ve sivil anayasanın yapımına öncülük etmeye kararlıyız. Diğer siyasi partileri de aynı anlayış içinde katkı vermeye davet ediyoruz.

Bu anlayışla, yeni dönemde yeni anayasayı Türkiye’de demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğünün kökleşmesi bakımından hayati bir aşama olarak görmekteyiz.

-PARTİ KAPATMALARINI ULUSLARARASI STANDARTLARDA DÜZENLEYECEĞİZ-

Yeni anayasada, siyasi partilerin çalışmalarını etkin olarak koruyacak ve parti kapatmalarını uluslararası standartlarda düzenleyeceğiz.

64. Hükûmet döneminde doğrudan anayasal sistemle bağlantılı seçim kanunları, siyasi partiler kanunu ve sair temel kanunlar, yeni anayasa metniyle birlikte bir bütün olarak yenilenecektir.

-“YÖNETİM MODELİ VE BAŞKANLIK SİSTEMİ”-

Yeni Anayasa, Türkiye’nin 2023 ve sonrasına yönelik demokratikleşme ve kalkınma hedeflerine ulaşmasını kolaylaştıracak etkin ve sağlıklı bir yönetim modeli arayışını da içermelidir. Yeni anayasa ile Türkiye’nin,

katılımcılığı ve çoğulculuğu esas alan ve etkili işleyen bir hükûmet modeline kavuşmasını elzem görüyoruz.

Siyasal sistem arayışının yaslanacağı zemin, kuşkusuz demokratik bir anayasal zemin olacaktır. AK Parti olarak, demokratik bir perspektifle yapılandırıldığında, parlamenter sistem ile başkanlık sistemi arasında demokrasiye uyum açısından bir fark bulunmadığı kanaatindeyiz. Nitekim her iki sistemin de olumlu örneklerine rastlanabileceği gibi olumsuz örneklerine de rastlanabilir.

-“BAŞKANLIK SİSTEMİNİN DAHA UYGUN BİR YÖNETİM MODELİ OLDUĞUNA İNANIYORUZ”-

Ancak bir yandan vesayetçi bir şekilde kurgulanarak demokratik doğasından koparılmış parlamenter sistemin yol açtığı siyasal istikrarsızlıklar, öte yandan Yeni Türkiye vizyonumuzun ihtiyaç duyduğu etkin ve dinamik yönetim dolayısıyla, başkanlık sisteminin daha uygun bir yönetim modeli olduğuna inanıyoruz.

Milletimizin teveccühüyle hazırlayacağımız özgürlükçü ve insan odaklı yeni Anayasa ile seçimlerin istikrar üretebildiği, yasama ve yürütmenin müstakil olarak etkin olduğu, güçler ayrılığının tahkim edildiği, demokratik denge ve kontrol mekanizmalarının öngörüldüğü, toplumsal farklılıkların siyasal temsilinin sağlandığı, ademi merkeziyetçi bir idare sisteminin güçlendirildiği, karar alma süreçlerinin hızlandığı yeni bir siyasal sisteme geçebiliriz.

Bu unsurlarıyla başkanlık sisteminin, Türkiye’nin siyasal tecrübesine ve gelecek vizyonuna daha uygun olduğuna inanıyoruz.

Bu çerçevede öngördüğümüz anayasal sistem, Türkiye’nin AK Parti Hükûmetleri döneminde geçirdiği demokratik dönüşümü nihai sonucuna erdirerek, 2023 ve sonrasına yönelik kalkınma hedeflerine ulaşmasını kolaylaştıracak bir çerçeveye sahip olacaktır.

-ADALET SİSTEMİNDE DÖNÜŞÜM-

Yargı sistemimizi, başta Avrupa Birliği olmak üzere, uluslararası norm ve standartları esas alarak hazırlayıp, daha önce ilan ettiğimiz yargı reform stratejisi çerçevesinde yeniden yapılandıracağız.

-YENİ YARGI REFORM STRATEJİSİ BELGESİ-

Yeni Yargı Reform Stratejisi Belgesi’ni etkin bir biçimde uygulayarak hayata geçireceğiz.

64. Hükûmet olarak yargıda etkinlik, hızlılık, hesap verebilirlik, ekonomiklik ve şeffaflığı sağlayacağız. Anayasal değişikliklere bağlı olarak yüksek yargıda içtihat düzeyinde dağınıklığı gidereceğiz. Bu çerçevede, askeri yargı, disiplin mahkemeleri çerçevesinde faaliyet gösterecektir.

-“TEMYİZİ, HUKUKİ DENETİM İLE SINIRLANDIRACAĞIZ”-

Temyiz mahkemelerinin, alt derece mahkemeleri üzerindeki hukukilik denetiminin ötesine taşan etkilerini azaltacağız ve temyizi, hukuki denetim ile sınırlandıracağız.

Yargı üst yönetimi ile temyiz mahkemelerinin oluşumunda TBMM’nin rolünü güçlendireceğiz, böylece yargının toplumsal meşruiyetini artıracağız.

-YÜKSEK MAHKEME ÜYELİĞİ-

Yüksek Mahkemeler, bölge adliye ve idare mahkemeleri ile ilk derece mahkemelerinin faaliyet raporları hazırlayarak kamuoyuna duyurmalarını sağlayacağız. Yüksek mahkeme üyeliğini Avrupa örneklerine benzer şekilde makul sürelerle sınırlayacağız.

-“İHTİSAS MAHKEMELERİNİN SAYISINI ARTIRACAĞIZ”-

İhtisas mahkemelerinin sayısını artıracağız. Ticaret ve iş mahkemesi gibi bazı ihtisas mahkemelerinde meslekten olmayan hâkimlerin de yer almasını sağlayacağız.

-“HÂKİMLER YÜKSEK KURULU VE SAVCILAR YÜKSEK KURULUNU KURACAĞIZ”-

HSYK’yı yeniden yapılandırarak Hâkimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulunu kuracağız.

Yargı mensuplarının mesleki ahlak ve davranış kurallarını uluslararası ölçütlere göre belirleyeceğiz.

Hukuk eğitimini güçlendireceğiz. Bu kapsamda, hukuk fakültelerine giriş şartları yeterli bilgiyi aktaracak şekilde tasarlanacak; hukuk eğitimi, içerik itibarıyla teorik bilgi ile uygulama uyumunu sağlayacak, karşılaştırmalı örnekler dikkate alınarak yeniden düzenlenecektir.

-“BİLİRKİŞİLİK MÜESSESESİNİ YENİDEN YAPILANDIRACAĞIZ”-

Bilirkişilik müessesesini yeniden yapılandıracağız. Bilirkişilerin seçimi ve görevlendirilmesine yönelik standartlar belirleyerek, sertifikalandırma sistemine geçeceğiz. Hâkimlerin bilirkişiye müracaatlarını yalnızca teknik bir meselenin vuzuha kavuşturulmasıyla sınırlandıracağız.

Hukukun tüm dallarında alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına ağırlık verecek, yargıya ulaşılabilirliği kolaylaştırmak amacıyla savunma hakkı ve adli yardımı güçlendireceğiz.

-BİREYSEL BAŞVURU-

Bireysel başvurunun Anayasa Mahkemesine getirdiği aşırı iş yükünün, mahkemenin işlevselliğine zarar verme ihtimali karşısında bu uygulamayı gözden geçireceğiz.

Vatandaşlarımızın daha kolay adalet hizmeti alabilmesi için birçok gelişmiş ülkede uygulanan Hukuki Yardım (Himaye) Sigortası Sistemi geliştireceğiz.

-İSTİNAF MAHKEMELERİ-

Adli ve idari yargıda istinaf mahkemelerinin faaliyete geçmesini sağlayacağız.

Ceza infaz sistemini mükerrer suçluluğu önleyecek şekilde etkili hâle getireceğiz.

-“SINIR KOLLUĞU TEŞKİLATININ KURULMASINI SAĞLAYACAĞIZ”-

Sınırlarımızın korunmasından sorumlu olacak yeni, profesyonel bir sınır kolluğu teşkilatının kurulmasını sağlayacağız.

-PARALEL DEVLET YAPILANMASI-

Ülkemizde, vesayetçi aktör ve kurumların siyaset üzerindeki nüfuzunu kırmak üzere kararlı bir irade sergilenmiş ve siyasal sistemi demokratikleştirme hedefinde ciddi ilerlemeler kaydedilmiştir. Ancak, geleneksel vesayetçi aktör ve kurumlarla yürüttüğü mücadele neticesinde ülkemiz, milli iradeye dayalı demokratik bir siyasal sistemi inşa etme hedefine odaklanmışken, yeni bir vesayet odağının saldırılarına maruz kalmıştır. Milli güvenliğimizi ve meşru demokratik sistemimizi tehdit eden buyeni vesayet oldağı “(PDY) Paralel Devlet Yapılanması”dır.

Yargı ve güvenlik bürokrasisini, sivil toplumun çeşitli kesimlerini ve iş dünyasını tesiri altına almaya çalışan bu yeni vesayet odağının siyaseti kendi hedefleri doğrultusunda dizayn etme çabaları, bürokrasi içinde

şeffaflığı yok eden gayretleri ve vesayetçi anlayışı milli güvenliğimizi tehdit etmektedir. Milli iradeden aldığımız güçle bu yapıları tamamen ortadan kaldıracak şekilde kararlı mücadelemize devam edeceğiz.

-REFORM VURGUSU-

Kamu yönetimi reformunu etkili bir şekilde hayata geçirmeye ve koordinasyonu güçlendirmeye yönelik olarak bir Başbakan Yardımcısı koordinatörlüğünde “reform görev gücü” oluşturacağız.

2015 yılı başında uygulamaya giren Bilgi Toplumu Stratejimiz çerçevesinde,e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı’nı hazırlayarak, uygulamanın izlenmesi ve değerlendirilmesi için gerekli mekanizmayı oluşturacağız.

Türkiye Coğrafi Bilgi Stratejisi ve Eylem Planı’nı hazırlayacağız.

T.C. Kimlik Kartı’nın tüm vatandaşlarımıza dağıtımını tamamlayacak  ve e-devlet hizmetlerinde yaygın kullanımını sağlayacağız.

Kamu veri merkezlerinin bütünleştirilmesi ve etkin hizmet verilmesi amacıyla Kamu Bulutu Projesi’ni hayata geçireceğiz.

-ŞEFFAFLIK PAKETİ-

Geçtiğimiz dönemde kamuoyuyla paylaştığımız Şeffaflık Paketi’ni süratle hayata geçireceğiz.

-“SİYASİ PARTİLER KANUNU’NDA DEĞİŞİKLİKLER YAPACAĞIZ”-

Siyasi partilerin ve seçim kampanyalarının finansmanının şeffaflaştırılmasına yönelik Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Siyasi Partiler Kanunu’nda değişiklikler yapacağız.

Siyasi partilere yapılan bağışların elektronik ortamda ilan edilmesini ve seçim hesaplarıyla yapılan harcamaların denetiminin yapılmasını ve sonuçlarının elektronik ortamda ilan edilmesini sağlayacağız.

-“SEÇİM SONUÇLARININ İLAN EDİLMESİNDEN SONRA, SİYASİ PARTİLERİN SEÇİM BİLANÇOLARININ ELEKTRONİK ORTAMDA İLAN EDİLMESİNİ SAĞLAYACAĞIZ”-

Seçim sonuçlarının ilan edilmesinden sonra, siyasi partilerin seçim bilançolarının elektronik ortamda ilan edilmesini sağlayacağız. Partilerin bu konuda aldığı yardımın nerede kullandığının açık ve berrak olmasını sağlayacağız.

Mal bildirimlerinin şeffaf olmasını sağlayacağız. Mal bildirimlerinin elektronik ortamda verilmesini ve kıyaslanmasını sağlayacak bilişim altyapıları kuracağız.

Yüksek Mahkeme Başkan ve üyeleri ile daire başkanlarının, TBMM Başkanlığına mal bildiriminde bulunmasını sağlayacağız.

-“İMAR UYGULAMA MEVZUATINI YENİLEYECEĞİZ”-

İmar uygulama mevzuatını yenileyeceğiz. İmar planlarında yapılan değişikliklerden doğan değer artışının, belediyelere ve bakanlıklara kentsel dönüşümde kullanmaları için aktarılmasını sağlayacağız.

-“ÖĞRETMEN AKADEMİSİ’ SİSTEMİNİ BAŞLATACAĞIZ”-

Milli Eğitim alanında uygulayacağımız politikaların odağında yer alan Öğretmen Strateji Belgesi’ni hazırlayıp yürürlüğe koyacağız. Öğretmenlerimizin

bilgi ve becerilerini güncellemelerini sağlayacak ‘Öğretmen Akademisi’ sistemini başlatacağız.

-ÖĞRETMEN ADAYLARI İÇİN ALAN SINAVI-

Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda bütün alanlardaki öğretmen adayları için alan sınavı yapacağız.

Şubat 2016’da 30 bin öğretmenin atamasını yapacağız.

Oyun tabanlı öğrenmeyi etkin hale getireceğiz. Mobil öğrenme sistemlerini geliştirecek; sosyal medyanın öğrenme aracı olarak daha etkin biçimde kullanılmasını sağlayacağız.

-TAM GÜN EĞİTİM-

Okullarda ikili öğretime son verme hedefi doğrultusunda, tüm okullarımızda tam gün eğitim-öğretime geçilmesi için yeter sayıda derslik inşasına devam edeceğiz.

-AİLE SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE YENİDEN YAPILANMAYA GİDİLECEK-

Aile Sağlığı Merkezlerinde yeniden yapılanmaya gidilerek, koruyucu sağlık hizmetleri yanında, aile hekimliği, tedavi hizmetleri, evde sağlık ve 112 acil sağlık hizmetleri bütüncül bir anlayış ile ele alınarak yeni bir yapı kurulacaktır.

-MİLLİ AŞI-

Milli aşı projemiz ile kendi aşımızı üreteceğiz.

-DOĞUM HEDİYESİ-

Bütün annelerimize ‘Doğum Hediyesi’ programı kapsamında, ilk çocuk için 300 TL, ikinci çocuk için 400 TL, üç ve üzerinde çocuklar için 600 TL ödemenin yapılmasına imkân verecek hukuki ve kurumsal düzenlemeleri yerine getirdik, yeni dönemde de uygulamayı etkinleştireceğiz.

Gençlerde evliliğin teşvik edilmesi amacıyla tasarladığımız çeyiz hesabını uygulamaya geçireceğiz.

- KADIN GİRİŞİMCİLERİN 100 BİN TL’YE KADAR VE 5 YIL VADELİ KULLANACAKLARI KREDİ-

Kadın girişimcilerin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması ve böylelikle kadın istihdamının artırılması amacıyla yaptığımız düzenlemeyle, kadın girişimcilerin 100 bin TL’ye kadar ve 5 yıl vadeli kullanacakları krediler için Kredi Garanti Fonu aracılığıyla yüzde 85 oranında kefalet imkânı sağlamaya devam edeceğiz.

İşçi ve memur tüm çalışan kadınlarımıza doğuma bağlı olarak ilk çocukta 2 ay, ikinci çocukta 4 ay, üçüncü ve üzeri çocukta 6 ay yarı zamanlı, tam ücretli çalışma hakkı ve çocuğun okula başlama yaşına kadar kısmi süreli çalışma hakkı tanıyacağız.

-“SEÇİLME YAŞINI 18’E İNDİRECEĞİZ”-

Seçilme yaşını 18’e indireceğiz.

Kendi işini kurmak isteyen gençlerimize proje karşılığı 50 bin liraya kadar karşılıksız nakdi destek vereceğiz. Kendi işini kurmak veya geliştirmek isteyen gençlerimize ayrıca 100 bin liraya kadar faizsiz kredi vereceğiz.

Öğrencilerimizin 330 TL olan bursu 400 TL olacaktır.

Tarihimizin önemli şahsiyetleri ve olayları ile masal kahramanlarının belgesel, dizi ve çizgi filmlere dönüştürülerek tanıtımının yapılmasını destekleyeceğiz.

-EMEKLİLERE EK ÖDEME-

Tüm işçi ve bağkur emeklilerimize de önümüzdeki dönemde yıllık ilave 1.200 TL vereceğiz.

-ASGARİ ÜCRET-

Önümüzdeki yıl için asgari ücretin 1.300 TL’ye yükseltilmesi yönünde Asgari Ücret Tespit Komisyonu’na teklifte bulunacağız.

Muhtarlarımızın 950 TL olan maaşını 1.300 TL’ye yükselteceğiz.

65 yaş aylığı alan yaşlılarımızın kimin yanında yaşarsa yaşasın kesinti olmadan maaşını almasını sağlayacağız.

-POLİSLERE EK GÖSTERGE-

Polislerimizin 2200 olan ek göstergelerini 3000’e çıkaracağız. Polislerimizin emniyet hizmet tazminatını yüzde 25 artıracağız. Böylece maaş- larında 240 lira ile 580 lira arasında artış sağlayacağız.

Uzman erbaşların 2200 olan ek göstergelerini 3000’e çıkaracağız. Er ve Erbaşlarımızın harçlığını 30 liradan 100 liraya yükselteceğiz. Askeri öğrencilerin harçlığı da 400 TL olacaktır.

-ENFLASYON-

Enflasyon hedeflemesi, temel para politikası rejimi olmaya devam edecektir.

Enflasyon hedefleri, hükûmetimiz ve Merkez Bankası tarafından üçer yıllık vadeler için belirlenecektir.

Dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecektir.

Merkez Bankası’nın fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisinin belirlemesi, esas olmaya devam edecektir.

Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarını birleştirerek yeni Gelir Vergisi Kanunu çıkaracağız