Heyecandan titreyen sesiyle, kadına yönelik şiddet konusunda erkeklerde farkındalık yaratmayı amaçlayan “Sevgiyle uzanan el” projesini anlatıyor.

“Biz eğitimlerimizi hep şiddet gören kadınlara veriyorduk. Onlar da bize ‘Bunu bize anlatmayın, eşlerimize anlatın’ diyorlardı. Sabancı Vakfı’nın hibe programını öğrenince, hanımların bu taleplerinden yola çıkarak, erkeklere dönük bir proje geliştirdik. Erkeklerin yoğun olduğu işyerlerine, sendikalara gittik. Bize izin veren 12’si özel, 4’ü kamu, toplam 16 kurumda 493 erkek işçiye ulaştık.

Mesai saatleri içinde 1 saati aşan bir eğitimdi. Şirketlerin belirlediği 30’ar kişilik işçi gruplarına, kendi işyerlerinde önce anket formunu doldurtup, ardından eğitim verdik.”

‘Öldürürüm’ neden yok?

Projeyi hazırlarken, önlerinde herhangi bir örnek yokmuş. Ege Üniversitesi’nden sosyal psikolog Prof. Dr. Melek Göregenli, çarpıcı bir anket formu hazırlamış.

Mesela anketteki sorulardan biri “Eşinizi, evdeki yatağınızda bir erkekle yakalarsanız ne yaparsınız?” Cevap seçenekleri a) Döverim b) Derhal boşarım c) Evden kovarım diye gidiyor. Anket uygulanan erkeklerin çoğundan “Bizim vereceğimiz cevap, burada yok” diye itiraz gelmiş. “Nedir sizin cevabınız?” diye sormuşlar: “ÖLDÜRÜRÜM!”

Özler, kürsüden anlatmaya devam ediyor: “Onları çok şaşırtan bu çarpıcı anketin arkasından, eğitimi canla-başla dinlemek ve anlamak istediler. Maksat onlara bir ayna tutmaktı. Anket uygulananlarla, uygulanamayanlar arasında da ciddi fark oluştu. 3 işyeri, bize yeterli süre ayırmadığı için anketi uygulayamadan eğitimi verdik; ancak onların dikkatini çekmeyi başaramadık, motive olamadılar.”

Önce anketin yararları

Toplantı sonrasında Özler’le bir köşeye çekilip sohbet ettik; ondan birkaç anket sorusu daha aldım. Sizlere aktarmak istiyorum:

- Eşinizle birlikte arkadaşlarınıza akşam oturmasına gittiniz. Onlar da evli bir çift. Sohbet sırasında eşinizin, aile dostunuz olan erkeğe kur yaptığını farketseniz ne yaparsınız?
- Eşiniz akşam eve sizden geç gelse ve “Nereden geliyorsun?” diye sorduğunuzda “Sana ne!” dese ne yaparsınız?
- Evde her zamanki davranışlarının aksine bir kere de çayınızı getirmese, annenizin yanında size kötü davransa ne yaparsınız?
Bu minval giden soruların, erkekleri çok şaşırttığına kuşkum yok. Kendileri yaparken doğal, ama eşleri, anket sorusu olarak bile yapmaya kalksa “Öldürürüm!”

Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı’nın da dediği gibi bu anket ancak İzmir’de yapılabilirdi.
Proje sorumlusu Dr. Lütfiye Coşkun’un düştüğü nottan ise anket sonucunda meselenin, başta düşündüklerinden daha derin olduğunu farkettiklerini öğreniyoruz: “Eşler arasındaki şiddetin olağan karşılandığını, eşlerin karşılıklı olarak bunu içselleştirdiğini ve aralarındaki bu ilişkiyi de ‘mutlu evlilik’ olarak tanımladıklarını hayretle gördük.”
Ve EKDAV’dan son söz: “Erkekler, ellerini dövmek için değil, sevmek için kullandıklarında, evlerden başlayan sevginin toplumu ve dünyayı kucaklayacağına inanıyoruz