Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı ve yankıları da sürüyor. OVP’de dikkat çeken iki konudan ilki büyüme hedeflerinde aşağı doğru revizyon ikincisi ise bütçe açığının milli gelirin yüzde 1.9’u olarak öngörülmesiydi. Bütçe açığının devletin geliri ile gideri arasındaki fark olduğunu belirterek bu yüzde 1.9’un ne anlama geldiğini irdeleyelim. Hükümet 2014’te milli gelirin yüzde 1.2’si kadar bütçe açığı verdi. 2015’te yüzde 1.6’sı kadar bütçe açığı olacağı hesaplanıyor. 2017’de ise bu rakamın daha da büyüyerek GSYH’nin yüzde 1.9’u kadar bir gelirden fazla harcama olacağı belirtiliyor. Rakamları ortaya koyarsak çok daha iyi anlayacağız.
 
AÇIK 38.4 MİLYAR LİRA OLACAKTI
 
2014’te milli gelir 1 trilyon 953 milyar liraydı. Bunun yüzde 1.2’si yani 23.5 milyar liralık açık oluştu. 2016’da 2 trilyon 148 milyar lira olması öngörülen milli gelirin yüzde 1.6’sı olan 34.6 milyar açık olması bekleniyor. 2017’de ise bu rakam 0.3 puanlık fazladan açık öngörüyor. Rakamsal ifade olarak 46.9 milyarlık bir fazla harcama yani açık öngörülmüş. Eğer bu yıl olduğu gibi bütçe açığı milli gelirin yüzde 1.6’sı olsaydı 46.9 milyar yerine 38.4 milyar liralık bir açık olacaktı. Yani tam 7.2 milyar liralık bir ek harcama yapılacak.
 
DOĞU’YA YATIRIMIN FİNANSMANI
 
Başbakan Binali Yıldırım, açıklamasında bütçe açığının yatırımlar için bilerek fazla tutulduğunu, otoyollar, havaalanları yapılacağını belirttiyse de bu harcamanın ağırlıklı olarak Doğu’ya yatırım paketi için yapılacağı biliniyor. Yıllar içinde toplam 62 milyar lirayı bulan Doğu’ya yatırım paketi otoyol, köprü, konut ve barajların yanı sıra devletin fabrika kurup teslim etmesini bile içeriyor. OVP’ye göre devletin toplam harcaması 2017’de 64 milyar lira artarak 645 milyar lira olacak. Bunun 58 milyarı faiz dışı ve 6 milyar lirası ise faiz harcaması artışından kaynaklanacak. Faiz harcamaları 51.5 milyar liradan 57.8 milyar liraya ulaşacak. Eğer 7.2 milyarlık ek harcama öngörülmeseydi artan harcama 56.8 milyar olacaktı.
 
12 MİLYAR TL’LİK VERGİ ZAMMI GELECEK
 
OVP’ye göre büyüme 2017’de 4.4 ve TÜFE yani enflasyon ise yüzde 6.5 olacak. Bu hesapla devletin gelirlerinin de normal olarak (4.4+6.5=10.9) yüzde 10.9 artmış olması gerekiyor. Vergi gelirleri de bu hesaba dahil. Büyüme harcamaların, ekonomik aktivitenin artışı anlamına geleceği ve enflasyon da fiyatların arttığı ve artan fiyat üzerinden vergi alındığı için vergi gelirinin büyüme ve enflasyon kadar artması çok normal bir duruma işaret ediyor. Fazlası ise ancak başka bir durumun olacağına işaret ediyor. OVP’de de 2017’de vergi artışı yüzde 13.6 olarak öngörülmüş. Bu öngörü şu anlama geliyor: Vergi gelirlerinin enflasyon ve büyümenin üstüne yüzde 2.68 daha fazla artması gerekiyor. Rakam olarak karşılığı ise yaklaşık 12 milyar Türk Lirası. Yani 12 milyarlık bir ek vergi geliri öngörülmüş durumda. Bu öngörü ise iki anlama geliyor. Ya kayıtdışı kayıt içine alınacak ya da 12 milyar TL’lik ek vergi zammı gelecek
 
2014’E GÖRE 16.8 MILYAR TL FAZLA
 
Diğer yandan 2014’e göre ise devletin 2017’de bütçenin yüzde 1.2’si yerine 1.9’u kadar açık vermesi 16.8 milyar TL’lik bir fazladan harcamayı öngörüyor. Eğer hükümet bütçe açığını 2014 seviyesinde tutsaydı açık 28.8 milyar TL olacaktı.
RAHİM AK/GAZETE HABERTÜRK