Türkiye otomotiv sektöründe uzun süredir beklenen yeni özel tüketim vergisi (ÖTV) düzenlemesi, Cumhurbaşkanlığı kararı ile yürürlüğe girdi. Yeni düzenleme, araçların motor hacmi, vergisiz satış fiyatı (matrah), yakıt tipi, emisyon değeri ve menzil özellikleri gibi birçok teknik kritere göre kademeli ve detaylı bir yapı getirdi.

En düşük ÖTV oranı önceki günlerde Meclis’te kabul edilen kanun teklifindeki yüzde 80 yerine, yüzde 70 olarak yürürlüğe girdi. Ayrıca, yüzde 75, yüzde 90, yüzde 100 ve yüzde 170 gibi yeni oranlar hayata geçirildi. Öte yandan, plug-in hibrit otomobillerde en düşük ÖTV oranı yüzde 30’dan yüzde 45’e yükseltildi.

Elektrikli otomobillerde ise en düşük oran yüzde 10’dan yüzde 25’e çıktı. Yeni sistemin dikkat çeken bir diğer kısmı ise bugüne kadar vergi oranlarında 1,6 litre motor hacmi eşik görevi görürken, artık bu hesaba 1,4 litre motor hacminin de dâhil edilmesi oldu.

Yeni ÖTV matrah düzenlemesi bazı giriş seviyesi modellerde küçük indirimlere sebep olurken, orta ve üst segmentte ciddi fiyat artışlarına yol açması bekleniyor. İndirim görebilecek araçlar arasında yerli üretim olarak ön plana çıkan Fiat Egea 1.4 Fire, Renault Clio 1.0 ve Hyundai i10/i20 baz versiyonları yer alıyor. Söz konusu modelleri yeni matrah dilimlerine girmeleriyle ÖTV oranlarının %80’den %70-75’e düşmesi beklenirken bu da fiyatlara indirim olarak yansıyacak. Zam görecek araçların başında ise ÖTV oranı %10’dan %25’e çıkarılan elektrikli araçlar yer alıyor. Togg T10X’te %10-14 arası fiyat artışı beklenirken Tesla Model Y için %13 civarında bir fiyat yükselişi ön görülüyor.

SEKTÖR TEDİRGİN

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (ODMD) Başkanı Ali Haydar Bozkurt, yeni matrahların hâlâ motor hacmine dayalı bir sistemle belirlendiğini belirterek, “En son Kasım 2022’de yapılan matrah güncellemesinin enflasyon karşısında kısa sürede geçerliliğini kaybetti. Bu da tüketici mağduriyetine yol açtı. Benzer bir durumunun yeni düzenlemede de yaşanması muhtemel. Sektörün uzun vadeli bir vergi sistemine geçilmesi gerekiyor” dedi. Kredi erişim zorlukları ve yüksek vergilendirme politikalarının satışları sınırladığını ifade eden Bozkurt, devlet gelirlerini azaltmayacak, vergi yükünü daha adil dağıtacak ve modern araç kullanımını teşvik edecek çağdaş bir vergi sistemi önerdiklerini söyledi. Mevcut yüksek vergilendirme yapısının tüketicilerin araç sahibi olmasını zorlaştırdığını ve iç pazarın büyümesini engellediğini sözlerine ekledi.

FİYAT LİSTELERİ YAYINDAN KALDIRILDI

ÖTV artışı ile otomotiv markalarında fiyat listesi telaşı başladı. Fiat ve Renault gibi Türkiye’nin en çok satan markalarının yanı sıra Togg, Tesla, BYD, Kia ve Peugeot gibi pazarda aktif şekilde satış yapan birçok marka, resmî internet sitelerindeki fiyat listelerini kaldırdı. Fiyatı değişmeyen modeller ise premium sınıfta yer alan ve %220 ÖTV dilimine giren araçlar olacak.

İKİNCİ EL PAZARI DA ETKİLENECEK

Vergi artışı, yalnızca sıfır araç pazarını değil, ikinci el piyasasını da doğrudan etkileyecek. Sıfır araçların zamlanmasıyla birlikte ikinci elde fiyatları daha da yukarı yönlü hareket edecek. Ayrıca satışlarda bir süre duraksama beklenirken, özellikle ÖTV artışından hemen önce araç alanlar ise avantajlı duruma geçmiş olacak.

CARİ AÇIĞA KATKI SAĞLAYACAK

Hazine ve Maliye Bakanlığınca ÖTV oranlarına ilişkin yapılan değişikliğin esas itibarıyla cari açığın azaltılmasına katkı sağlamak maksadıyla yapıldığı kaydedildi./haber7