RUHAT MENGİ

Türkiye’ye nasılsa eğitim, kültür, sanat gerekmediği için Dışişleri Bakanlığı kendi vatandaşı ve hem dünya çapında bir sanatçı- yazar, hem de 13 yıllık UNESCO Büyükelçisi olan Zülfü Livaneli yerine Mısır’ın adayını destekleyerek ‘dünyada bir ilk’e (!!!) imza attı. Kültür Bakanlığı ise kültür merkezlerini yıkmakla (ironiye bak ironiye) meşgul... Kültür Bakanı Ertuğrul Günay İstanbul’da “Restore edeceğiz” diye uzuun bir süre önce kapatıp bir daha da açmadıkları Atatürk Kültür Merkezi’nden sonra Ankara’daki AKM’nin de yıkılacağını açıklamış.

“Çirkin ve estetikten yoksun” sözleriyle bu sanat merkezi binaya olan duygularını anlatan Bakan, Ankara AKM’nin yerine “Türkiye Uygarlıklar Müzesi” kurulacağını söylemiş. İçinde Atatürk’ün adı geçmediğine göre artık o bina yıkılmaz herhalde, insan böyle bir duyguya kapılıyor.

Ama işin daha da ilginç tarafı atılan bu adımlara pek hoş kılıfların bulunması... Örneğin; İstanbul AKM için “Önce proje gecikti, sonra bazı arkadaşlar lokantanın yeri, restoranın yeri diye yargıya başvurdu. Bizim sorunumuz olmaktan çıktı” açıklaması yapmış Bakan... Dinleyenlerin hepsinin çok saf ve her şeyden habersiz olduğunu düşünmekte neden bu kadar ısrarlılar bilmiyorum.

BAKANLIĞIN SORUNU NE?

Acaba proje neden gecikti? İstenen en büyük projeler,
istenen zamanlarda (özellikle de seçimlerden önce) son sürat yetiştirilirken, buna “7-8 ayda bitireceğiz” sözü vermelerine rağmen neden 1,5 yılda çivi bile çakılmıyor?

“Bazı arkadaşlar” dediği arkadaşlar (!) Kültür - Sanat Sendikası, yargıya başvurma nedenleri ise Bakanlığın “binayı gayesinin dışında kullanma” isteği... Arkadan asansör veya yeni merdiven yapılacak, bununla üst kata yapmayı planladıkları restorana çıkılacak (senelerdir kullanılan binada ne zaman ihtiyaç olmuş acaba?) Katlar Lütfü Kırdar Kongre Merkezi gibi farklı farklı faaliyetlere de tahsis edilecek, vs. vs.

Ama Devlet Opera ve Balesi, Devlet Tiyatrosu, Senfoni Orkestrası burada prova, çalışma yapmayacak. Yapamayacak... Yani zaten son yıllarda tu ka ka ilan edildiği için gerileyen sanat faaliyeti tümüyle duracak ve sorulunca “bazı arkadaşlar” mazereti gösterilecek... Sanatçılar çalışmadıkları zaman sanatları geriler. Devlet Opera ve Balesi’nin yüzlerce başarılı sanatçısı desteği hakederken

1,5 yıldır çalışma yapamadan bekletiliyor, cezalandırılıyorlar. Daha da Bakanlığın canı kaç yıl isterse o kadar bekletilecekler. (Malum bu işlerde ihalelerin kimlere verileceği, ne kadar kazanılacağı gibi nedenlerin de önemli rolü var.) Hangi medeni ülke sanata ve sanatçısına kendi eliyle böyle darbe indirmiştir? Varsa dünyada örneği söylesinler. Yine bir ilk!

BAHANE ARAYINCA...

Konuştuğum opera-bale sanatçıları AKM’yi yıkıp yerine cami yapma projesini hâlâ duyduklarını söylüyorlar. İstanbul’da cami eksiği olsa “haklılar” diyebilirsiniz ama tam 2944 caminin bulunduğu bir şehirde 2-3 kültür merkezinden birinin, hem de “1’nci sınıf tescilli korunması gereken kültür varlığı” niteliği taşıyan bir binanın yıkılıp cami yapılmasını anlayabilir misiniz? Olsa olsa bu da “siyasi propaganda” amaçlı olabilir.

İstense kısacık sürede onarılabilecek olan 1500 kişilik AKM’de tam 1,5 yıldır büyük projeler oynanamıyor. Bakan Günay’ın “Nasılsa Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu var” dediği tiyatro ise sadece 600 kişilik... Üstelik AKM hiç de harap, eski bir bina değildi, öyle olsa kapanmadan bir gün önce bile oyun sahnelenmezdi... Ankara’daki “çirkin yapı” dediği Atatürk Kültür Merkezi de eski bir bina değil, modern yapısını beğenmiyorlarsa kısa sürede şeklinde değişiklik yapıp yine aynı isim ve amaçla ( tabii Atatürk ismi rahatsız etmiyorsa) kullanımını sağlayabilirler. Uygarlık Müzesi kurmak için koca Ankara’da yer mi yok ki AKM’ye göz dikiliyor?

Kültür Bakanı Günay kusura bakmasın ama sözleri hiç inandırıcı değil. Ayrıca Türkiye de bu kadar israfa dayanabilecek bir ülke değil.

Avrupa ülkelerinde, ABD’de 100-150 yıllık tiyatro binaları, dekorları zevkle kullanılırken biz neden, ne hakla yıkıp yıkıp yeniden yapıyoruz?

Başbakan israftan şikayet etmiyor muydu?