2005 yılında terör örgütü PKK’nın bir minibüse yaptığı bombalı saldırıda ölen İngiliz Helen Bennett ve yaralanan 5 akrabası için toplam 2 milyon 600 bin TL tazminat ödenmesine karar veren Türkiye, kendi vatandaşlarına ise bu rakamın üçte birini teklif etti!

Aydın’ın Kuşadası ilçesinde 16 Temmuz 2005 günü PKK’nın bir minibüste patlattığı bomba sonucu aralarında bir İngiliz ve bir İrlanda vatandaşının da bulunduğu 5 kişi hayatını kaybetmişti. Saldırıda ölen İngiliz vatandaşı 21 yaşındaki Helen Bennett’in yanı sıra kardeşi Adam Megaron (20), nişanlısı Stephen Stable (28), teyzesi Toni Punshon (45), teyzesinin arkadaşı Michael Aspinall (44) ve kuzeni Sam Punshon (18) yaralanmıştı. Aile, yaralananların organlarında kalıcı hasarlar meydana geldiği için bir daha iş göremeyecekleri ve hayatlarının geri kalan kısmında bakıma ihtiyaç duyacakları gerekçesiyle İngiliz makamlarına tazminat talebiyle başvurdu.

‘Gidin saldıranlardan isteyin’

Ancak İngiliz makamları saldırının “ülke dışında gerçekleşmesini” gerekçe göstererek tazminat talebinin kabul etmedi. Hatta İngiliz yetkililer “Gidin saldırıyı düzenleyenden isteyin” önerisinde bulundu. Bunun üzerine Bennett’in annesi Sharon Holden, davayı Türkiye’ye taşıdı. Geçen yıl yapılan başvurunun ardından Aydın İdari Mahkemesi, 17 Temmuz 2009’da aldığı kararla Türkiye’nin 1 milyon 100 bin sterlin (yaklaşık 2 milyon 600 bin TL) tazminat ödemesine karar verdi.

Londra saldırıları örneği

Karar geçen hafta taraflara tebliğ edildi. Davayı İngiliz Aile adına izleyen Ersoy Bilgehan Hukuk Bürosu’ndan avukat Gülistan Baltacı süreci şöyle anlattı: “Dışişleri Bakanlığı, 7 Temmuz 2005 tarihinde Londra’da meydana gelen terör saldırılarında yaralanan Türklere istenen tazminatın ödendiğini hatırlatarak, ’karşılıklılık ilkesi’ gereği istenen miktarın verilmesi yönünde görüş bildirdi. Mahkemenin bilirkişi heyeti de bu miktarı onayladı. Dava süreci oldukça hızlı işleyerek bir yılda tamamlandı. Davalı taraf olan Aydın Valiliği’nin bir aylık temyize gitme hakkı var.”

Bakanlık temyiz edecek

İçişleri Bakanlığı ve Aydın Valiliği yetkilileri ise ise kararın yargıda olduğunu, kesinleşmediğini söyledi. Yetkililer, “Bölge İdare Mahkemesi’nin kararı Aydın Valiliği’ne dün ulaştı ve İçişleri Bakanlığı kararı temyiz etmeyi kararlaştırdı. Yargı süreci devam ettiğinden valilik tarafından şu ana kadar herhangi bir tazminat ödemesi de yapılmadı” dedi. Davalı taraf Aydın Valiliği olduğu için tazminatın İçişleri Bakanlığı bütçesinden ödenmesi bekleniyor.

Tazminat nasıl hesaplandı?

TAZMİNATLAR yaralananların yaşı ve sakatlanma oranı göz önünde tutularak hesaplandı. Mahkemenin atadığı bilirkişi heyeti, çalışma yaşını kadınlar için 60, erkekler için 65 olarak kabul ederek yaralıların bundan sonra eğitim göremeyecek ve çalışamayacak olmalarının yaratacağı maddi zararı hesapladı. Bu nedenle yaşı küçük olan yaralılar için ödenecek tazminat miktarı daha yüksek oldu.

‘Kendi ülkemiz bize sırt çevirdi, Türklere çok teşekkür ederiz’

Saldırıda ölen Bennett’in annesi Holden, karar sonrası hem üzgün hem de mutluydu: “Ağlasam mı gülsem mi bilmiyorum. Helen’i geri getirmek için her kuruşumu feda edebilirim ama bu mümkün değil. Bu para, özellikle kardeşi Adam ve kuzeni Sam için çok yardımcı olacak. Kendi hükümetimiz bize sırt çevirdi. Türk hükümeti kendi ülkemin yapması gerekeni yaptı.” Ailenin İngiltere’deki avukatı Jill Greenfield de “İngiliz hükümetinden sadece merhamet gördük. Ama merhamet faturaları ödemeye yetmiyor. Şimdi bu aile mortgage borçlarını ve faturalarını ödeyebilecek. Türk hükümetine teşekkür ediyoruz” dedi.

Minibüsteki canlı bomba beş kişiyi öldürmüştü

Kuşadası’nda 16 Temmuz 2005’de bir minibüste canlı bomba eylemi ile meydana gelen patlamada 4 kişi öldü, 5’i İngiliz 13 kişi de yaralandı. Deniz Tutum, Eda Okyay, Ufuk Yücedemir ve İrlanda uyruklu Tana Whalen, olay yerinde yaşamını yitirdi. Yaralılardan İngiliz turist ailenin kızı Helen hastanede hayatını kaybedince ölü sayısı 5’e yükseldi. Yaralılardan 5’i de İngiltere’den turist olarak gelen Bennett Ailesi’ndendi.

ÖLENLERİN TAZMİNATLARI YARGIDA

Saldırının ardından Aydın Valiliği, bir komisyon oluşturarak ölenlerin ailelerine 17-24 bin TL teklif etti. İngilizler gibi Türk aileler de bu rakam karşılığında uzlaşmayı kabul etmedi ve dava açtı. Dava sonucunda mahkeme faiziyle birlikte 21 yaşındaki Deniz Tutum’un ailesine 81.672 TL, 23 yaşındaki Ufuk Yücedemir’in ailesine 81.777, yine 23 yaşında olan Eda Okyay’ın ailesine de 81.672 TL tazminat ödenmesine hükmetti. Ancak İçişleri Bakanlığı bu tutarları da temyiz ettiği için tazminat kararı kesinleşmedi ve ödeme yapılmadı.

İNGİLİZ AİLE’YE NE KADAR TAZMİNAT ÖDENECEK?

Yaralılar Doğum tarihi Sakatlık Oranı (%) Tazminat (TL) Faizi (TL) Toplam (TL)

Sam Punshon (Kuzen) 1991 57.1 464.645 95.484 560.129

Adam Megaron (Kardeş) 1989 46.12 375.935 77.254 453.189

Stephen Stable (Nişanlı) 1981 76.85 704.446 144.763 849.209

Michael Aspinall (Arkadaş) 1955 91.23 374.061 76.869 450.930

Toni Punshon (Teyze) 1964 62.93 219.070 45.018 264.088

Helen Bennett (Öldü) 1984 50.880 10.445 61.325
 
Bacağı kopan Türk’e 123 bin TL 

Patlamanın meydana geldiği minibüsün sürücüsü Cemal Uçar’ın muavinlik yapan oğlu İbrahim Uçar da saldırıda bir ayağını kaybetti. Valilik tarafından oluşturulan komisyon, bacağı kesilen İbrahim Uçar için baba Cemal Uçar’a olaydan 7 ay sonra tazminat teklif etti.

Önerilen rakam ise çok komikti. Olay sırasında 16 yaşında olan lise öğrencisi oğlu için teklif edilen 1.194 TL’yi “Oğlumun bacağının bedeli bu mu?” diye tepki gösteren Cemal Uçar, “Bu para 15 bin YTL‘lik hastane faturasını bile karşılamıyor” diyerek kabul etmedi. Baba Uçar, Aydın İdare Mahkemesi’ne toplam 120 bin TL tazminat talebiyle dava açtı. Yargılama devam ederken mahkemenin hazırlattığı bilirkişi raporunda, İbrahim Uçar’a 123 bin, ailesine ise 46 bin TL ödenmesi gerektiği belirtildi. Ancak dava henüz sonuçlanmadığı için tazminat kesinleşmedi ve ödeme de yapılmadı.

Onlar insan biz değil miyiz!

VATAN’a konuşan baba Cemal Uçar, İngiliz Aile’nin sözünü ettiği tazminat tutarına isyan etti: “Onlar insansa biz de insanız. Avrupalı olmak Türkiye’de avantaj. Ben bu olayda her şeyimi kaybettim. Kredi ile yeniden araç aldım. Oğlum çalışamaz durumda. Bu dava için oğlum iki kez İstanbul’a adli tıp kurumuna gönderildi. Biz bu toprağın insanıyız, ama değerimiz yok!”
 

Ömür ÜNVER / VATAN