NEW YORK/LONDRA/ROMA - 12 Haziran seçimleri dünya basınında geniş yankı buldu.
NYT: ERDOĞAN’IN PARTİSİ 3’ÜNCÜ KEZ KAZANDI
Amerikan New York Times gazetesi, internette yayımladığı haberini ''Başbakan Erdoğan'ın partisi, seçimleri 3’üncü kez kazandı'' başlığıyla duyurdu. Haberde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açık bir zafer kazandığı ancak seçim sonucunun, başkanlık sistemine geçiş ve yeni bir anayasanın hazırlanması gibi TBMM'de AK Parti'nin büyük değişikler yapmasını sağlayacak çoğunluğu kendisine vermediği, bu kapsamda AK Parti'nin muhalefetle uzlaşma sağlaması gerektiği vurgulandı.
Ahmedinejad kutladı haberi için tıklayın
On dilde balkon konuşması haberi için tıklayın
New York Times Başbakan Erdoğan'ın seçim sonuçlarıyla ilgili yaptığı konuşmada, halkın kendilerine yeni anayasanın hazırlanmasında uzlaşma ve diyalog çağrısın vurgu yaptı. Haberde, Türkiye'nin ''bölgenin Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu tek demokrasi olduğu ve Başbakan Erdoğan'ın yönetiminde, Türkiye'nin siyasi ve ekonomik olarak istikrarlı bir ülke olduğu'' ifade edildi.
Erdoğan'ın destekleyenlerin, onu Türkiye'nin Ortadoğu'daki profilini yükseltmede, ülkenin bölgede giderek kendine güvenen bölgesel oyuncu haline dönmesini sağlamada büyük rol oynadığını söyledikleri, AK Parti yönetiminde Türkiye'nin bazen inişli çıkışlı da olsa AB yolunda ilerlediği, ayrıca ülke ekonomisinin yüzde 8,9 oranında büyüdüğü kaydedildi.
WSJ: ZAFER KAZANDI ANCAK…
Wall Street Journal da haberinde, AK Parti'nin büyük zafer kazandığı ancak Anayasa'yı tek başına değiştirecek çoğunluğa ulaşamadığı belirtildi. Haberde gayrı resmi seçim sonuçlarının Başbakan Erdoğan'ın Türkiye'deki siyasi alanda rakipsiz konumda olduğunu teyit ettiğini, bu kapsamda siyasi analistlere göre Erdoğan'ın anayasayı yeniden yazma amacı yönünde ivme yarattığı yorumunu yaptıkları kaydedildi.
Haberde analistlerin, 2002'de yüzde 34, 2007'de yüzde 47 ile seçimleri kazanan AK Parti'nin bu seçimlerde yüzde 50 kazanmasının büyük zafer olduğunu söyledikleri de belirtildi.
Wall Street Journal haberinde, Erdoğan'ın seçim sonuçlarının ardından yaptığı konuşmada, yeni anayasayı hazırlamada muhalefet partileri, akademik çevreler ve medya ile görüşeceğini vurguladığına da dikkati çekildi.
Haberde, MHP'nin TBMM'ye yeniden dönüş yapacağı da belirtilerek ''MHP yüzde 10'luk barajı aşamasaydı, bu oylar AK Parti ile CHP arasında paylaşılacak, AK Parti de rahatlıkla 330 sandalyenin üzerinde sandalye kazanacaktı'' görüşüne yer verildi. İngiliz basını da AK Parti’nin seçim zaferini, 330 milletvekiline ulaşamamasıyla birlikte verdi.
BBC: KÜRT SORUNU BASKISI ARTACAK
İngiliz yayın kuruluşu BBC, "AK Parti'nin ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın üçüncü kez kazandığını" bildirerek, "ancak AK Parti'nin anayasayı tek başına değiştirmeyi sağlayacak çoğunluğu elde edemediğini" kaydetti. CHP ve MHP'nin aldığı oylara da değinen BBC, her iki partinin de yüzde 10'luk barajı aştığını belirtti. İstanbul'daki muhabiri Jonathan Head'in görüşlerine de yer veren BBC, Erdoğan'ın dört yıl daha "Türk siyasetindeki etkisinin süreceğini" bildirdi. Bağımsız adayların seçimlerde başarılı olduğunu belirten İngiliz yayın kuruluşu, Head'in "Bu durumun, Kürt sorunu konusunda hükümet üzerindeki baskıyı artıracağı" yorumunu aktardı.
FT: PİYASALAR SEVİNİR
Türkiye seçimlerini bu sabahki baskısına yetiştirebilen İngiliz gazetesi ise Financial Times, ankara muhabiri Delphine Strauss imzalı haberin başlığını "Erdoğan üçüncü dönemi garantiledi" olarak belirledi.
Başbakanın net bir zafer kazandığının alt başlıkta vurgulandığı haberin ikinci alt başlığı ise AKP'nin anayasayı tek başına hazırlayabilecek milletvekili sayısına ulaşamadığı oldu. AK Parti'nin 2007 seçimlerindeki yüzde 47'lik oyunu artırmasının Erdoğan'ın ülke siyasetindeki ağırlığını bir kez daha ortaya koyduğu anlamına geldiği söylenen haberde şöyle dendi:
"Erdoğan'ın popülist söylemi, otoriter davranışları ve muhafazakar değerleri şehirli seçkinleri ve liberalleri endişelendirse de, başbakan yoksul mahallelerde ya da köylerde yaşayanların ve orta sınıfların büyük kısmı için bir kahraman"
Sonuçların Erdoğan'ı, muhalefet partileriyle diyaloğa girip uzlaşmak durumunda bırakacağının söylendiği Financial Times haberi, bu durumun AKP'nin tek başına anayasayı yazması ihtimalinden endişe duyan yatırımcıları rahatlatacağı iddiasıyla devam etti. Haberin sonunda Eurosia Group isimli siyasi risk danışmanlığı firmasından, uzman Wolfgang Piccoli'nin şu sözlerine yer verildi: "330'un altıda milletvekili çıkarması, AKP'yi muhalefetle bir ara yol bulmak zorunda bırakacaktır. Ve bu senaryo, ülkedeki kutuplaşmanın artmasına engel olabilir."
TIMES: İKTİDAR DA ENDİŞELER DE DEĞİŞMEDİ
Times gazetesi, Türkiye'deki seçim sonuçlarını şu başlıkla haberleştirdi: "Türkiye'de iktidar değişmedi, basın özgürlüğü endişeleri de" Başbakan Erdoğan'ın kısa hayat hikayesini ve AK Parti'nin son üç seçimlerde değişen önceliklerinin özetlendiği haberin son kısmında, Türkiye'nin tıkanmış durumda olan Avrupa Birliği üyelik sürecine, tutuklu olan gazeteci sayısındaki artışa ve ağustos ayında uygulamaya girecek internet filtresine dikkat çekildi.
Erdoğan'ın Fransız başkanlık sistemine benzer bir model hayal ettiğinin belirtildiği yazı, gazeteci Soli Özel'in "dünkü zaferden sonra basın ve ifade özgürlüğü sınırlamaları artacaktır" yorumuyla sona erdi.
Times bu haberin ardından Suna Erdem imzalı bir yorum yazısına yer verdi. Yazıda, Erdoğan'ın Suriye politikası gibi kimi konularda tutarsız ve asabi davranışlarının gözlemlendiği, ve ayrıca ilk dönemlerdeki reformcu çizgisinden eleştiriye tahammül edemeyen milliyetçi bir pozisyona savrulduğu anlatıldı. Yazı şöyle sona eriyor:
"Ülkedeki liberaller Erdoğan'ın sertleşen duruşunun seçimlerde oy toplamak için kaçınılmaz olduğunu, ve seçimlerden sonra reformcu çizgisine geri döneceğini düşünüyorlar. Eğer böyle olmazsa, Türkiye tarihinde sıkça yer bulmuş sayısız, vizyon sahibi olmayan, diktatör lider gibi, o da tarihin çöplüğündeki yerini alacaktır."
İtalyan basınında gündeminde Türkiye'deki seçimler vardı.
LA STAMPA: ERDOĞAN SEÇİMİ KAZANDI ANCAK…
La Stampa gazetesi de internet sitesindeki haberinde, Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimleri kazandığını, ''ancak bunun tam da istediği gibi olmadığı'' yorumunu yaptı. Gazetede, Erdoğan'ın her iki Türk'ten birinin oyunu aldığı, ancak buna rağmen milletvekili sayısının 326 da kalarak, anayasa değişikliklerini, tek başına referanduma götürme sayısı olan 330'a ulaşamadığı kaydedildi.
Gazete, ''Laikler, Milliyetçiler ve Kürtler'' olarak nitelediği üç muhalefet partisinin, seçim kampanyası döneminde, Başbakan Erdoğan'ı ''ülkeyi iyi idare edemediğine yönelik ağır bir şekilde eleştirdiği'' belirtildi. La Stampa'daki seçim yorumunda, Erdoğan'ın ülkesini AB'ye sokmak istiyorsa, bazı reformları yapması gerektiği ifade edildi.
La Stampa, Erdoğan'ın yeni dönemde muhalefetle diyalog aramaması durumunda, üç partiyi de karşısına alabileceği ve sert geçen seçim kampanyası döneminin yeni parlamentoya yansıyabileceği değerlendirmesinde bulundu.
LA REPUBBLICA: MUHALEFET İÇİN İYİ
La Repubblica gazetesi de Erdoğan'ın seçimi kazandığını, ancak anayasa değişikliğini tek başına referanduma götürecek çoğunluğa ulaşamamış olmasını haberleştirirken, ana muhalefet CHP'nin yeni lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile oylarını 5 puan arttırmasını, MHP'nin barajı geçmiş olmasını ve Kürt kökenli bağımsız adayların sayısının 36'ya ulaşmasını, ''muhalefet için iyi'' şeklinde değerlendirdi.
Gazete, birçok gözlemcinin, ''yapılmak istenen anayasa değişikliklerinin arkasında Recep Tayyip Erdoğan'ın 2014 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimine adaylığını koyma niyetini gördüğü'' görüşüne de yer verdi. Gazetedeki haberde, Erdoğan'ın uluslararası alanda, ülkesinin ekonomik büyümesi, güçlü gelişmesi ve işsizliğin 2011'in ilk 3 aylık dönemde düşmesi gibi değerleri ön plana çıkardığı da belirtildi.
La Repubblica, Başbakan'ın seçimlerin ardından AK Parti Genel Merkez Binası'ndan yaptığı ‘balkon konuşması’ndan bir bölüme de yer vererek, ''Her iki seçmenden biri AK Parti'ye oy verdi. Bunun heyecanını yaşıyoruz'' ve ''Oylarımızı 5 milyon daha arttırdık'' sözlerini de okuyucularına aktardı.
TÜRKİYE'NİN YARISI AKP DEDİ
Deutsche Welle, 12 Haziran seçimin sonuçlarına dikkat çekerek, AKP’nin aldığı gabiliyeti, “Türkiye’nin yarısı ‘AKP’ dedi” sözleriyle değerlendirdi. Deutsche Welle, kesin olmayan sonuçlara göre AKP’nin oylarının yüzde 50’i aştığına işaret ettiği haberinde ayrıca, seçimlere yeni genel başkanla giren CHP’nin yüzde 25, MHP'nin de yüzde 13 dolayında oy aldığını belirtti. Haberde, “MHP'nin yüzde 10'luk baraja takılıp takılmayacağı merakla bekleniyordu” denildi.
Alman Haber Ajansı (DPA), Türkiye'de ilk tahminlere göre AK Parti'nin yüzde 50,3 oranında oy alarak, diğer partilere büyük fark attığını ancak 550 koltuklu TBMM'de üçte ikilik çoğunluğu sağlayamadığını ifade etti. CHP'nin yüzde 27,1, MHP'nin de yüzde 13 civarında oy alarak Meclise girmeyi başardığı kaydedilen haberde, BDP'nin yüzde 5 oranında kalmasına rağmen Kürt kökenli bağımsız milletvekili adaylarının Meclise girmeyi başaracağı belirtildi.
Seçimlerin genelde olaysız geçtiği bildirilen haberde ayrıca, Erdoğan'ın büyük projeler gerçekleştirmek istediği, AK Parti'nin de 2023 yılına kadar ekonomik gücü üç katına çıkartmayı hedeflediği kaydedildi.
Alman 1. televizyon kanalı ARD'nin ana haber bülteninde, genelde seçimlerde kimin kazanacağının önemli olduğunu ancak Türkiye'de seçimleri kimin kazanacağının zaten başından beri bilindiğini, buna rağmen Anayasa'yı değiştirebilmek amacıyla Erdoğan için her oyun önemli olduğu ifade edildi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun da başlangıç için iyi bir seçim sonucu elde ettiği, partisinin seçimlerden ancak oy oranını üçte bir oranında artırarak çıktığı belirtildi.
Alman 2. televizyon kanalı ZDF, Erdoğan'ın kendinden emin ve keyifli bir şekilde İstanbul'da oy kullandığına işaret ederek, başkanlık sistemini getirmek amacıyla Anayasa'yı değiştirmek için Mecliste gerekli olan üçte ikilik çoğunluğu ise sağlayamayacağı görüşüne yer verdi.
Türkiye'de özellikle ekonomik gelişmelerden dolayı Erdoğan'ın desteklendiği görüşüne de yer verilen televizyon haberinde, CHP'nin ve Kürt kökenli bağımsız milletvekili adaylarının da oylarını artırmaya çalıştığı, CHP ve MHP'nin de Mecliste yer alacağı kaydedildi.
Alman "n-tv" televizyonu da Erdoğan'ın, aldığı yaklaşık yüzde 50 oranındaki oylarla bir kez daha tek başına iktidara geleceğini ancak Mecliste üçte ikilik çoğunluğu sağlayamayacağını ifade etti. Haberde ayrıca, AK Parti'nin bu seçim zaferine rağmen Erdoğan'ı yeni dönemde de ülkede birçok sorunun beklediği savunuldu.
"Der Spiegel" dergisinin internet sayfasında da "Erdoğan üçte ikilik çoğunluğu kaçırdı" başlığıyla verilen haberde, AK Parti'nin seçimleri açık farkla kazandığı ifade edildi. "Erdoğan için zafer" başlığıyla Focus dergisinin internet sayfasında yer alan haberde de AK Parti'nin seçimlerde yaklaşık yüzde 54 oranında oy aldığının tahmin edildiği belirtildi.
Almanya'nın önde gelen gazeteleri "Die Welt", "Frankfurter Rundschau", "Frankfurter Allgemeine Zeitung" ve "Süddeutsche Zeitung" gazetelerinin internet sayfalarında yer alan haberlerin tümünde de Erdoğan'ın Anayasa'yı değiştirebilmek için Mecliste sağlaması gereken üçte ikilik çoğunluğu kaçırmasına vurgu yaptı. Bild gazetesinin internet sayfasında da "Erdoğan üçüncü tura giriyor" başlığıyla verilen haberde, AK Parti'nin seçimleri farkla kazandığına işaret edildi. Haberlerde, Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olmak istediği, bunun için ülkede başkanlık sistemini getirmeye çalıştığı şeklinde görüşlere yer verildi.
Yunan televizyonları, seçimlerde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki AK Parti'nin oy oranını yükselterek, büyük bir zafer kazandığını belirtti.
Devlet televizyonu NET tv, Erdoğan;ın seçimlerde oyların yüzde 50;den fazlasını alarak büyük ve kesin bir zafer kazandığını duyurdu. Erdoğan'ın bu seçimleri kazanarak, Türkiye;de üst üste üçüncü kez seçim kazanan ilk siyasi lider olduğu belirtilen haberde, Başbakan'ın yarından itibaren çözmesi gereken konular arasında “Kürt sorunu" ve ''devlet-vatandaş ilişkileri'' gibi konular bulunduğu ifade edildi. NET tv haberinde, Erdoğan;ın hedefleri arasında, anayasanın değiştirilmesi ve başkanlık sistemine geçilmesi gibi konular da bulunduğunu öne sürdü.
Ulusal alanda yayın yapan özel MEGA tv, Türkiye;deki seçimlerin galibi Erdoğan;ın müthiş bir zafere imza attığını aktardı. Antenna 1 televizyonu da, Türkiye;de bugün yapılan “kritik" seçimlerde Erdoğan başkanlığındaki AK Parti;nin oyların yaklaşık yüzde 51;ini alarak rahat bir zafer kazandığını belirtti.
Seçimlerin galibi Erdoğan;ı yarından itibaren ülke içinde ve dışında çözmesi gereken büyük sorunlar beklediği ifade edilen haberde, ele alınması gereken konular arasında Türk-Yunan ilişkileri de bulunduğu kaydedildi. Bu arada, Türkiye'deki seçimler internetteki Yunan haber sitelerinde de geniş yer aldı.
Ülkenin en çok izlenen haber sitelerinden Nooz.gr, ana sayfada yayımladığı “milletvekili seçimlerinde Erdoğan;ın zaferi" başlıklı birinci haberinde, Erdoğan;ın Türkiye;de yapılan seçimlerde üst üste üç kez iktidar olduğunu bildirdi. Yunan in.gr haber sitesi de, “Ezici zafer ile üçünçü dönem" başlığını kullandığı haberinde, “Türkiye;deki seçimlerde Erdoğan;ın mutlak bir zafer kazandığını" ifade etti.
Türkiye'deki seçim, Hollanda medyasında da geniş yer buldu. Ülkenin önde gelen gazete ve televizyonları, AK Parti'nin beklendiği gibi seçimden başarıyla çıktığına vurgu yaptı. Hollanda medyası, AK Parti'nin tek başına yeni anayasa yapacak çoğunluğa ulaşamadığını kaydetti.
ERDOĞAN MÜZAKERE MESAJI VERDİ
''AK Parti, Türkiye'deki seçimlerin galibi'' başlığıyla haberi veren Hollanda yayın kurumu NOS, iktidar partisinin beklendiği gibi seçimleri büyük farkla kazandığını duyurdu. AK Parti'nin bir önceki seçimlere oranla oy oranını artırarak yüzde 50'ye yükselttiğine vurgu yapan NOS, buna rağmen seçim sisteminden dolayı milletvekili sayısının azaldığına dikkati çekti. CHP'nin yüzde 25, MHP'nin ise yüzde 13 civarında oy aldığını hatırlatan NOS, ''Başbakan Erdoğan'ın Türk siyasi sistemini güçlü bir başkanlık sistemine dönüştürmek istediğini'' ileri sürdü.
Ülkenin en yüksek tirajlı gazetesi Telegraaf ise sonuçları ''AKP Türkiye'deki seçimlerin kazananı'' başlığıyla verdi. Gazete, 2002'den bu yana iktidarda olan AK Parti'nin büyük kısmı sayılan oyların sonucuna göre yüzde 50,7 oranında oy alarak, seçimden galip ayrıldığını yazdı. AK Parti'nin kuruluşundan bu yana en iyi sonucu elde ettiğini yazan Volkskrant gazetesi, iktidar partisinin yüzde 50 civarında oy almasına karşın tek başına yeni bir anayasa yapacak çoğunluğa ulaşamadığını dile getirdi.
Başbakanın ''balkon konuşmasına'' yer veren gazete, Recep Tayyip Erdoğan'ın muhalefet partileriyle uzlaşarak yeni bir anayasa yapmayı arzuladığına vurgu yaptı. Yeni anayasa için muhalefetin desteğine ihtiyaç olduğunun altını çizen gazete, Başbakan Erdoğan'ın, ''Milletimiz bize yeni anayasayı, uzlaşmayla ve müzakereyle yapma mesajı verdi'' sözlerine yer verdi.
TÜRKİYE'NİN EN GÜÇLÜ ADAMI KAZANDI
İsveç basını, genel seçim sonuçlarıyla ilgili ilk yorumlarında ''Başbakanın Zaferi' başlıklarını kullandı. Türkiye'de gerçekleştirilen genel seçimler İsveç basınında da gün boyunca yakından takip edildi. Seçim sandıklarının açılmasıyla gazetelerin internet sitelerinde yer alan haberlerde seçimi AK Parti'nin önde götürdüğü yorumlarına yer verildi. İsveç Haber Ajansı TT haberinde, AK Parti'nin seçimi kazanmasına rağmen anayasa değişikliğini tek başına yapacak milletvekili elde edemediğini belirtti.
İsveç gazetelerinden Svenska Dagbladet ile Dagens Nyheter internet sitelerinde ilk haber olarak verdikleri haberde, ''Erdoğan'ın Zaferi'' başlığını kullandı. Seçimlerde Başbakan Erdoğan'ın oylarını artırdığı ifade edilirken, ''Türkiye'nin güçlü adamı Erdoğan seçimi kazandı'' yorumu yapıldı.
İsveç Radyosu da internet sitesindeki haberinde AK Parti'nin seçimi kazandığının kesin olduğunu yazarken, 50 milyon seçmenin bulunduğu Türkiye'de seçime katılımın da yüksek olduğuna yer verdi. Diğer İsveç gazeteleri de haberlerinde Başbakan Erdoğan'ın seçimi kazandığını, ancak askeri yönetim tarafından 1982'de yapılan anayasayı değiştirmesi için çoğunluğa ihtiyacı olduğu belirtildi.
Erdoğan'ın, ''Türk siyasetinden askerin izini silmeyi'' hedeflediği yorumuna yer veren gazeteler, anayasa değişikliği için AK Parti'nin mecliste 3'te 2'lik çoğunluğa sahip olması gerektiğini ifade ettiler.
''TÜRKİYE'DE İSTİKRAR KAZANDI''
Türkiye'deki milletvekili genel seçimi, Kazak basınında geniş yer buldu. Seçim sonuçlarını okuyucularına son dakika haberi olarak duyuran Kazak basını ''Türkiye'de istikrar kazandı'' değerlendirmesinde bulundu. YSK'nın seçim yasaklarını kaldırmasının ardından seçim sonuçlarını anlık olarak okuyucularına duyuran ''thenews.kz'' internet sitesi, ''Türkiye'de seçimleri iktidar partisi kazandı'' başlığını kullandı.
YABANCI MEDYA GELMEDİ
AKP’nin, seçimleri çok rahat kazanacağı anlaşılınca akreditasyon isteyen yurt dışındaki yabancı medya mensupları sayısı 20’yi bulmadı. 2007 seçimleri 170’yi aşan akredite yabancı medya mensuplarınin sayısı bu seçimler, 20 altında kaldı. AKP’nin seçimleri çok rahat kazanacağı anlaşılması üzerine az sayıda yabancı medya mensubu akreditasyon talebinde bulundu.
Seçimler için Basın Yayın Enformasyon Genel Müdürlüğünce Rixos Otelinde kurulan basın merkezinden yaralananan yabancı medya mensubu sayısı çok düşük oldu.
Bu arada, yabancı medya mensuplarına seçimlerin sonuçlarını değerlendirmek ve soruları yanıtlamak üzere herhangi bir hükümet yetkilisi de basın merkezine gelmedi.(GAZETEPORT)