TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Murat Mercan, 1915 olaylarına dair Ermeni tasarısının Amerikan Kongresinde ele alınmasının, Türkiye-Ermenistan arasındaki normalizasyon sürecine zarar verebileceği uyarısında bulundu.

ABD'nin başkenti Washington'da temaslarda bulunan TBMM heyetinin üyeleriyle birlikte, Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CSIS) adlı düşünce kuruluşunda konferans veren Mercan, Türk-Amerikan ilişkilerinin "zirve noktada" olduğunu, bu ilişkilerin düzeyinin sadece "model ortaklık" olarak kategorize edilebileceğini ifade etti.

İki ülke ilişkilerinin bölgesel ve stratejik konularda birlikte çalıştıklarına, Irak'tan, Orta Doğu'ya, İran'dan Afganistan ve Pakistan'a, Kafkaslar'dan Balkanlar'a kadar çok sayıda alanda yakın istişare içinde olduklarına değinen Mercan, "Yönetim düzeyinde sahip olduğumuz ilişkiler hiç bu kadar iyi ve detaylı bir düzeye erişmemişti" dedi.

Mercan, Türkiye'nin, bölgesine yönelik çok kapsamlı bir yaklaşım içinde olduğu ve "denklemdeki herhangi bir değişikliğin" tüm bölgesel ve küresel aktörlerin yararına olması gerektiğini kaydetti.

Türk dış politikasının, yumuşak güç kapasitesiyle, bölgesel sorunların çözümü ve bu sayede barış ve istikrara katkıda bulunmayı amaçladığını kaydederek, bunun Kafkaslar için de geçerli olduğunu bildiren Mercan, Kafkasların karmaşık yapısına işaret ederek, bu bölgedeki statükoda meydana gelebilecek herhangi bir değişiklikten tüm tarafların yararlanabilmesi için kapsamlı yaklaşımın sergilenmesinin şart olduğunu belirtti.

Mercan, bu anlayışla ve iyi niyetle Ermenistan ile iki protokol imzaladıklarını belirterek, Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin daha iyi olması gerektiğini, Ermenistan'a yönelik yakınlaşma politikasının hayata geçirilmesinin, diğer ikili sorunların çözümünü de beraberinde getireceğini umduklarını kaydetti.

"Türk-Ermeni yakınlaşması tüm bölge için önemli. Herkesin bundan yarar görmesi gerekiyor" diyen Mercan, Türkiye'nin protokolleri bu nedenle imzaladığına işaret etti.

Mercan, 1915 olaylarının, siyasetçiler değil, bağımsız tarihçiler, uzmanlar ve entellektüeller tarafından araştırılması gerektiğine değinerek, "Günün sonunda, ortaya çıkan tespitler ne olursa olsun biz sonucu üstlenmeye hazırız" dedi.

Ermenistan Anayasa Mahkemesi'nin protokollerle ilgili gerekçeli kararı gibi "zorluklara" rağmen sürecin devam ettiğini söyleyen Mercan, tam bu sürecin ortasında, ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesinin Ermeni tasarısını görüşme kararı aldığına dikkati çekerek, bu tasarıya iki açıdan karşı çıktıklarını belirtti.

Mercan, "iki yönetimin protokoller imzalamış ve 1915 olaylarıyla ilgili iddialarının, tarih komisyonuyla kanıtlanması gerektiğinde hemfikir olmuşken ve süreçte bir tıkanma da yokken, Kongre'nin neden bu konuyu ele aldığını anlamakta zorluk çektiğini" belirtti.

Bunun sürece çok zarar vereceği ve süreci tehlikeye atabileceği uyarısında bulunan ve Türk halkının bu konudaki çok hassas tavrına işaret eden Mercan, Türkiye ile ABD arasında da yoğun bir diyalog ve "mükemmel ilişki" sürüyorken Kongre'nin bu konuyu gündeme getirmesinin "ABD'nin bir dostu" olarak kendisini endişelendirdiğini söyledi.

CHP MİLLETVEKİLİ ELEKDAĞ

CHP İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ da, tasarının Dışişleri Komitesinde kabul edilmesinin Türk-Amerikan ilişkilerini kaçınılmaz biçimde etkileyeceğine ve bunun iki ülkenin de çıkarına olmadığına işaret ederek, böyle bir gelişmenin sadece radikal Ermeni örgütlerinin ve Ermenistan'ın çıkarına hizmet edeceğini kaydetti.

Başkan Barack Obama yönetiminin, önceki Amerikan başkanlarının aksine, tasarıya karşı çıkmadığını ve tasarının engellenmesi için en ufak bir gayrette bulunmadığını ifade eden Elekdağ, Obama yönetiminin davranışının, geçmişe göre "açık bir kopuşu" simgelediği görüşünü dile getirdi.

Elekdağ, Obama yönetiminin neden bu süreçte devreye girmediğini sorgulayarak, "Bunun için sadece bir neden olabilir; ABD yönetimi Türkiye'yi, protokolleri parlamentosunda onaylatmasını sağlamak istiyor" dedi.

Türkiye'nin Ermenistan ile sınırını, Yukarı Karabağ meselesinin BM Güvenlik Konseyi kararları doğrultusunda çözümünden önce açmayacağının açık olduğunu kaydeden Elekdağ, Ermenistan Anayasa Mahkemesi'nin protokollerle ilgili gerekçeli kararının da protokolleri değiştirdiğini ve protokollerin geleceğini tehlikeye attığını söyleyerek, protokollerin bu şartlarda TBMM'de onaylanmasının "en ufak bir şansının" olmadığını belirtti.

Elekdağ, ABD yönetiminden bu "gerçeklikleri" görmesi ve protokollerin Mecliste onayı için Türkiye'ye baskı yapmaması gerektiğini kaydetti.

Ermeni tasarısının Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesinden geçmesinin iki ülke ilişkilerine ciddi zarar vereceği uyarısında bulunan Elekdağ, ABD yönetiminden, bu tasarının engellenmesi noktasında aktif olmasını beklediklerini söyledi.

MHP İstanbul Milletvekili Mithat Melen de, Türk halkının Ermeni konusunda çok hassas olduğunu ve artık 21. yüzyılda Türkiye'nin Ermenistan da dahil komşularıyla sorunlar yaşamaması gerektiğini belirtti. Melen, bu konunun her seferinde masaya getirilmesinin de Türk-Amerikan ilişkilerine zarar verdiğini söyledi.

AK Parti Sakarya milletvekili Şaban Dişli de, Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleştirilmesi sürecinde birçok zorluğun bulunmasına rağmen, iki ülke tarafından protokollerin imzalanmasının bile başlıbaşına "dev bir adım" olduğunu kaydetti. Dişli, Ermeni tasarısının, Temsilciler Meclisi'nin Dışişleri Komitesinde bile geçmesi halinde, öncelikle Türk halkının ve hükümetin hislerinin zedeleneceğini, ayrıca Türk-Amerikan ilişkilerinin, iki ülke arasındaki çok sayıdaki ortak çıkar ve projelerin da zarar göreceğini belirtti.