Türkiye’de siyasi tıkanıklığın temel nedeni Siyasi Partiler Yasası. Yasadan yetkisini alan parti tüzükleri, liderlerin ve onların yarattıkları oligarşilerin şirketi haline geliyor. Tabandan gelen değişim talepleri de hiçbir kurultay zemininde yankı bulmuyor. Bu nedenle Türkiye’de parti içinde başlatılan hiçbir muhalif hareket başarılı olamamıştır. Başarısız olan muhalif hareket kendisini parti içinde de barındıramamıştır. Ve doğal olarak ayrışmalar ve ayrışmalar sonucunda ortaya çıkan yeni partiler.Çok partilerin tek nedeni bu değil tabi ki. Kendilerini ifade edecek siyasi yapı bulmakta zorlananlar da yeni parti kurmayı tercih etmiştir. Sonuçta Türkiye’de çok partili siyasi hayata geçildikten sonra kapatılan- kapanan yüzlerce parti ve bugünkü kayıtlara göre halen yasal geçerliliği olan 52 siyasi parti var. Adı sanı bilinmeyen partiler arasında 8’inci Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın avukatı olarak ünlenen Münci İnci’nin “Yeni Yüzler Partisi”, yine Özal’ın bir dönem yanında yer alan en önemli kurmayı ve kuzeni Hüsnü Doğan’ın “Avrasya Partisi”, muhtarların kurduğu “Ulusal Muhtariyet Partisi” de var. Anayasa Mahkemesi geçtiğimiz hafta gündemine parti kapatmayı ve hukuki varlığı sona ermiş partilerin tespitini almıştı.  Mahkeme, Demokratik Halk partisi’ni Anayasa’nın 68 ve 69’uncu Maddeleri ile 2820 Sayılı Siyasi partiler Yasası’nın 101 ve 103’üncü Maddesine göre yani “teşkilat kurmadığı il ve ilçelerde kurmuş gibi göstererek” kurumların güvenini sarstığı gerekçesiyle kapatılmasını görüştü. Bu arada Türkiye’de parti kurmak için 33 kişinin bir araya gelerek İçişleri Bakanlığı’na dilekçe vermesinin yeterli olduğunu hatırlatmak lazım. Ancak, seçim girmek için Parlamentoda gruba sahip olmak ya da Türkiye genelinde yarıdan fazla ilde örgütlenmiş olmak gibi koşullar gerekiyor. Bir de partiyi kapatmaya karar verdiğiniz zaman, kongre yapmadıysanız kurucular kurulunu bir araya getirerek kapatma kararı almanız gerekiyor. Ama görünen o ki parti kurmak için bir araya gelen 33 kişi bir daha, partiyi kapatmak için bile bir araya gelemiyorlar. İşte ona 4 örnek. Geçen hafta Anayasa Mahkemesi’nin görüştüğü ve Siyasi Partiler Kanunu’nun bazı maddelerinin gerekli koşullarını yerine getirmeyen 4 siyasi partinin “hukuki varlığının” sona erdiğini ve “kendiliğinden dağıldığını” tespit etmek için toplandı.  Bu partilerin yerine getirmediği koşullar arasında, parti genel merkezinin Ankara’da olması, Yargıtay’a üyeler ve yöneticilerle ilgili hiçbir bildirimde bulunulmaması, kongrelerini aradan 3 yıl geçmesine karşın yapılan birkaç uyarıya karşın toplamamaları yer alıyor. Bu partiler arasında nostaljik bir isimde yer alıyor. Adalet Partisi. 12 Eylül Askeri Darbesi ile kapatılan ve sonra toplanan kongresinde açılmama kararı veren Adalet Partisi Türk siyasi tarihinde ikinci kez kapatılmış oluyor. Muhtemelen yine bir siyasi tıkanma döneminde eski isimleri buluşturacak adres olarak ortaya çıkmaya hazırlanan Adalet Partisi ile birlikte aynı adı taşımamak için yapılan küçük bir değişikle siyasi sahneye çıkan Türkiye Adalet Partisi de aynı gerekçelerle kapatılıyor. Mahkemenin tespiti yaptığı diğer iki parti ise Varlığımız Partisi ile Eşitlik Partisi. Biryandan bir süre önce kurulmuş partiler kapanırken öte yandan sürekli olarak Türkiye’nin gündemine yeni parti arayışları giriyor. CHP eski Genel sekreteri Ertuğrul Günay ile Fazilet partisi eski Genel Başkan yardımcısı Mehmet Bekaroğlu birlikte İslamcı-Solcu parti kurmaya hazırlanıyor. Öte yandan İstanbul Büyükşehir eski Başkanı Ali Müfit Gürtuna da partisinin binasını tuttu. Merkez sağın eski isimleri ile birlikte siyasi konjonktürün yaratacağı boşluğu doldurmak için merkez sağda kendisini tanımlayan bir parti kuruyor.  Solda DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) partileşme aşamasını tartışıyor. Sosyal demokrasinin Türkiye’deki önemli isimlerini de yeni siyasi yapıya katmaya çalışan DİSK’in arayışında CHP’ye alternatif bir sol parti yer alıyor. Bu arada solda birlik ya da seçimlerde güç birliği için Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’in adı hala geçerliliğini sürdürüyor.Merkez sağda ise Mehmet Haberal ismi etrafında bir hareketin başlatılması için zemin yoklanıyor. Bu zeminde Süleyman Demirel ile birlikte onunla yıllarca siyaset yapmış isimleri de adı geçiyor. Bu arada siyasi bir arayış içinde olmadığını söyleyen eski Başbakanlardan Mesut Yılmaz, alanlara memleketi Rize’den çıkıyor.  Parti kurmayacağını, bir parti içinde iktidara aday olmadığını açıklayan Yılmaz siyasi yol haritası hayli merak ediliyor.

(Sedat Bozkurt/The New Anatolian)