S.S Pancar Ekicileri Kooperatifleri Birliği (Pankobirlik) ise Cargill’in pancar şekeri ile ilgili rapordaki bilgilerin ve iddiaların tümünün yalan olduğunu dile getirdiği bir rapor hazırladı. Pankobirlik raporunda, Cargill’in piyasaların tam serbestleşmesi iddiasının da tutarsız olduğunu belirterek, “Cargill raporunda NBŞ üzerinden hiçbir analiz yapılmamaktadır. Serbestleştirilmesi istenilen şey mısır üretimidir. Raporda mısırın su tüketiminin pancar şekerinin iki katı olduğunu gösteren bilgiler de yalandır. Avrupa Birliği’nde pancar şekeri kotasının düşürülmesi bilgileri de yalandır” denildi.
ABD’li mısır şurubu üreticisi Cargill, pancar şekerinden elde edilen şekerin pahalı olduğunu, kuraklığın yaşandığı bir dönemde pancarın çok fazla su tükettiğini ve AB’de de pancar şekeri üretim kotalarının sınırlandırıldığını, Türkiye’deki şeker fiyatlarının da dünya fiyatlarının üzerinde olduğunu iddia ettiği bir rapor hazırladı. Kamuoyunda ise söz konusu raporun ilgili bakanlığa verildiği gündeme getirildi.
CARGİLL MISIR ÜRETİMİ PEŞİNDE
Cargill’in raporunda yaptığı modellemelerin de NBŞ sektörü üzerinden olmadığını, mısır üretimindeki artış üzerinden yaptığını dile getiren Pankobirlik, NBŞ’nin sadece mısırdan değil, patates, buğday, kasava gibi bitkilerde bulunan doğal nişastanın doğal olmayan kimyasal enzimlerle olan süreçleri sonucu yapay şeker dönüştürülmesiyle elde edildiğini kaydetti. Türkiye’deki mısırın sadece yüzde 17’sinin NBŞ üretiminde kullanıldığını anlatan Pankobirlik, “Cargill de bunu kullanıyor. Cargill talep ettiği yüzde 60 kotaya ulaşması için Türkiye’de üretilen mısırın yüzde 27’2’sini alması gerekecek. Bunun için mısır üretiminin artırılmasını istiyor. Çünkü piyasadaki mısırın yüzde 27’sine talip olmaları durumunda mısır fiyatı yükselecek ve Cargill’in kârı düşecek. Mısır arzı artarsa fiyatı gerileyecek, Cargill’in karı düşmeyecek” denildi.
CARGİLL TABAN FİYATTAN RAHATSIZ
Cargill’in raporunda Şeker Kurumu’nun kapatılması sonrası şeker kotalarının belirlenemediği şikayetinin de yalan olduğunu ve ‘çıkar elde ettiğini’ söyleyen Pankobirlik, “Cargill’in serbestleşme ile kastettiği taban fiyat dâhil her türlü düzenlemeden vazgeçilerek çiftçinin yalnız bırakılması, kendilerinin ise mısırı daha ucuza almasıdır. Türk çiftçisinin yanlış politikalara sevk edilerek iflasın eşiğine sürüklenmesi ve Türkiye’nin ucuz bir mısır deposu durumuna getirilmesidir” tespiti yaptı.
MISIR HER TOPRAĞA UYMAZ
Mısırın, şeker pancarının ikamesi olarak kullanılabilecek bir ürün olmadığı ifade edilen raporda, “Pancar şekerinde şeker doğal halde mevcuttur; ancak mısırdan şeker doğal yolla elde edilememekte, nişasta elde edilmekte ve kimyasal süreçler yardımıyla bu yapay bir şeker haline getirilmektedir” denildi. Raporda Cargill’in önerdiği şekilde bir mısır üretiminin ülke topraklarını çok kısa bir sürede çöle çevireceği tespiti yapılırken, pancarın ise münavebeli bir ürün olarak 4 yılda bir ekildiğinden, bu zararların ortaya çıkmadığını, aksine pancar toprağı zenginleştirerek daha sonraki ürünlerde verim artışı sağlandığını kaydedildi.
PANCAR MISIRIN 2 KATI SU TÜKETMEZ
Cargill’in raporunda mısırın 480 mm su isteğine karşın şeker pancarının 900 mm su tüketimi iddiasının da yalan olduğuna dikkat çekilirken, “Uzun süredir Cargill bu yanlış bilginin ülkemizde bir numaralı arz mercii olarak, buradan prim elde etmeye çalışmaktadır. Gerçek şu şekildedir: Şeker pancarının su gereksinimi şeker kamışının yaklaşık yüzde 50’si kadardır. Avrupa’da yoğunlukla şekerpancarı üretilen alanlarda sulama ihtiyacı nispeten düşüktür. Şeker pancarı toprak suyunun çok etkin kullanımını sağlamaktadır.”
AB İLE DE YANILTIYORLAR
Cargill’in AB şeker politikasında kotaların kaldırılması ile tümüyle piyasa koşullarında üretim yapılacağı imajı yaratmaya çalıştığını belirten Pankobirlik, “Bu kesinlikle doğru değildir. AB’nin kota sisteminden vazgeçmesinin arkasındaki ‘temel neden’ ihtiyari tazminat nedeniyle 2006-2010 yılları arasında şeker üretiminin daralması ve 80 tane pancar şekeri fabrikasının kapanmasıdır. Şimdi alınan kararla amaç pancar şekerini ve pancar üreticilerini güçlendirmektir; bu amaçla ‘şeker üreticilerine karşı şeker pancarı yetiştiricilerinin müzakere gücünü artıran bir kanun tasarısı kabul edilmiş’ durumdadır. AB şeker piyasasında kota sistemi 2017 Eylül ayında dolmuş bulunuyor. Üretim boyutunda öngörülen senaryoya göre ortalama 16 milyon ton olan yıllık pancar şekeri üretimi kotaların kalkmasıyla 2017/2025 arasında 20 milyon tona çıkacak. Yıllık 700 bin ton olan NBŞ üretimi de 1.4 -2,3 milyon ton bekleniyor” denildi.
ŞEKERİN FİYATI ORTALAMANIN ALTINDA
“Cargill’in Türkiye’de dünyanın en pahalı 2. Şekerini kullandığımız saptamasının da tümüyle bir yalandan ibarettir” denilen raporda “Türkiye’de dolar kuru 3,81 üzerinden 1,05 dolar ile kilogramı 4 lira olan şeker fiyatları dünya ölçeğinde ortalarda hatta ortalamanın altında kabul edilebilecek bir fiyat seviyesine denk gelmektedir” denildi.
5 ŞİRKETİN 3’Ü CARGİLL’E BAĞLANTILI
Türkiye’de nişasta bazlı şekerde (NBŞ) kotalı üretimi toplam şeker kotasının yüzde 10’u olduğuna vurgu yapan Pankobirlik, bu üretimi 5 şirketin gerçekleştirdiğini, bunların da 3’ünün kontrolünün Cargill’de olduğunu dile getirdi. Bu kapsamda Cargill’in ülke kotalı NBŞ üretiminin yaklaşık yüzde 90’ını elinde bulundurduğunu kaydeden Pankobirlik, “Cargill raporuyla NBŞ üretiminde yüzde 60 kota artışı elde etmeyi talep ediyor” dedi.