Dolardaki tırmanışın hızlanmasında ABD Merkez Bankası Janet Yellen'ın açıklamaları etkili oldu. Dolar/TL, 3.3500 seviyesini görerek yeni rekorunu kırdı. Kur, saat 23.15 itibari ile 3.3760 seviyesinden işlem gördü.

Dolar/TL, dün 3,3270 seviyelerine kadar çıkarak rekor kırmıştı.

YELLEN'DAN ABD KONGRESİNDE SUNUM

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen, görevini 4 yıllık süresi, Şubat 2018'de dolana kadar sürdüreceğini söyledi.

Yellen, ABD Kongresinde yaptığı “Ekonomik Görünüm” başlıklı sunumun ardından Kongre üyelerinin soruları yanıtladı.

Geçen hafta Donald Trump’ın zaferiyle sonuçlanan başkanlık seçimlerinin faiz artırımını nasıl etkileyeceği sorusuna Yellen, “Benim kendi görüşüm, kasım toplantısından bu yana aldığımız veriler ve gelişmelerin güçlenen büyüme, iyileşen iş gücü piyasası ve yükselen enflasyon beklentilerimizle uyum gösteriyor.” yanıtını verdi.

Yellen, öte yandan yeni yönetim ve Kongrenin gelecek dönemde birçok ekonomi politikasını uygulamaya sokacağına işaret ederek, Fed’in bu politikaların enflasyon ve istihdama etkilerini değerlendireceğini belirtti.

“Şu anda, ekonominin hedeflerimize doğru çok iyi ilerleme kaydettiğini ve Komitenin kasım ayında vardığı görüşün hala uygun olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullanan Yellen, böylece 13-14 Aralık’ta düzenlenecek Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında faiz artışına gidilmesi olasılığının yüksek olduğu sinyalini verdi.

- “MALİ POLİTİKALAR, UZUN VADELİ BÜYÜME VE VERİMLİLİĞİ GÖZETMELİ”

Fed Başkanı Yellen, yeni yönetimin mali politikalarında nasıl bir yol izlemesi gerektiği sorusuna ise şöyle karşılık verdi:

“Uzun vadeli kamu açığı dikkate alınmalı. Kamu açığının, gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı yüzde 77. Mali genişleme gerektiren bir şok yaşanması
halinde kullanılacak mali alan dar. Finansal krizden hatta belki daha öncesinden
bu yana ekonominin performansında en çok hayal kırıklığı yaratan şeyin olağanüstü derecede düşük verimlilik artışı olduğunu düşünüyorum. Hayat standartlarındaki iyileşmenin hızını belirleyen yıllık verimlilik artışı, son 5 senede yüzde 0,5 ve
10 senede ise yüzde 1,25 seviyesinde kaldı. Yıllık verimlilik artışı daha önceki
20 yılda ise bu oranlardan yüzde 1 daha yüksekti. Dolayısıyla, benim tavsiyem, mali politikaları değerlendirirken, etkilerinin ekonominin üretim kapasitesi ve verimlilik artışını muhtemel olan en üst derecede göz önünde bulundurmanız ve uzun vadeli büyümeyi ve verimliliği iyileştirecek politikalar seçmeniz.”

- “NİYETİM GÖREV SÜREMİ TAMAMLAMAK”

Yellen, bir başka Kongre üyesinin “Fed Başkanı olarak görev sürenizi tamamlamamanıza neden olacak herhangi bir durumu kafanızda canlandırabiliyor musunuz?” şeklindeki sorusu üzerine, “Hayır. Senato, Ocak 2018’in sonunda dolacak 4 yıllık görev süremi onayladı ve niyetim bu sürenin hepsini tamamlamak.” diye konuştu.

Her Kongre oturumunda olduğu gibi Fed’in bağımsızlığını savunmak zorunda kalan Yellen, merkez bankalarının bazen ekonominin sağlığı adına hükümetlerin beğenmeyeceği kararlar almak zorunda olduğunu vurguladı.

Yellen, bu noktada, “Hiper enflasyon, ortaya çıktığı tüm ülkelerde merkez bankaları bağımsızlığından ödün verdiği için yaşandı” dedi.

Ayrıca, Kongre üyelerinden Carolyn Maloney’in yeni yönetimin iptal etmek istediği Dodd-Frank Bankacılık Reformunun finans sistemini daha güçlü, istikrarlı ve güvenli hale getirdiği” değerlendirmesine katıldığını bildiren Yellen, şunları kaydetti:

“Çok büyük bir finansal kriz yaşadık. Denetleyici ve düzenleyici tedbirlerin daha güvenli ve güçlü bir finansal sistem sağlamasının tüm Amerikalılar için bir öncelik olduğunu düşünüyorum. Bunu yaptığımız için finansal sistemimiz daha güçlü ve güvenilir. Uygun reformların birçoğu da Dodd-Frank’in içinde yer alıyor. Uygulamaya koyduğumuz bu iyileşmelerde geriye gidildiğini kesinlikle görmek istemem çünkü onların bir başka finansal kriz yaşanması ihtimalini düşürdüklerine inanıyorum.”

Dodd- Frank Bankacılık Reformu, Obama yönetimi tarafından 2007-2008 finansal krizinden sonra yürürlüğe sokulmuştu.

YELLEN'DAN PİYASALARA MESAJ

Fed Başkanı Janet Yellen, ABD'de açıklanan verilerin istihdamda artışa ve enflasyonda yükselişe işaret etmesi halinde faizlerin "görece yakın" dönemde artırılabileceğini söylerek, faizlerin gelecek ay arıtrılabileceğine dair açık bir ipucu verdi.

Yellen, Fed yetkililerinin bu ay yaptıkları toplantıda faiz artırımları için gereken koşulların olgunlaştığına kanaat getirdiğini ifade etti.

Yellen, ABD'de başkanlık seçimlerini Cumhuriyetçi Donald Trump'ın kazanmasından bu yana yaptığı ilk konuşmasında, "Yakın dönemde böyle bir artışı yapmak uygun olabilir" dedi.

ABD Kongresi'nde siyasetçilere yapacağı açıklamalar için hazırlanan konuşma metnine göre Yellen, ABD ekonomisinin ılımlı büyüme patikasında ilerlediğini ve bu sayede tam istihdama yaklaşmanın ve enflasyonun Fed'in hedefi olan yüzde 2'ye yükselmesinin mümkün olduğunu belirtti.

Mevcut faiz politikasının ekonomiyi büyütücü etkisinin olduğunu belirten Yellen, buna karşılık ekonominin büyüyecek "bir miktar daha alanı" bulunduğunu belirtti.

Fed'in enflasyondaki yükselişe tepki vermekte gecikme ihtimalini çok düşük gördüğünü belirten Yellen, bu nedenle politika faizinin kademeli olarak artırılmasının yeterli olduğunu belirtti.

ABD'DE İŞSİZLİK 43 YILIN DİBİNDE

ABD'de işsizlik maaş başvuruları 12 Kasım'da sona eren haftada 235,000'e gerileyerek 43 yılın en düşük seviyesine ulaştı.

İstihdam piyasanın hızla güçlenmeye devam ettiğine işaret eden veri Fed'in Aralık ayında faiz artırmasını kolaylaştırabilir.

MERKEZ 700 MİLYON DOLARLIK DESTEK

Merkez Bankası'nın dolardaki hızlı tırmanışı frenleyebilmek için, finansal sisteme 700 milyon dolarlık ek döviz likiditesi sağlanması amacıyla, "katsayıları düşürmesi"ne karşın dolar/TL rekor kırdı.

Yeni güne 3.32 liranın üzerinde başlayan dolar, Merkez Bankası kararının açıklanmasının ardından 3.31 lira düzeylerine çekilmiş ve 3.31 - 3.32 lira aralığında hareket etmeye başlamıştı.

EURO 3.58'İ AŞTI

3,58'in üzerine çıkan Euro/TL, 3,5880 seviyesinde alıcı buluyor.

1 KASIM SEÇİMLERİ SONRASI 2.76'YA GERİLEDİ

Gedik Portföy - Portföy Yönetim Müdürü Eral Karayazıcı, Dolar/TL'nin daha önce kırdığı rekorları Hürriyet'e değerlendirdi.

Eylül 2015 Çin Panik Atağı : 11 Ağustos 2015 tarihinde Çin para birimini % 1,9 oranında devalüe etti. Bu hamlenin hızlı adımlarla devamının gelebileceği endişesi küresel bir panik atağa neden oldu. USDTL 24.09.2015 tarihinde 3,0753 ‘e kadar yükselerek rekor kırdı.

Aralık 2015 FED Faiz Artışı : 16.12.2015 tarihinde FED ( ABD Merkez Bankası ) 10 yıl aradan sonra ilk faiz artırımını gerçekleştirip 2016 yılı içinde dört ilave faiz artırımına gitmesinin mümkün olduğunu açıkladı. 2 Kasım 2015 seçim sonuçları ile 2,76’ya kadar gerileyen USDTL FED’in bu kararı arifesinde 14.12.2015 tarihinde 3,00 seviyesini test etti.

Ocak 2016 Petrol Paniği : İran’a uygulanan ekonomik yaptırımların kalkacağı beklentisi ile petrol fiyatları 6 haftada 45 dolardan 27 dolara kadar geriledi. Petrol fiyatlarında çöküşün sürmesi durumunda üretici ülke ve şirketlerde zincirleme iflaslar yaşanabileceği korkusu USDTL ‘nin 20.01.2016 tarihinde 3,0615’i test etmesine neden oldu.

Mayıs 2016 Davutoğlu’nun İstifası : 22 Mayıs 2016 tarihinde 64. Hükümetin Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun istifa etmesi ile oluşan siyasi belirsizlik nisan ayında 2,79 ‘a kadar gerileyen USDTL’nin 24.05.2016 tarihinde 3,0120 ‘ye yükselmesine neden oldu.

Temmuz Darbe Girişimi : Temmuz ayı içinde 2,88’e gerileyen USDTL 15 Temmuz 2016 tarihli darbe girişimini takiben 20.07.2016 tarihinde 3,0963 seviyesini test ederek rekor kırdı.

Kasım 2016 Trump Fiyatlaması : 8 Kasım 2016 tarihli ABD başkanlık seçimlerini Donald Trump’ın kazanmasını takiben dünya genelinde yükselişe geçen USD 16.11.2016 itibarı ile TL karşısında da 3,3258 seviyesini test ederek yeni bir rekora imza attı. Doların bu performansı ağırlıkla 20 Ocak’ta göreve başlayacak yeni ABD başkanının kamu harcamaları ile ekonomiyi canlandıracağı bunun enflasyonu yükselteceği enflasyonu frenlemek için de ABD Merkez Bankası’nın hızlı faiz artırımlarına gitmek zorunda kalacağı beklentisinden kaynaklanıyor.