İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri kanun taslağıyla yerel yönetimlerin gelirleri artırılıyor..
Belediyeler ile il özel idarelerinin mali yapıları güçlendiriliyor. Üzerinde çalışılan taslakta belediye sınırları içinde yaşayanlara elektrik ve gaz tüketim, yangın sigortası, haberleşme ve konaklama vergisi getirilmesi öngörülüyor, mevcut vergi ve harçlar da artırılıyor.
Başbakanlık'ta çalışmaları devam eden ''İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri Kanun Tasarısı Taslağı'' ile yerel yönetimlerin gelirleri artırılıyor.

Taslak ile yeni gelir kaynaklarının yanı sıra, Bakanlar Kurulu'na tanınan yetki sona erdiği için yıllardır değiştirilemeyen ve enflasyon nedeniyle günümüzde sembolik kalan vergi ve harçlar da yeniden düzenleniyor.

İlgili Bakanlıkların yanı sıra belediyelerin de görüş ve önerilerinin alındığı düzenlemede yeralacak vergi ve harçlar konusunda görüş birliği bulunurken, bunların oran ve tutarları ise tartışılmaya devam ediyor.

BELEDİYELERE PARA AKACAK

Belediye Gelirleri Kanunu'nu yeniden düzenleyen İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri Kanunu ön taslağında yeralan çeşitli gelir kaynakları ile henüz kesinleşmeyen ve çalışmalar sonucu son halini alacak olan oran ve tutarlar şöyle:

* İlan ve reklam vergisi: Vergi oranı, ulusal yayın yapan radyo ve televizyonlarla ülke genelinde dağıtılan gazetelerde yayınlanan ve dağıtılan her türlü ilan ve reklam bedelinin yüzde 3'ü. Bölgesel düzeyde yayın yapan radyo, televizyon ve gazeteler için yüzde 2'si. Mahalli düzeyde yayın yapan radyo, televizyon ve gazeteler için de yüzde 1'i.

Diğer tutarlar, dükkan, ticari, sınai müessese ve serbest meslek erbabınca çeşitli yerlere asılan, takılan ve yapıştırılan her çeşit levha, yazı ve resim gibi sabit bütün ilan ve reklamların beher metrekaresinden yıllık olarak 100 YTL.

Motorlu taşıt araçlarının içine veya dışına konulan ilan ve reklamların beher metrekaresinden yıllık 20 YTL. Cadde, sokak ve yaya kaldırımları üzerine gerilen, yapıştırılan, inşa edilen, binaların cephe ve yanlarına asılan bez ya da sair maddeler vasıtasıyla yapılan geçici mahiyetteki ilan ve reklamların metrekaresinden haftalık olarak 8 YTL. Işıklı veya projeksiyonlu ilan ve reklamlarda 100 ile 200 YTL.

EĞLENCE VERGİSİ VE HABERLEŞME VERGİLERİ

* Eğlence vergisi: Biletle girilen konserler, at yarışları, sirkler, lunaparklar ve benzeri eğlence yerlerinden yüzde 10, spor-toto, spor-loto, sayısal-loto ve benzeri şans oyunlarının oynanmasından yüzde 5, müşterek bahislerden de yüzde 20 oranında
alınacak.

Bar, pavyon, gazino, gece kulübü, taverna, diskotek, kabare ve dansing gibi eğlence yerleri için 15 YTL, atari ve internet salonları, her türlü makine ile oyun oynanan yerlerde 4 YTL, köylerde bulunanlar hariç kahvehane, kıraathane ve kafe gibi eğlence yerlerinde 2 YTL, bunların dışında kalan eğlence yerlerinde de 15 YTL olacak.

* Haberleşme vergisi: Sabit telefon, telsiz, teleks, faks ve data, sabit telefon kartı ve jeton ile yapılan haberleşmelerde yüzde 5 olarak uygulanacak.

ELEKTRİK VE GAZ TÜKETİM VERGİSİ

Elektrik, havagazı, doğalgaz ve likit petrol gazı tüketenlerden, satış bedeli üzerinden alınacak. Vergi oranı, havagazı, doğalgaz ve likit petrol gazında yüzde 1, elektrikte yüzde 5, imal, istihsal, depolama, taşıma, yükleme, boşaltma ve soğutma işlerinde de kullanılan
elektrik ve gaz için de yüzde 1 olacak. Belirlenen ürünleri satan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte elektrik ve gaz tüketim vergisini tahsil edecek.

YANGIN SİGORTASI VE KONAKLAMA VERGİS

* Yangın sigortası: Taşınır ve taşınmazlar için yapılan yangın sigortaları dolayısıyla alınan primler, yangın sigortası vergisine tabi olacak. Bu verginin mükellefi durumundaki sigorta şirketi, söz konusu prim karşılığı yüzde 10 vergi ödeyecek.

*Konaklama vergisi: Düzenleme ile otel, motel, tatil köyü, pansiyon gibi tesislerdeki konaklamalar karşılığında konaklama vergisi alınacak. Yatak ücretinin yüzde 5'i olacak olan bu vergi, yatak ücretlerine eklenmek ve ayrıca ödeme belgeleri ile faturada gösterilmek suretiyle tahsil edilecek.

ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİNDE DE SİSTEM DEĞİŞİYOR

Vatandaş arasında çöp vergisi olarak anılan çevre temizlik vergisi de, yeni dönemde İl Özel İdaresi ve Belediye Gelirleri Kanunu içine girecek. Konutlara ait çevre temizlik vergisi, su tüketim miktarı esas alınmak üzere, metreküp başına büyük şehirlerde 30 Yeni Kuruş, diğer yerlerde ise 20 Yeni Kuruş olarak uygulanacak. İşyerleri de, mevcut sistemdeki gruplandırmalara göre çevre temizlik vergisi ödeyecek ve bu tutarlar, her yıl yeniden değerleme oranı kadar artırılacak.

MEVCUT HARÇ VE VERGİLER ARTIRILIYOR

Taslak ile halen Belediye Gelirleri Kanunu çerçevesinde uygulanan, ancak Bakanlar Kurulu'nun yetkisi sona erdiği için yıllardır arttırılmayan çeşitli harç ve vergiler de güncel hale getirilecek. Bu şekilde işgal harcı tarifesi 50 Yeni Kuruş ile 7 Yeni Türk Lirası, tatil günlerinde çalışma harcı 80 ile 500 Yeni Türk Lirası, su harcı 1 ile 10 Yeni Türk Lirası arasında uygulanacak. Hal, balıkhane, mezat ve sair yerlerde her çeşit ürün ile taşınır ve taşınmaz mal satışları da, yüzde 2 oranında tellaklık harcına tabi olacak.

100 YTL'yi aşan satışlarda bu oran yüzde 1 olarak uygulanacak. Hayvan kesimi, muayene ve denetleme harcı 1 Yeni Kuruş ile 5 Yeni Türk Lirası, ölçü ve tartı aletleri muayene harcı 10 Yeni Kuruş ile 50 Yeni Türk Lirası, inşaat harcı da metre kare başına 1 ile 8 Yeni Türk Lirası arasında değişecek. Aynı şekilde binalara yapı kullanma izni verilmesi ve arsa ya da arazi üzerine inşa edilecek bina ve sair tesisler nedeniyle tapuda yapılacak cins değişikliği işlemlerinden emlak vergisi değerinin binde 20'si oranında yapı kullanma izni ve cins değişikliği harcı alınacak.

KATILMA PAYLARI


Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların 2 tarafında bulunan ya da başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan taşınmazların sahiplerinden yol harcamalarına katılma payı alınacak. Yine vatandaşlar ve işletmeler kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılma payı ödeyecek.

VERGİLERDEN PAY TARTIŞMASI

Yeni düzenlemede, çeşitli vergi ve gelirlerden il özel idarelerine pay verilmesi üzerinde de duruluyor. Bu konudaki alternatiflerden birisini Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'na göre yapılacak vergi tahsilatının yüzde 60'ının mahalli idare payı olarak ayrılması oluşturuyor. Buradan gelen kaynağın da yüzde 65'inin büyükşehir, yüzde 35'inin ise ilçe ve ilk kademe belediyelerine ödenmesi öneriliyor. Ancak ekonomi yönetimi, bütçe gelirlerinde azalmaya yol açabileceği endişesi ile bu tür bir düzenlemede tereddüt ediyor. Yine müze giriş ücretleri ile madenlerden de belediyelere pay verilmesi ön taslakta yer alıyor. Belediyelere aktarılacak payın müzelerde yüzde 10, ören yedi giriş ücretlerinde yüzde 50'si olması öngörülüyor.

BELEDİYELER GRUPLANDIRILACAK

Düzenlemede, çevre temizlik vergisi hariç, belirlenen maktu tutarların, birinci grup belediyelerde yüzde 100, 2. grupta yüzde 90, 3. grupta yüzde 80, 4. grupta yüzde 60, 5. grup belediyelerde de yüzde 50 uygulanması planlanıyor.

Belediye gruplarının da nüfusları ile ekonomik ve sosyal gelişmişlik düzeylerine göre DPT'nin görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı'nca 5 yılda bir belirlenmesi öngörülüyor. Tespit edilen maktu hadlerin, her yıl yeniden değerleme oranında arttırılması da taslakta hükme bağlanıyor.