ÖNDER YILMAZ/MİLLİYET

Bursa Vali Yardımcısı ve İnsan Hakları Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Usta ile Ak Parti İl Başkan Yardımcısı ve İnsan Hakları Kurulu Üyesi Mehmet Çetin’in Bursa’da faaliyet gösteren Alman menşeli “Robert Bosch Fabrikası”nda “namaz ve mescit kontrolü” yaptığı ortaya çıktı. Habersiz yapılan denetimde Bosch Fabrikası’nın, çalışanları baskı altına almadığı, 4 ayrı mescit yaptırdığı ve çalışanlarını cuma namazı için otobüslerle camiye götürdüğü anlaşıldı.
Alınan bilgiye göre, “Bosch Fabrikası’nda namaz kılan çalışanlara fabrika yönetimince baskı yapıldığı, ara dinlenmelerde soyunma dolaplarının olduğu yerde namaz kılanlara ihtar verildiği, psikolojik baskıların gün geçtikçe arttığı” ihbarı üzerine Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı, Bursa Valiliği’nden konunun araştırılmasını istedi.

Ak Parti yöneticisi
Bunun üzerine Bursa Valiliği, Usta ile Çetin’i konuyu araştırmakla görevlendirdi. Usta ve Çetin, 4 Mayıs 2010 tarihinde fabrikada yaptıkları denetim sonucunda bir “inceleme ve araştırma” raporu hazırladı.
Raporda, görüşüne başvurulan Fabrika İnsan Kaynakları Sorumlusu Lemi Yağcılarlıoğlu’nun 5000 kişinin çalıştığı fabrikalarında işçilere namazlarını mescitte kılmaları uyarısı yaptıkları yönündeki ifadelerine yer verildi. Yağcılarlıoğlu’nun görüşleri raporda şöyle anlatıldı:

Kartonda değil, mescitte kılın
“Lemi Bey özetle; bant sistemlerine göre üretim yapan bir fabrika olduklarını, hal böyleyken bazı arkadaşlarımızın iş esnasında ve iş yeri içerisinde yere serdikleri seccade ya da kartonlar üzerinde namaz kılmaya çalıştıklarını, namaz amacıyla abdest aldıkları için işyerini terk ettiklerini, bu süre içerisinde banttan geçen ürünlerin kaçırıldığı bu durumunda zaman zaman diğer işçiler tarafından namaz kılma izni bahane edilerek istismar edenlerin olduğu nedeniyle sık sık şikayet konusu olduğu ifade etmiştir. Bu nedenle bu işçilerimize bu durumun doğru olmadığını ve namazlarını fabrika içindeki mescitte kılmaları gerektiği kendilerine söylenmiştir.
İşçilerimiz de karşılığında merdiven altında ve şartları uygun olamayan mescidin şartlarının düzeltilmesini istemiştir. Bu talep tarafımızca uygun görülerek eski ve şartları uygun olmayan mescitler kapatılarak daha büyük ve rahat olan 4 adet mescit odası tahsis edilmiş ve donatılmıştır. Fabrikadaki sendika temsilcileriyle yaptığımız ortak görüşmelerde de sorunun çözüldüğünü, işçilerin rahatça ibadet ettiklerini, cuma günleri de otobüslerle cuma namazına götürdüklerini anlatmıştır.”
Aldıkları bilgi doğrultusunda fabrikayı ve mescitleri gezen Usta ve Çetin raporlarında, ziyareti randevusuz ve habersiz gerçekleştirdikleri için durumu objektif olarak gözlemlediklerini vurguladı.

4 mescitte rahat namaz
Usta ve Çetin raporun sonuç bölümünde şu ifadeleri kullandı: “Kanaatimize göre fabrikanın kurallarını uygulayan yetkililer ile ibadetlerini fabrika içinde ve görev yaptıkları mekanların başında ifa etmek isteyenler arasında başlangıçta bir sıkıntı yaşandığı bunda fabrikanın daha önceki mescitlerinin şartlarının kötü olmasının da katkısı olduğu görülmüştür.
Şu anda gerek fabrika yönetimi, gerek işleri sendika temsilcileri, gerekse işçiler arasında oluşan mutabakatla sorunun çözüldüğü, bant sistemine göre çalışan fabrikada işçilerin abdest almak ya da namaz kılmak için işyerini terk etmeleri ya da fabrika içinde uygun olmayan zaman ve şartlarda namaz kılmalarının yerine daha temiz şartlarda ve dinin gereklerine uygun ibadet edilebilecek 4 ayrı yerde mescit açıldığı hatta ziyaretimiz esnasında bir işçinin ikinci namazını kılarak mescitten çıktığı, ayrıca cuma günleri de işçilerin otobüslerle topluca cuma namazı için camiye götürüldüğü gözlemlenmiş ve öğrenilmiştir.”

Kurulun ziyaret yetkisi var
İl ve İlçe İnsan Hakları Kurullarının Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik’te, il ve ilçe kurullarının görevleri arasında, “İnsan hakları ihlal iddialarını incelemek ve araştırmak” düzenlemesi yer alıyor. Yönetmeliğin 12. maddesinde, kurulun araştırma ve inceleme yöntemleri sıralanıyor. Yöntemler arasında, “İnsan hakları uygulamalarını yerinde görmek amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlara ziyaretler gerçekleştirmek” maddesi de bulunuyor. Yönetmeliğe göre, kurullarda, TBMM‘de grubu bulunan partilerin yerel temsilcileri de yer alabiliyor. Çalışma hayatıyla ilgili mevzuatta ibadete ilişkin olarak bir düzenleme ise bulunmuyor.