Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) Denetim Komisyonu tarafından, 2009 yılının Nisan ayında, Venedik Komisyonu'ndan, Türkiye'deki dini topluluklara tüzel kişilik tanınmamasının Avrupa standartlarıyla uyumlu olup olmadığının değerlendirilmesi ve bu çerçevede Fener Rum Patrikhanesi'nin "ekümenik" sıfatını kullanma hakkı konusunun incelenmesinin talep edildiği hatırlatıldı.

Venedik Komisyonu raportörleri Avusturyalı Christoph Grabenwater, Hollandalı Pieter van Dijk ve Norveçli Fredrik Sejersted'in 8-11 Kasım 2009 tarihlerinde Türkiye'yi ziyaret ederek, ilgili bakanlıklardan yetkililer, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu ve AKPM Türk heyetinin yanı sıra gayrimüslim dini cemaat temsilcileriyle temaslarda bulundukları belirtilen açıklamada, Venedik Komisyonu'nun 12-13 Mart 2010 tarihlerinde düzenlenen 82. Genel Kurul toplantısında, raportörlerin konuya ilişkin hazırladıkları taslak görüşün kabul edildiği ve dün yayınlandığı kaydedildi.

Açıklamada, söz konusu görüşün, devlet ile dini gruplar arasındaki ilişkilerin pek çok ülkede hassas bir konu teşkil ettiğini ve bu ilişkilerin ülkelerin tarihleri ve geleneklerinden etkilendiğini, devletlerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde (AİHS) yer alan din özgürlüğü ilkesine saygı göstermeleri gerekmekle birlikte, bu ilişkiler için Avrupa'da tek bir modelden bahsedilemeyeceğini belirtmekte olduğunun altı çizildi.

Dışişleri Bakanlığı açıklamasına göre, görüşte, gayrimüslim dini cemaatin durumunu iyileştirmeye yönelik olarak Türkiye'de son yıllarda gerçekleştirilen önemli mevzuat değişikliklerinin memnuniyet verici olduğuna değinilmekte, söz konusu dini gruplara tüzel kişilik verilmesi yönünde Türk makamları teşvik edilmekte, AİHS ile uyumlu olmak kaydıyla Türkiye'nin kendisi için en uygun modeli seçmek konusunda serbest olduğu; bu yönde mevzuat değişikliği yapılana kadar da vakıflar ve dernekler kanunlarının söz konusu grupların dini özgürlüklerden tam anlamıyla yararlanabilmelerini sağlayacak şekilde yorumlanmasının önem taşıdığı kaydedilmektedir.

Açıklamada, görüşte ayrıca Türkiye'nin Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenikliğini tanıma zorunluluğu bulunmadığı ve devletin de Patrikhane'nin bu sıfatı kullanma hakkını engellemediğinin vurgulandığına işaret edilerek, Venedik Komisyonu'nun görüşünün tavsiye niteliğinde olup bağlayıcılığının bulunmadığı belirtildi.