Ipsos KMG tarafından her yıl geleneksel olarak gerçekleştirilen “Beklentiler, Tercihler, Beğeniler” araştırmasının sonuçları toplumun kriz psikolojisine girdiğini ve AKP hükümetinin izlediği politikaları başarısız bulduğunu ortaya koydu. Bu yıl araştırmaya özel olarak eklenen “kriz algısı” bölümünün sonuçlarını yorumlayan Ipsos KMG CEO’su Vural Çakır, beklentilerdeki düşüşün siyasi tercihlere de yansıdığını ifade etti.

2007’den bu yana her yıl tekrarlanan araştırmanın 2009 sonuçlarına göre, tüketicilerin yüzde 82’si, küresel krizin Türkiye’yi olumsuz etkileyeceğini düşünüyor. Krizin kişisel olarak kendilerini olumsuz etkileyeceğini düşünenlerin oranı ise yüzde 75. Tüketiciler, hükümetin krize karşı izlediği politikaları çoğunlukla başarısız olarak değerlendiriyor. Hükümetin küresel krize karşı izlediği politikaları başarısız bulanların oranı yüzde 58.

Kriz söyleminin günlük hayata inmesi, ekonomik beklentilerdeki düşmeler, toplumsal sorunların çözümü konusunda azalan umutlar ve yönetimden beklenen memnuniyet siyasal tercihlere de yansıdı. Buna göre mevcut Başbakan’dan memnuniyet 19 puan düşüş göstererek yüzde 55 olarak cevaplandı. 2008’e girerken yüzde 43.4 olan AKP oy potansiyeli de aynı bazda bu kez 7.8 puanlık bir düşüşle yüzde 35.6 oldu. AKP, ilk defa negatif bir trend gösterdi. CHP’de kısmi bir artış, MHP’de ise sabit bir durum var.

Araştırmaya katılan tüketicilerin kriz durumunda en fazla kısıntıya gidecekleri bütçe kalemleri arasında sırasıyla eğlence, spor, telefon, kişisel bakım ve ev dışı yeme-içme harcamaları bulunuyor. Günlük tüketim, sağlık ve eğitim kalemlerinde ise harcama payının artacağı gözüküyor. Satın alma davranışlarına bakıldığında, daha ucuz markalara, daha küçük çaplı alışverişlere ve daha küçük ambalajlara bir kayma beklenebileceği ortaya çıkıyor. Araştırma sonuçlarına göre, en çok tercih edilen yatırım araçları altın ve gayrimenkul.

İyimserlerin sayısı düştü

“Türkiye 2009: Beklentiler, Tercihler, Beğeniler” araştırmasının sonuçlarına göre, Türkiye ile ilgili iyimser olanların oranında bir önceki yıla göre düşüş oldu. Geçen yıl yüzde 58 olan iyimserlerin oranı, bu yıl yüzde 45’e düştü. Bireylerin kendi geleceklerine dair beklentilerinde ise yine bir düşüş olmakla birlikte, oran daha az.

2009 yılında adalet sisteminin daha iyi işleyeceğini, AB ile ilişkilerin gelişeceğini, terörle mücadelenin başarıya ulaşacağını ve işsizliğin azalacağını düşünenlerin sayısında 2008’e göre düşüş gözlendi. (FATMA KOŞAR / Cumhuriyet)