Muhalif ayaklanmanın rejim tarafından şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla uluslararası toplumun gündeminden düşmeyen Suriye’de nükleer bir tesisin ortaya çıkarıldığı öne sürüldü. Associated Press haber ajansının iddiasına göre Mardin’e sadece 163 km uzaklıktaki El Hasakah kentinde bulunan bir pamuk eğirme fabrikası aslında Suriye’nin nükleer güç elde etme yolunda kullandığı bir tesis. AP iddiasını binanın uydudan çekilen fotoğraflarının Pakistan’da atom bombasının babası olarak anılan nükleer teknoloji tüccarı Abdülkadir Han’ın Muammer Kaddafi döneminde Libya’da hayata geçirdiği uranyum zenginleştirme tesislerine ‘aşırı derecede benzemesine’ dayandırdı.

Kanıt yok
AP’ye isminin gizli kalması şartıyla konuşan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan (UAEK) bir yetkili fabrikada ‘nükleer enerji üretildiğine dair bir ize rastlanmadığını’ belirtse de Beşar Esad yönetimi ile Han arasındaki nükleer enerji bağlantısının ortaya çıkartıldığını öne sürdü. İnternette pamuk fabrikasına ait sitede birçok fotoğraf ve ürünlerin fiyatlarıyla ilgili detaylı bilgi bulunuyor. 

Pakistan bağlantısı
AP’ye konuşan UAEK ve BM yetkililerinin ısrarla üzerinde durdukları Suriye-Han ilişkisine dair sundukları temel kanıt, Han ve dönemin Suriye Eğitim Bakanı Muhiddin İsa arasında gerçekleşmiş bir yazışmadan ibaret. Pakistan’ın 1998’de başarıyla sonuçlanan atom bombası çalışmalarını tebrik amacıyla gönderilen resmi antetli mektupta İsa, Suriyeli yetkililer adına Han’ın araştırma laboratuarlarına ziyaret izni talep ediyor. 2007’de bir Avusturya gazetesine konuşan Beşar Esad ‘Hükümetinin Han’dan bir mektup aldığını ama yanıtlamadığını ve Han’la görüşülmediğini’ söylemişti. Abdülkadir Han, İran, Libya ve Kuzey Kore’ye nükleer teknoloji sattığı suçlamasıyla Pakistan’da bir dönem ev hapsinde tutulmuştu.

İsrail bombalamıştı
Suriye’nin nükleer güç elde etme çabalarına en büyük darbeyi Eylül 2007’de İsrail vurmuştu. Türkiye üzerinden yapılan uçuşlarla vurulan El Kibar tesislerinde kısmen inşa edilmiş bir nükleer reaktör bulunduğu aylar sonra ortaya çıkmıştı. Uydu fotoğraflarından saptanan inşaatın ilk aşamalarındaki reaktörün nükleer yakıt üretebilecek hale getirilmesinin yıllar alacağı öngörülse de İsrail komşusunun nükleer silah geliştirmesi olasılığınına karşı erken ve sert bir önlem almıştı.  UAEK yetkilileri El Kibar’ın nükleer tesis olduğunu geçen ay mayıs ayında resmen duyurmuştu. Nükleer silahların yayılmasını önleme anlaşmasını imzalamış Suriye’nin barışçıl nükleer enerji üretmeye hakkı var. (MİLLİYET)